10. Sınıf Meb Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 132-133 Cevapları
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 132 Cevapları – MEB Yayınları
1. Aşağıdaki yönergeleri takip ederek beyin fırtınası çalışmasını yapınız.
Cevap: Ritim, edebî ürünlerde ses uyumu, vurgu, ölçü ve tekrarlar aracılığıyla ortaya çıkar. Şiirde hece ve aruz ölçüsü ritmi belirlerken; düz yazılarda cümlelerin akışı ve duraklar ritmi oluşturur. Ritim, metne musiki havası katar ve okuyucunun duygu dünyasında daha güçlü etki bırakır. Bu nedenle ritim, edebî eserlerin hem anlamını hem de estetik değerini güçlendiren önemli bir unsurdur.
2. Dinlediğiniz/izlediğiniz metindeki ritim unsurlarıyla ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.
Soru: “Aruz Doğu âleminin notasıdır.” cümlesiyle ne vurgulanmak istenmiştir?
Cevap: Aruz ölçüsünün, Doğu edebiyatlarında tıpkı müzik notası gibi ahenk ve ritmin temel unsuru olduğu vurgulanmaktadır.
Soru: “Aruz gizli orkestradır.” sözüyle ne anlatılmak istenmektedir?
Cevap: Şiirdeki ses düzeninin, uyumun ve ahengin; tıpkı bir orkestradaki enstrümanların uyumlu çalışması gibi gizli fakat güçlü bir ritim oluşturduğu ifade edilmektedir.
Soru: “Aruz, sözün musikiye dönüştüğü noktadır.” cümlesini yorumlayınız.
Cevap: Aruz ölçüsü sayesinde söz, sadece anlam değil müzikal bir değer kazanır. Böylece edebiyat ile müzik arasında güçlü bir bağ oluşur.
Soru: Söyleşide ritim ile ilgili başka hangi unsurlara yer verilmiştir?
Cevap: Ritim ile birlikte kafiye, redif, vurgu, durak, ses tekrarları ve kelime uyumu gibi ahenk unsurlarına da yer verilmiştir.
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 133 Cevapları – MEB Yayınları
3. Dinleme/izleme metniyle ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.
a) Dinlediğiniz/izlediğiniz söyleşide soruları soran ve cevaplayan kişilerin özellikleri nelerdir?
Cevap: Soruyu soran kişi meraklı, araştırmacı ve açıklayıcı cevaplar bekleyen bir dinleyicidir.
Cevaplayan kişi ise bilgili, kültürlü, akademik bir üsluba sahip, örneklerle konuyu açıklayan bir edebiyat uzmanıdır.
b) Dinlediğiniz/izlediğiniz söyleşi kime hitap etmektedir?
Cevap: Söyleşi, edebiyata ilgi duyan öğrencilere, öğretmenlere ve şiir meraklılarına hitap etmektedir. Bilgilendirici ve düşündürücü bir dil kullanılmıştır.
c) Programın ismi (Edebî) ile içeriği uyumlu mudur? Gerekçesiyle açıklayınız.
Cevap: Evet uyumludur. Çünkü programda şiirin ritmi, aruz ölçüsü, edebî kavramlar ve kültürel miras hakkında konuşulmuştur. Bu nedenle tamamen edebiyat odaklı bir içerik bulunmaktadır.
ç) Dinleme/izleme metninde dönemin kültürel ve sosyal yaşamına, metin ile yazar arasındaki ilişkiye ve ana düşünceye yönelik hangi çıkarımlara ulaşılabilir?
Cevap: Metinde, klasik şiirin toplumdan kopuk olmadığı, aksine müzikle, gelenekle ve halkın yaşamıyla iç içe geliştiği vurgulanmaktadır.
Yazarın dili ele alışı, dönemin kültürünü ve estetik anlayışını yansıtmaktadır. Ana düşünce; şiirin ritimle anlam kazandığı ve edebiyatın toplumu yansıttığıdır.
Söz Varlığım Tablosu
| Örnek Cümle | Tahmin | Yazdığım Cümle |
|---|---|---|
| Kendi klasik birikimine bigâne toplum yoktur. | İlgisiz, kayıtsız | İnsan geçmişine bigâne davranırsa kültürünü kaybeder. |
| Şiirler hikmet dolu olsa gerekir ki irşada faydalı olsun. | Doğru yolu gösterme, öğüt verme | Öğretmen, sözleriyle öğrencileri irşada yöneltti. |
| Sosyal hayat, olduğu gibi divan edebiyatının içinde. | Klasik Türk edebiyatı | Divan edebiyatı kültürümüzün temel taşlarından biridir. |
| Mutlaka anlaşılır olmak, şiiri basite icra eder. | İndirme, sadeleştirme | Bir metni fazla basite icra etmek anlam kaybına neden olur. |
| Aruz, sözün müziğe dönüştüğü noktadır; aruz o kerteyi yakalayabilmek… | Düzey, seviye | Şair, şiirde en yüksek kerteyi yakalamayı ister. |
| Nabi’nin de bu gayretleri… alametleri veren… | Belirti, işaret | Baharın alametleri ilkbaharda doğada kendini gösterir. |
| İstanbul’da kış gelip kıtlık zuhur etmiş. | Ortaya çıkmak, oluşmak | Eski kayıtlarda kıtlık zuhur ettiğinde halk zor durumda kalmıştır. |
Yorumların her türlü cezai ve hukuki sorumluluğu yazan kişiye aittir. Eğitim Sistem yapılan yorumlardan sorumlu değildir.