Dünya’nın yıllık hareketi ve eksen eğikliğinin sonuçları nelerdir

Dünya yıllık hareketini güneş etrafında elips şeklindeki yörüngesinde 365 gün 6 saatte tamamlar. Bu süreye 1 yıl, bu harekete ise yıllık hareket denir.

Dünya’nın elips şeklindeki yörüngesinden geçen düzleme Ekliptik (yörünge) düzlemi, Ekvator’dan geçen düzleme ise Ekvator düzlemi denir. Bu iki düzlem birbiriyle çakışmaz. Çünkü, Dünya’nın ekseni ekliptik düzleme tam dik değildir. Başka bir ifadeyle; Dünya ekseni ile ekliptik düzlemi arasında 66° 33′, Ekvator düzlemi ile ekliptik düzlemi arasında 23° 27′lık bir açı vardır. İşte yukarıda, Dünya’nın Güneş etrafındaki hareketinin sonuçlarında sayılanların asıl nedeni, Dünya’nın ekseninin eğik olmasıdır. Buradan, “Dünya’nın Güneş çevresinde dönüşünün sonuçları, eksen eğikliği ile birlikte ortaya çıkar” sonucunu çıkarabiliriz.

Dünya’nın yıllık hareketi ve eksen eğikliğinin sonuçları

• Güneş ışınlarının bir noktaya düşme açısı yıl içinde değişir.
• Sıcaklık değerleri yıl içinde değişir.
• Cisimlerin gölge boyları yıl içinde değişir.
• Aydınlanma çemberi yıl içinde kutup daireleri ile kutup noktaları arasında yer değiştirir.
• Matematiksel (meteorolojik) mevsimler oluşur.
• Aynı anda farklı yarım kürelerde farklı mevsimler yaşanır.
• Yıl boyunca öğle vakti Güneş’in ufuk düzlemi üzerindeki yükseltisi değişir.
• Güneşin doğuş ve batış saati ile doğduğu ve battığı yer yıl içinde değişir.
• Muson rüzgârları oluşur.
• Gece-gündüz süreleri yıl içinde değişir.
• Güneş ışınlarının atmosferdeki tutulma oranı yıl içinde değişir.
• Matematik iklim kuşakları oluşur.

Örnek soru

Aşağıdakilerden hangisi, yerkürenin günlük ve yıllık hareketlerine bağlı olarak değişmez?
A) Güneş’in doğuş ve batış saatleri
B) Dünya’nın Güneş’e göre konumu
C) Gece ve gündüzün uzunluğu
D) Yer ekseninin ekvator düzlemiyle yaptığı açı
E) Güneş ışınlarının yere değme açısı