Tek çocuklu nüfus politikasının avantaj ve dezavantajları

1. Çin Halk Cumhuriyeti niçin tek çocuk nüfus politikası uygulamıştır?

• Kişi başına düşen gelirin artması
• Eğitim ve sağlık hizmetlerinin gelişmesi
• İşsizliğin azalması
• Köyden kente göçün azalması
• Sosyal sorunların azalması
• Tasarrufların artması
• Tüketimin azalması
• Devletin giderlerinin azalması
• Ülke kalkınmasına daha fazla kaynak ayrılabilmesi

• Cinsiyet dengesizliği
• Yaşlı nüfus oranının artması(Bağımlı nüfus oranının artması)
• Genç ve eğitilebilir nüfus oranının azalması
• Aktif(çalışan ve çalışabilecek) nüfus oranının azalması
• Ülkenin savunma gücünün azalması
• Sosyal güvenlik sisteminde sorunları ortaya çıkması

Çin'de uygulanan bu politika ailelerin erkel çocuk istemesinden dolayı cinsiyet dengesini bozmuştur.

Dengede kalmasına yardımcı olmuştur ama yaşlı nüfusu artmıştır. Aileler erkek çocuk istediğinden kadın erkek cinsiyet dengesizliği yaşanmıştır.

Türkiye’nin Nüfusuna Ait Özellikler

Nüfusun en az artış gösterdiği dönem 1940 – 1945 dönemidir. Bu dönemde;

2. Dünya Savaşının etkisi görülmektedir. Eli silah tutan erişkin erkeklerin askerlik hizmetine alınması nüfusun azalmasında büyük etkendir. O dönemlerde askerlik 3 yıl sürüyordu. Ayrıca sağlık hizmetlerinin gelişmemesi, tifo, kolera gibi hastalıkların ölümlere yol açması da nüfusu azaltıcı etmen olmuştur.

Nüfusun en faza artış gösterdiği dönem 1950 – 1960 dönemidir. Bu dönemde;

Savaş tehlikesi ortadan kalkmış, askerlik kısalmış, kürtaj yasaklanmış, sağlık hizmetleri nispeten gelişmiş, devlet nüfusu artırıcı politika gütmüştür.

1960 ve sonrası dönemde nüfus artış hızı yavaşlamıştır. Avrupa’ya olan göçler, kültürel gelişmeler, kürtaj yasağına uyulmaması gibi nedenlerden dolayı nüfus artış hızı yavaşlamıştır.

1985 yılında görülen nüfus artış oranının artmasında sağlık hizmetlerinin gelişmesi, Avrupa’dan olan işçi dönüşleri, etkili olmuştur.

19851990 arasında nüfus artış hızı azalmaya devam etmiştir. Doğum kontrolü, kürtaj yasağının kalkması, köyden kente olan işçi göçleri, kültürel gelişme etkili olmuştur.

2000 ve sonrası dönemde eğitimin, sağlık hizmetlerinin gelişmesi, kadının iş hayatına girmesi gibi nedenlerden dolayı nüfus artış hızı azalmış 2008 yılında %0 12 ye kadar düşmüştür.

Uygulanan Politikalar

1960’larda Türkiye’de nüfus politikası alanında önemli sayılabilecek bazı gelişmeler olmuştur.

19631967 yıllarında uygulamaya konulan I. Beş Yıllık Kalkınma Planında yeni bir nüfus politikası oluşmaya başlamıştır. Bu yeni politika hızlı nüfus artışının ekonomik gelişmeyi engellediği görüsünden hareketle, nüfus planlamasına dayalı bir nüfus politikası izlenmiştir. Nüfus planlaması alanındaki hizmetleri yürütmek için 1965 yılında Sağlık Bakanlığına bağlı Nüfus Planlaması Genel Müdürlüğü kurulmuştur. Nüfus Planlaması Kanunu İle kişilere İstediği zaman, istediği sayıda çocuk sahibi olma özgürlüğü tanınmıştır.

1968’de uygulamasına geçilen II. Beş Yıllık Kalkınma Planında nüfus planlamasının yerine politika “aile planlaması” olarak değişmiş, aile planlaması ile anne çocuk sağlığı hizmetlerinin birlikte yürütülmesi planlanmıştır.

III. Beş Yıllık Kalkınma Planında aile planlamasının sağlık hizmetlerinde ayrılamayacağını dolayısıyla ana ve çocuk sağlığı ile aile planlaması hizmetlerinin birleştirilmesi gereği ortaya konmuş ve ilgili kuruluşlar arası işbirliğine önem verilmesi kararlaştırılmıştır.

IV. Kalkınma Planında sosyal, ekonomik ve Demografik faktörlerin karşılıklı etkilerini ve nüfus politikasının, sosyal ve ekonomik politikaların bir türevi olduğu vurgulanmıştır. Yüksek bebek olum hızının ve yetersiz anaçocuk sağlığı hizmetlerinin birer nüfus sorunu olduğu belirtilmiştir. Ayrıca aile planlamasının, anaçocuk sağlığı hizmetleriyle birlikte ele alınması gereği üzerinde durulmuştur.

19851989 yılları arasında uygulanan V. Yılık Kalkınma Planında nüfusun sağlık, eğitim, beslenme ve barınma imkânları, bebek olum hızının azaltılması konuları üzerinde durulmuştur. Temel İlkenin nüfus kalitesinin yükseltilmesi olduğu belirtilmiştir.

19901994 döneminde nüfus politikasının kapsamı, hızlı nüfus artışının çevre üzerindeki etkilerinin önlenmesi, kadının statüsünün yükseltilmesi konularını da kapsayacak bicimde genişlemiştir. 1994 yılı kalkınma programında, kadının kalkınmaya katılımı için politikaların geliştirilmesi, cinsiyete dayalı veri tabanı oluşturulması ve kadınların eğitiminin desteklenmesi vurgulanmıştır.

19962000 döneminde sanayileşme ve şehirleşmenin aile yapısında meydana getirdiği değişimden hareketle bu değişimin etkilerine karşı ailenin çağdaş kurum ve hizmetlerle desteklenmesi kararlaştırılmıştır.

20012005 döneminde nüfus artış hızındaki düşmenin devam edeceği tahmin edilmiş, aile planlaması hizmetlerinin sağlık hizmetleri ile bütünleştirilerek sunulacağı ilkesi benimsenmiştir.

20072013 döneminde Türkiye’nin değişen nüfus yapısı, özellikle eğitim, İstihdam ve sosyal güvenlik alanlarındaki politikaların ele alınması kararlaştırılmıştır.