10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı 109. Sayfa Cevapları | Mersiye ve Hayvan Sevgisi
Soru 1: Bu dizeleri yazan şairin hayvanlara ilişkin duyarlılığı hakkında hangi çıkarımlar yapılabilir?
Cevap: Şairin hayvanlara karşı şefkatli, sevgi dolu ve duyarlı bir kişiliğe sahip olduğu anlaşılmaktadır. Kedisine duyduğu sevgi, bir insanın yakınını kaybetmesiyle eşdeğer bir üzüntü yaratmıştır. Şair, kedisini sadece bir evcil hayvan olarak değil, manevi değeri olan bir dost gibi görmüş, onun ölümüyle derin bir acı hissetmiştir. Bu durum, onun doğaya ve canlılara karşı içten bir merhamet beslediğini göstermektedir.
Soru 2: Bir hayvanın ardından mersiye yazmak bir şairin ve o dönemin toplumunun hangi özelliklerini gösterir?
Cevap: Bir hayvanın ardından mersiye yazmak, hem şairin hem de toplumun duygusal derinliğini, inceliğini ve merhamet anlayışını gösterir. Bu durum, Osmanlı toplumunda hayvanlara sevgi, saygı ve değer verilmesinin kültürel bir yansımasıdır. Şairin kedisi için mersiye yazması, dönemin insanlarının sadece insanlara değil, tüm canlılara karşı vicdani bir sorumluluk ve sevgi bilinci taşıdığını ortaya koymaktadır. Ayrıca bu anlayış, o dönemde sanatın insanın duygusal yönünü yüceltme işlevini de açıkça göstermektedir.
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 110 Cevapları | Fazıl Hüsnü Dağlarca – Kızılırmak Kıyıları Şiiri
Soru: Tahlil ettiğiniz gazelle dinlediğiniz Kızılırmak Kıyıları adlı şiiri; karşılaştırarak bunların içerik, yapı, dil ve anlatım özelliklerini kavram haritasına yazınız.
Kızılırmak Kıyıları
- Konu: Anadolu insanının yoksulluğu, emeği, çalışkanlığı ve uyanışa duyulan özlem.
- Yapı unsuru: Serbest nazım biçiminde yazılmıştır, bentlerden oluşur.
- Dil ve anlatım özelliği: Sade, açık, halk diliyle yazılmıştır; toplumcu bir bakış açısı hâkimdir.
Gazel
- Konu: Aşk, sevgi, güzellik, ilahi duygular ve insanın iç dünyası.
- Yapı unsuru: Beyitlerden oluşur, aruz ölçüsü ile yazılır.
- Dil ve anlatım özelliği: Ağdalı, sanatlı, mecazlı bir dil kullanılır; imgelerle süslenmiştir.
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 111 Cevapları | “Döne Döne” Redifli Gazel Öğrenme Günlüğü
Soru: “Kelimelerin Ritmi” temasında tahlil ettiğiniz “döne döne” redifli gazele dair değerlendirmelerinizi aşağıdaki öğrenme günlüğüne yazınız.
• Bu bölümde gazel hakkında öğrendiklerim: Gazel, divan edebiyatında aşk, sevgi, güzellik ve ilahi duyguların işlendiği, beyitlerle yazılmış bir nazım biçimidir. Aruz ölçüsüyle yazılır ve redif ile kafiye gazelin ahengini güçlendirir.
• “Döne döne” redifli gazelde beğendiklerim / beğenmediklerim: Şiirin duygusal derinliği ve ahenkli söyleyişi çok etkileyiciydi. Rediflerin tekrarı şiire güçlü bir ritim kazandırmış. Ancak bazı eski kelimeler anlamayı zorlaştırdığı için anlaşılması biraz güçtü.
• Divan şiirinde işlenen aşk anlayışını günümüzdekilerle karşılaştırdığımda ulaştığım sonuçlar: Divan şiirinde aşk, sabır, sadakat ve ruhsal olgunluk üzerine kuruludur. Günümüzde ise aşk daha çok kişisel, gerçekçi ve duygusal yönüyle öne çıkar. Bu durum, zamanla değişen toplum yapısını da yansıtır.
• Gazelin günlük hayatı yansıtıp yansıtmadığına dair düşüncelerim: Gazel, günlük yaşamı doğrudan yansıtmaz. Daha çok idealize edilmiş bir aşk anlayışı, manevi güzellik ve duygusal derinlik üzerine kuruludur.
• Gazeldeki ritim ve ahenge dair düşüncelerim: Ritim ve ahenk gazelin en belirgin özelliğidir. Redifler, kafiyeler ve ölçü birliği sayesinde kulağa hoş gelen bir ses uyumu vardır. Şiir, adeta bir müzik gibi akar.
• Şaire sormak istediklerim: Bu gazeli yazarken ilham kaynağınız gerçek bir aşk mıydı, yoksa hayal dünyanızda kurduğunuz bir sevgi miydi?