6. Sınıf Fen Bilimleri Sesin Maddeyle Etkileşmesi Soruları ve Cevapları

A) Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. Ses, madde ile karşılaştığında hangi durumlar meydana gelebilir?
Ses dalgalar halinde yayılan bir maddedir. Sesin yayılması dalgalar ve frekanslar halinde gerçekleşir. Ses yayılırken soğrulur ve yansır. Sesin madde le karşılaşması durumunda frekansı ve dalga boyu değişebilir. Bunun için ses madde ile karşılaşınca bir engelle de karşılaşmış gibi olabilir. Sesin madde ile karşılaşmasından sonra yansıması söz konusudur. Sesin yansıması, sesin katı bir madde ile karşılaşması sonucunda gerçekleşir. Yankı olayının gerçekleşmesi için mesafenin kaynakla madde arası olarak on yedi metre olması gerekir. Sesin yansıyıp geri dönmesine yankılanma denir. Sesin madde ile karşılaşmasında yansıma, yankılanma ve soğrulma durumları gerçekleşir.

2. Kapalı mekânlarda sesin yayılmasını önlemek için neler yapılmalıdır?
Kapalı mekanlarda sesin yayılmasını ve yankılanmasını önlemek için bazı önlemler alınmaktadır. Bu önlemlerin sesin yayılmasında engel oluşturacak maddelerin kullanılmasıyla sağlanmaktadır. İnşaat malzemelerinin sesin yayılmasını önleyecek şekilde üretilmesi bu alanda kullanılacak malzemelerin de özelliklerini ve alanını belirler. Kapalı mekanlarda delikli tuğlalar, straforlar, köpükler ve çift camlar kullanılmasının sebebi sesin yayılmasını engellemektir. Böylece sesin engellerle karşılaşması ve yalıtımı söz konusu olmakta, özellikle evlerde ve iş yerlerinde çıkan sesin gürültüye dönüşmesi engellenmektedir. Gürültüsüz bir ortamın gerçekleşmesi için ses yalıtımının yapılması gerekmektedir. Ses yalıtımının yapılması sesin yayılmasının önüne geçerek bazı sarf malzemeleriyle gerçekleşmektedir.

3. İnşaatlarda delikli tuğla, strafor köpük ve çift cam kullanılmasının amacı ne olabilir?
İnşaatlarda bazı fiziksel özelliklerden yararlanarak sistemler geliştirilmektedir. Özellikle enerji sarfiyatını en aza indirmek için yapılan çalışmalar kapsamında sesin yayılmasının önüne geçilmesi de gündeme gelmektedir. Sesin yayılması, soğrulması, yansıması ve yankılanması gibi durumların önüne inşaat malzemeleri ile geçilebilmektedir.

B) Aşağıda verilen bilgilerden doğru olanın başındaki kutucuğa D, yanlış olana da Y harfi yazınız. Yanlış olanın doğrusunu alttaki satıra yazınız. 

(D) 1. Kaynağından yayılan ses çarptığı madde tarafından soğrulursa sesin şiddeti azalır.
(D) 2. Yumuşak ve gözenekli yapıya sahip maddeler sesi, sert ve gözeneksiz olanlara göre daha çok soğurur.
(Y) 3. Demir, ses yalıtımı için uygun bir malzemedir. // Demir ses yalıtımına uygun bir madde değildir
(D) 4. Düzgün ve sert yüzeyler sesin düzgün yansımasına neden olur.
(Y) 5. Kaynağından yayılan ses, çarptığı madde tarafından yalnızca yansıtılır. // Ses çarptığı madde tarafından iletilebilir yansıtılabilir ve soğrulabilir.
(Y) 6. Ses, bir maddeye çarptığında madde sesin tamamını geçirir. // Ses bir maddeye çarptığında madde sesin tamamını geçirmez.
(D) 7. Ses yalıtımı, sesin yayılmasını önlemek için yapılır.

Aşağıdaki soruların doğru cevaplarını işaretleyiniz.

1. Hangi öğrencinin söyledikleri uygulanırsa daha iyi bir ses yalıtımı yapılmış olur?

2. Aşağıdakilerden kaç tanesi sesin yayılmasını önlemek amacıyla yapılır?
• Ulaşım araçlarında motor kısmının yalıtım malzemeleri ile kaplanması
• Bazı ortamlarda çalışanların özel kulaklık kullanmaları
• Evde elektrikle çalışan cihazların motorlarının etrafının yalıtım malzemeleri ile kaplanması
• Pencerelere buzlu cam takılması
A) 4 B) 3 C) 2 D) 1

3. Aşağıdakilerden hangisi ses yalıtımı için yapılan uygulamalardandır?
A) Binaların pencerelerine çift cam takılıp arasında boşluk bırakılması
B) Tencere ve çaydanlık saplarının plastikten yapılması
C) Binalarda kapıların tahtadan yapılması
D) Duvar boyamasında açık renklerin tercih edilmesi

4. Ayşe, Serap ve Ali özdeş kutular içerisine özdeş saatler koyarak kutularının içini farklı malzemelerle kaplıyorlar. Her bir kutunun içindeki saatin sesini sırayla dinliyorlar. En şiddetli sesin Serap’ın, en az şiddetli sesin Ali’nin kutusundan geldiğini belirliyorlar. Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Ayşe’nin kullandığı malzeme, sesi, Serap’ın kullandığı malzemeden çok, Ali’nin kullandığı malzemeden az soğurur.
B) Serap’ın kullandığı malzeme, sesi, Ali ve Ayşe’nin kullandığı malzemeden daha az soğurur.
C) Kullanılan malzemeler saatin sesini aynı oranda soğurur.
D) Ali’nin kullandığı malzeme, ses yalıtımı için Serap ve Ayşe’nin kullandığı malzemeden daha iyi sonuç verir.

5. Tiyatro, sinema ve toplantı salonlarında yan duvarlar genellikle sünger, keçe ya da yünlü kalın kumaşlarla kaplanır.
Bunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sesin büyük oranda yansımasını sağlamak
B) Sesin şiddetinin artırılmasını sağlamak
C) Sesin büyük oranda soğrulmasını sağlamak
D) Sesin büyük oranda iletilmesini sağlamak

6. Kapalı bir mekânda yankı oluşumunu önlemek için bu mekânın iç yüzeyinin kaplamasında kullanılacak malzemenin özelliği nasıl olmalıdır?
A) Yumuşak ve pürüzlü B) Yumuşak ve pürüzsüz
C) Sert ve pürüzlü D) Sert ve pürüzsüz

Ç) Aşağıda bazı kavram ve terimlerle açıklamaları verilmiştir.

Kavram ve terimleri açıklamalarıyla örnekteki gibi eşleştiriniz.