10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 13-16 Cevapları
Sayfa 13 Cevapları
Konuya Başlarken
Aşağıdaki şiirden ve karekodda verilen çok modlu metinden faydalanarak soruları cevaplayınız.
1. Okuduğunuz şiir ile dinlediğiniz/izlediğiniz türkü arasındaki farklılıklar nelerdir?
Cevap: Şiir yalnızca sözlü ifadelerden oluşurken, türkü ezgi, ritim ve müzikle desteklenmiştir. Şiirde duygu kelimelerle verilirken, türküde bu duygu ezgiyle güçlenir.
2. Not aldığınız farklılıkların nedenleri hakkındaki görüşlerinizi açıklayınız.
Cevap: Farklılıkların nedeni, şiirin yazılı kültürün ürünü, türkünün ise sözlü kültürün parçası olmasıdır. Şiir edebî sanatlarla anlam kazanırken, türkü halkın ezgisel anlatımıyla yaşatılır.
3. Okuduğunuz şiirden mi, dinlediğiniz türküden mi daha fazla etkilendiniz? Gerekçeleriyle açıklayınız.
Cevap: Türküden daha çok etkilendim, çünkü müzik sözlerin duygusunu artırıyor. Ezgi, insan ruhuna doğrudan hitap ederek şiirin anlamını daha etkili kılıyor.
4. Koşmadaki isim ve sıfat tamlamalarını tespit ederek bunların şiire katkıları hakkındaki fikirlerinizi açıklayınız.
Cevap: “Deli gönül, yalan dünya, kara taş” gibi tamlamalar şiire hem zenginlik hem de derinlik katmaktadır. Bu tamlamalar, okuyucunun duyguyu daha yoğun hissetmesini sağlar.
Sayfa 14 Cevapları
- Şiir: Zengin semboller, çağrışımlar ve ritimli sözlerle ortaya çıkan edebî türdür.
- Ahenk: Şiirde dize, hece ve ses uyumunun oluşturduğu ahenk düzenidir.
- Şiir dili: Günlük dilden farklı, imgeler ve özel anlatımlarla kurulan sanatsal bir dildir.
- Tema: Şairin vermek istediği temel duygu ya da ana fikirdir.
- Şair: Duygularını özgün bir şekilde dile getiren, sanatlı söyleyişlerle anlam derinliği katan kişidir.
Karacaoğlan: XVII. yüzyılda Çukurova ve Toroslar’daki Türkmen aşiretleri arasında yaşamıştır. Aşk, tabiat, özlem ve gurbet en çok işlediği temalardır. Koşma türünde şiirler söylemiş, halkın gönlünde önemli bir ozan olarak yer edinmiştir.
Sayfa 15 Cevapları
Bu koşmanın kafiye ve redifleri:
- -aş: taşa – kardeşa → tam kafiye
- -a: yaşa → redif
- -r: kardeşa – yaşa → yarım kafiye
- -di: indirdi – gönderdi → tam kafiye
- -ç: göçülmez – seçilmez → tam kafiye
- -ilmez: göçülmez – içilmez – seçilmez → redif
Bu koşmanın nazım birimi:
Cevap: Dörtlük