10. Sınıf Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 14-15 Cevapları Öğün Yayınları

1. Okuduğunuz “Din ve Edebiyat İlişkisi” metnine göre din, edebiyatı hangi yönde etkilemiştir? Belirtiniz.
Cevap: Türkler İslamiyete girmekle beraber yeni bir kültür anlayışının da içine girmişlerdir. Bu da yeni bir yaşam biçimi, dünyayı yeni bir görüşle açıklama biçimini de beraberinde getirmiştir. Bu bakımdan din okunacak her türlü eserin farklılaşması ve malzemesi dil olan edebiyatın farklı kavramlarla tanışmasını sağlamıştır.

2. Okuduğunuz metinlerin konusunu, amacını ve hedef kitle ile ilişkisini belirleyiniz.

Konu: Edebiyat-tarih ilişkisi, Edebiyat-Din İlişkisi
Hedef Kitle: Okuyacak olan herkes ama özellikle 10. sınıf öğrencileri
Amaç: Okurların edebiyatın diğer bilimlerden tarih ile ilişkisini öğrenme ve dinin edebiyata olan etkisini kavratmaktır.

3. Okuduğunuz metinlerin ana düşüncesini ve yardımcı düşüncelerini belirleyiniz.
Cevap: İki metinde de ana düşünce edebiyatın diğer bütün bilimlerle ilişkisi olduğu, onlardan etkilendiği ama aynı zamanda onların insanlara daha etkili ve açık şekilde ulaşmasını sağladığıdır.

4. Okuduğunuz metinlerdeki anlatım biçimlerini, düşünceyi geliştirme yollarını ve bunların işlevlerini belirleyiniz.
Cevap: İki metinde de açıklayıcı anlatım biçimi kullanılmıştır. Düşünceyi geliştirme yöntemlerinden ise en çok Karşılaştırmanın kullanıldığını söyleyebiliriz. Bu tekniklerin kullanılması metinlerin okurlar için daha iyi kavranmasını kolaylaştırıcı etkisi vardır.

5. Okuduğunuz metinlerde yazara özgü dil ve anlatım özelliklerini; cümle yapıları, kelime kadrosu, akılcılık, nesnellik, öznellik, duygusallık, coşkunluk gibi hususları da dikkate alarak belirleyiniz.
Cevap: İki metinde de yazarların endi duygu ve düşüncelerini çok ön plana almadan genel olarak bilgi verme amaçlı bir dili tercih ettiğini söylemek mümkündür. Bazı yerlerde yazarların kendi görüşlerini kendilerinde uyanan duygu ve yorumlara göre okurlara ilettiğini söylemek mümkündür.

6. Okuduğunuz metinlerde içeriğin doğal, toplumsal veya bireysel gerçeklikle ilişkisini inceleyerek metindeki millî, manevi ve evrensel değerler ile sosyal öğeleri belirleyiniz.
Cevap: İçerik kesinlikle toplum ve bireyle ilgilidir. Çünkü tarih toplumlar için vazgeçilmezdir. Tarihini bilmeyen, sonraki nesillere doğru aktarmayan toplumlar yok olmaya mahkum olacaklardır. Din ise hem edebiyatı etkilemesi böylece bireysel anlamda anlaşılması hem de dinin edebiyat yazın yoluyla halka ulaşması bakımından toplumsal yönleri taşır. Manevi değer olarak dinin edebiyatla ilişkisi anlatılmıştır.

7. Okuduğunuz metinlerde fikrî, felsefi veya siyasi akım, gelenek veya anlayışların yansımaları varsa değerlendiriniz.
Cevap: Ben pek göremedim.

8. Okuduğunuz metinlerdeki açık ve örtük iletileri tespit ediniz. Metinle ilgili eleştirilerinizi, güncellemelerinizi ve beğeninizi metne dayandırarak metni yorumlayınız.

Açık ileti: Edebiyat-tarih ilişkisi, dinin edebiyata edebiyatın dine etkisi anlatılmıştır.

Örtük ileti: Edebiyat olmadan insanlar ne tarihlerini ne de inançlarını gerçek manada derinlikli olarak anlayamaz inceleyemez sonraki nesillere aktaramazlar.

9. Okuduğunuz metinlerde yazarın bakış açısını; yazarın konuyu hangi açıdan ele aldığı, yönlendirme yapıp yapmadığı, taraf olup olmadığı, öznel veya nesnel davranıp davranmadığı hususlarını tespit ederek belirleyiniz.
Cevap: Yazar hakim bakış açısına sahiptir. Konuyu derinlemesine değil de kısaca özetler gibi ele almıştır. Taraf değildir ancak öznel olarak edebiyatın önemini vurgulayıcı yargıları vardır. Ancak genel olarak konuyu nesnel şekilde ele almıştır diyebiliriz.

Edebiyat tarihi, edebi eserleri incelerken nelere dikkat eder? Araştırınız. Ulaştığınız sonuçları aşağıya yazınız.

Cevap: Edebiyat tarihi demek edebi eserleri ve bu eserleri ortaya koyan sanatçıları, devirleri ile birlikte inceleyen bilim dalı demektir. Edebiyat tarihinin şunları göz önünde bulundurarak eserleri inceler:
a. Sanatçıların eserlerini inceler.
b. Sanatçıların yaşamını inceler.
c. Edebi dönemleri inceler.
d. Edebi türlerin gelişimini inceler.
e. Dönemin sosyal inceler.
f. Dönemin siyasal olaylarını inceler.