10. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 41 Cevapları (MEB Yayınları)
Soru 1 - Görselleri verilen uygulamaların aşağıdaki alanlardan hangisinde kullanıldığını belirleyip uygulamanın harfini ilgili yere yazınız.
- Ulaşım hizmetleri → A
- Sağlık hizmetleri → B
- Arazi sorgulama → C
- Hava durumu tahmini → —
- Afet toplanma alanı sorgulama → —
Soru 2 - Görselleri verilen uygulamalar insanlara günlük hayatta ne tür kolaylıklar sağlar? Açıklayınız.
- A uygulaması (Otobüsüm Nerede?) → Ulaşımda kolaylık sağlar, durak ve otobüs bilgilerine hızlı erişim sunar.
- B uygulaması (E-Nöbetçi Eczane) → İnsanların en yakın nöbetçi eczaneyi bulmasını sağlar, sağlık hizmetlerine erişimi kolaylaştırır.
- C uygulaması (Tapu ve Kadastro) → Vatandaşların tapu, kadastro ve arazi bilgilerine hızlı ulaşmasına imkân verir.
Soru 3 - İnsanların günlük hayatını kolaylaştıran başka CBS tabanlı hangi uygulamalar bulunmaktadır? Örnekler veriniz.
Cevap: Google Maps, Yandex Navigasyon, İBB CepTrafik, Deprem Ağı, e-Devlet harita ve sorgulama servisleri CBS tabanlı uygulamalara örnektir. Bu uygulamalar; trafik yoğunluğunu öğrenme, yol tarifi alma, deprem takibi yapma ve resmi belgelere ulaşma gibi kolaylıklar sağlar.
10. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 42-43 Cevapları (MEB Yayınları)
Soru 4 - Aşağıda verilen mekânsal verilerin hangi haritada kullanıldığını belirleyiniz.
- Yerleşmeler → 1. ve 2. Harita
- Yerleşmelerin nüfus miktarları → 1. Harita
- Kara yolu ulaşım hatları → 2. Harita
- Demir yolu ulaşım hattı → 2. Harita
- Yerleşme alanı sınırları → 1. Harita
- Demir yolu istasyonu → 2. Harita
Soru 5 - Mekânsal verilerin haritalarda gösteriminde kullanılan sembolleri işaretleyiniz.
| Mekânsal Veriler | 1. Harita | 2. Harita |
|---|---|---|
| Yerleşmeler | Nokta | Nokta |
| Yerleşmelerin nüfus miktarları | Alan | — |
| Kara yolu ulaşım hatları | — | Çizgi |
| Demir yolu ulaşım hattı | — | Çizgi |
| Yerleşme alanı sınırları | Alan | — |
| Demir yolu istasyonu | — | Nokta |
Soru 6 - Haritalarda kullanılan mekânsal verilerdeki farklılığın nedenleri nelerdir?
Cevap: Haritalar farklı amaçlarla hazırlandığı için kullanılan veriler de değişir. Ölçek, gösterim yöntemi, haritanın hazırlanış amacı, kullanılan kaynaklar ve verilerin güncelliği bu farklılığın temel nedenleridir.
Soru 7 - Bu haritalar günlük hayatta hangi amaçlarla kullanılmaktadır?
1. Harita (Nüfus Haritası):
- Okul, sağlık ocağı gibi hizmetlerin yer seçimi
- Yatırım planlaması
- Afet ve risk yönetimi
- Pazar ve nüfus analizi
2. Harita (Ulaşım Hatları Haritası):
- Ulaşım ve lojistik planlama
- Yeni yol ve hat tasarımı
- Trafik düzenlemeleri
- Acil durum ve erişim planlaması
10. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 44 Cevapları
Soru 8 - Bu harita hangi alanlarda kullanılabilir?
Cevap: Tarım ve arazi kullanım planlamasında, sulama ve erozyon kontrol çalışmalarında, ağaçlandırma ve havza yönetiminde; ayrıca yerleşim için uygun alanların belirlenmesinde kullanılabilir.
Soru 9 - Haritanın amaca uygun olarak oluşturulmasında hangi tür mekânsal veriler elde edilmiştir?
- Toprak türleri (allüvyal, kolüvyal, orman toprakları vb.)
- Su kaynakları (göletler, akarsular)
- Yerleşme alanları (köyler, ilçe merkezi)
- Havza sınırları
Soru 10 - Elde edilen mekânsal verilerin haritadaki gösteriminde kullanılan semboller nelerdir?
| Mekânsal Veriler | Nokta | Çizgi | Alan |
|---|---|---|---|
| Toprak türleri | ✔️ | ||
| Yerleşme alanları | ✔️ | ||
| Akarsular | ✔️ | ||
| Göletler | ✔️ |
Soru 11 - İnsanlar, oluşturulan bu haritayı günlük hayatta hangi amaçlar doğrultusunda kullanabilir?
Cevap: İnsanlar bu haritayı tarıma elverişli alanları seçmek, toprak verimliliğini değerlendirmek, sulama ve erozyon önlemleri planlamak, yerleşim alanlarını doğru belirlemek ve doğal kaynakların korunmasını sağlamak için kullanabilirler.
10. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 45 Cevapları
Soru 12 - Banaz Çayı Yukarı Havzası’nın topoğrafya haritası oluşturulurken:
Haritanın amacı nedir?
Cevap: Havzanın yükselti basamaklarını, eğim durumunu, vadileri, sırtları ve drenaj ağını göstererek arazi kullanım planlamasına yardımcı olmaktır.
Haritada kullanılacak mekânsal veriler nelerdir?
- Eş yükselti eğrileri (100 m ve 20 m)
- Su yüzeyleri, göletler
- Sürekli ve mevsimlik akarsular
- Yerleşmeler (köy, ilçe, şehir merkezi)
- Ulaşım hatları (karayolu ve demiryolu)
- Havza sınırları
Elde edilen mekânsal verilerin haritada gösteriminde kullanılacak semboller nelerdir?
- Kahverengi izohips çizgileri: Yükselti basamakları
- Mavi çizgi ve alanlar: Akarsular ve göletler
- Siyah ve kırmızı çizgiler: Karayolu ve demiryolu
- Nokta semboller: Yerleşmeler
- Kalın sınır çizgisi: Havza sınırı
Kontrol Listesi
| İfade | Evet | Hayır |
|---|---|---|
| Banaz Çayı Yukarı Havzası haritası yükselti basamaklarının dağılışını göstermeyi amaçlamıştır. | ✔️ | |
| Haritada havza sınırı içerisindeki alanların yükselti değerleri, yerleşmeler, ulaşım yolları, akarsu ve göletlere ait mekânsal veriler yer almaktadır. | ✔️ | |
| Havzanın mekânsal verilerinden olan akarsu ve göletler, haritada aynı sembol ile gösterilmiştir. | ✔️ | |
| Havzanın mekânsal verilerinden olan yerleşmeler, haritada nokta sembolü ile gösterilmiştir. | ✔️ | |
| Havzanın mekânsal verilerinden olan ulaşım yolları, haritada alan sembolü ile gösterilmiştir. | ✔️ |