II. Abdülhamid döneminde Tarık Bedeli ödemek istemeyen 20-60 yaş arasındaki erkeklerin yılda dört gün hangisini yapmaları gerekirdi

Soru : II. Abdülhamid döneminde Tarık Bedeli ödemek istemeyen 20-60 yaş arasındaki erkeklerin yılda dört gün hangisini yapmaları gerekirdi

A- Yol yapımı

B- Gemi yapımı

C- Okul inşaatı

D- Fes üretimi

Doğru Cevap: Yol yapımı

19.yyın ikinci yarısına gelindiğinde Osmanlı devletinin çözmek zorunda olduğu konulardan biri de ulaşım problemiydi. Daha önceki dönemlerde yapılmış olan yollar, geçitler artık kullanılamaz hale gelmişti. Mevcut yolların onarımı ve yenilerinin yapılması ihtiyacının bir sonucu olarak Osmanlı vatandaşlarına tarik bedel-i nakdîsi, tarik bedelâtı, tarik bedeli, tarik mükellefiyeti ve tarik vergisi adıyla anılan yol vergisi getirildi.

18-60 yaş arasındaki her erkek vergi mükellefi

Yol vergisi mükellefiyeti bedenen çalışarak veya bedel verilerek yerine getirilen bir yükümlülüktü. 18-60 yaş arasındaki her erkek vergi mükellefiydi. Ayrıca mükellefin binek hayvanları ile araba ve yük hayvanları da yol vergisi mükellefiyetine tabiydi. Vergiyi nakden ödeyemeyenler belirlenen süreler içinde zorunlu olarak yol inşaatlarında çalışmakla mükelleflerdi. Osmanlı devletindeki bu ilk yol vergisi düzenlemesi daha sonraki yıllarda birçok kez değişikliğe uğradı. Toplanacak verginin artırılması amacıyla mükelleflerin sayısı artırılmaya çalışıldı, kapsamı genişletildi.

 

Yol vergisi ile ilgili bir diğer kanuni düzenleme Milli Mücadele döneminde yapılacaktı. 1920 yılının son haftasında Türkiye Büyük Millet Meclisinde Tarik Bedel-i Nakdisi adıyla yol vergisi kanunu kabul edildi. Osmanlıdan Cumhuriyete devreden yol vergisi ile ilgili olarak son köklü değişiklik ise 1525 numaralı Şose ve Köprüler Kanunu ile yapıldı. 10 Haziran 1929 tarihli kanunun yol vergisi ile ilgili hükümlerinden bir kısmı şöyleydi:

 

“Türkiye’de kesin on sekiz yaşından altmış yaşına kadar her erkek nüfus yol mükellefiyetine tabidir. Yol mükellefiyeti bedenen ve bizzat çalışmak istemeyenler tarafından nakden ifa edilir. Ancak sakatlığı sabit olan fakirler, hayatta beş evladı olanlar, bilumum mekteplerde tahsilde bulunan öğrenciler, silâhaltındaki ordu ve jandarma askerleri yol mükellefiyetinden muaftır. Bir senelik bedeni mükellefiyet ortalama kuvvete sahip bir amelenin on günde yapabileceği iş miktarından ibarettir. Nakdi mükellefiyet senede toplam 8 liradır. Buna yol parası denir ve vilayetler genel meclislerince tespit edilecek zamanlarda ve iki eşit taksitte alınır.”