Tüm eğitim camiası, öğrencilerin kariyer hayatında başarılı olabilmesi için büyük çabalar ortaya koyarlar. İlkokulda yeteneklerinin keşfi, ortaokulda sorumluluk bilinci kazanması, lisede iyi bir eğitim alıp istediği mesleği seçecek bir bölüme yerleşmesi için çaba sarf ederler. Bu sürecin sağlıklı neticelenmesini hem aileler hem de eğitim camiası arzu eder. İşte bu sürece “kariyer yolculuğu” diyebiliriz. Bu yolculuğun rehbersiz ve haritasız olması söz konusu değildir. Ama bilindiği gibi her zaman yüzey bilgisi haritada bulunmaz. Burada ilkokuldan başlayarak, bir kâşif edası ile hem aileler hem de eğitim camiası bu işi ciddiye almalıdır.

Kısaca ilk, orta ve lise eğitimini alan kişileri meslek seçimi bağlamında değerlendirir ve yönlendirirsek bu süreç tanıma ve yönlendirme ile sonuçlanabilir. Son dönem üniversite sınav başvuru istatistiklerine baktığımızda 1 milyon 851 bin adayın 560 bininin sınava tekrar giren üniversite öğrencisi olduklarını gördük. Bu durum kariyer yönetiminin ve planlamasının ne kadar önemli olduğunu gösterdi bizlere. Lise düzeyinde çalışan rehber öğretmenlerin öğrencilerine meslek, sektör ve pozisyon konularında bilgilendirme yapmalarını her zaman kariyer penceresi ekibi olarak önermekteyiz. Ancak şuna da biliyoruz ki liselerde rehberlik servislerinin nicelik ve nitelik anlamında yetersizliği de öne çıkmaktadır. Birde işin içine mesleki tükenmişlik girmişse verim daha da düşmektedir. Burada aile ve bireysel gayretlerle ancak bu boşluklar doldurulabilir.

İyi bir lise eğitimi aslında erken dönem kariyer planlama adına ciddiye alınması gereken bir dönemdir. Lisenin sosyal bilimler, fen, öğretmen ve meslek lisesi olması bir anlamda yolculuğa daha planlı çıkıldığını göstermektedir. Diğer liselerini 10.sınıfta itibaren yapacağı ders seçimleri de bir anlamda girecekleri üniversite bölümlerinin puan türleri paralelindedir. Bu süreçte yapılacak iyi bir takip ve sektör- pozisyon hedefli çalışma, doğru üniversite ve bölüm seçimini beraberinde getirecektir.

Bir insanın sevmediği, istemediği veya yapamayacağı bir mesleği seçmesindense aile ve uzmanlar ile beraber yeni bir yol haritası çizilebilir. Meslek hayatında her gün mutsuz ve huzursuz bir şekilde işe gidip gelme ve istemediği bir işte verimsiz çalışmaktansa yol yakınken değişiklik yapmak daha faydalı olacaktır.

Üniversite Yıllarında Kariyer Yönetimi

Üniversite yılları öğrencilerin önemli yıllarıdır. Hayata atılmadan önceki son kompartıman olan bu dönem akıl dolu planlamalarla geçirilmedir.  Ama sadece öğrencinin planlaması yetmez, üniversite yönetimlerinin de bu işe rehberlik yapmaları gerekli. Burada üniversitemizde uyguladığımız kariyer yönetim stratejilerinde bahsetmek istiyorum. Öğrencilerin zihninde kariyer yönetim fikrini canlı tutmak için, “Kariyer Yönetimi” adlı bir dersi Kariyer Merkezi ile birlikte yürütülmektedir. Ders, iş dünyasındaki profesyonellerle desteklenmektedir. Haftada bir gün üniversite tecrübesini ve bilgisini paylaşmaya gelen uzmanlarla bir sektörel yakınlaşma olmaktadır.

Bu süreç bir anlamda üniversite sanayi-iş dünyası ilişkisini canlı tutmayı hedeflemektedir. Bu süreç öğrencilerle iş dünyası yöneticilerinin erken dönemde karşılaşmalarına vesile olduğu gibi, ayni zamanda hem istediği nitelikte öğrencileri yetiştirmekte hem de iş arkadaşlarını daha uzun vadeli tanıyarak seçmelerine katkıda bulunmaktadır. Özellikle meslek yüksek okulu öğrencilerinin kariyer merkezindeki kariyer danışmanları ve iş dünyası danışmanlarıyla üniversitelerde bulunan dönemdaşlarından daha avantajlı hale gelmektedirler Bir sonraki basamakta akademik, sektörel, girişimcilik ya da sosyal sorumluluk projelerine mi ilgi duydukları netleşmiş olacak. Bu süreç meslek yüksekokullarının dezavantajlı durumlarını da ortadan kaldıracaktır.

Kariyer yönetimi dersi kapsamında, öncelikle bireyin kendini tanımasının sağlanması gerekmektedir. Çünkü kişilik özellikleri ile meslek arasında bir ilişki kurmanın ve bu ilişkiyi sağlıklı bir zemine oturtmanın doğru olduğu kanaatindeyiz. Bu anlamla kariyer ve meslek testi uygulamasını devreye sokmaktayız. Sonrasında sektördeki güncel gelişmeler ve iş dünyasının aradığı insan profili üzerinde çalışmalar yapılmakta ve içerikler hazırlanmaktadır. Alternatif mesleklerin tanıtılması öğrencinin iş dünyasını kendi alternatifleri içinde tanımasına yarar sağlayacaktır. Bu anlamda kendini geliştirmeye çalışması hedeflenmekte ve hazırlıklarını son seneye bırakması engellenmeye çalışılmaktadır.

Diğer bir yöntem ise “Uygulamalı mülakat çalışmaları”. Bu çalışmalar ile onu bekleyen mülakat gerçeği ile baş etmesi sağlanacaktır. Bu anlamda Özgeçmiş hazırlama ve mülakat teknikleri eğitimlerini kariyer merkezi olarak vermek bir anlamda ders içeriğini desteklemektedir. Bir anlamda balık verme değil balık tutmayı öğretmek tercih edilmektedir.

Kariyer yönetimi yolculuğu erken dönem kariyer planlama, kariyer ve meslek testleri, kariyer yönetimi dersi ve bir bireysel kariyer danışmanlığı eşliğinde yapılan görüşmelerle üniversite sınavlarında yanlış tercih yapan öğrencilerin doğru tercih yapmalarını sağlayacaktır. Lise, ön lisans, lisans veya yüksek lisans sürecinde tüm öğrencilerime mutlaka bir kariyer danışmanından yararlanmalarını tavsiye ediyorum.  Bizler, ekip olarak hazır bir şekilde sizleri bekliyoruz. Lütfen randevularınızı almak için www.kariyerpenceresi.com sitemizi ziyaret ediniz. Hepinize kariyer yönetimi hayatınızda başarılar dileriz.

Fatih Üniversitesi Kariyer Merkezi Yöneticisi

Eğitimci Sosyolog