10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 70 Cevapları
Birlikte Öğrenelim
Soru: Aşağıdaki zihin haritasında boş bırakılan kutucuklara uygun kelimeleri yazınız.
Kişiler: Şehzade, Mercan Kız, Dev Anası, Padişah, Bahçıvan
Çatışma: Şehzadenin Mercan Kız’a kavuşma mücadelesi, Dev anasının engelleri
Zaman: Evvel zaman, Belirsiz geçmiş zaman
Mekân: Saray, Orman, Dağlar, Kavak ağacı, Dere kenarı
Dil ve Anlatım: Masal dili, Olağanüstü olaylar, Kalıplaşmış sözler
Açıklama: Bu zihin haritasında Mercan Kız masalının unsurları gösterilmiştir. Masalda olağanüstü olayların geçtiği, kahramanların olağanüstü nitelikler taşıdığı görülmektedir. Zaman unsuru belirsiz geçmiş olarak verilmiş, mekân ise saray, orman, dağ, dere kenarı gibi farklı yerlerdir. Dil ve anlatım yönünden masal, masal dili, kalıplaşmış sözler ve olağanüstü olaylarla örülmüştür.
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 71 Cevapları
Mercan Kız Metni Etkinlikleri
Soru: Zihin haritasında yer alan yapı unsurları arasındaki ilişkileri ifade eden cümleler belirleyiniz.
Cevap: Masalda kişiler olayları yönlendirir, çatışmalar olayların gelişmesini sağlar. Zaman ve mekân olayların geçtiği ortamı belirtir. Dil ve anlatım ise masala özgü bir üslup kazandırır.
Soru: I. Grup: Metnin içeriğinin toplumsal yaşamla ilişkisini açıklayınız.
Cevap: Masal, insanların hayallerini, sevgiyi ve zorluklarla mücadeleyi toplumsal yaşamla ilişkilendirir.
Soru: II. Grup: Yapı unsurlarının toplumsal yaşamla ilişkisini açıklayınız.
Cevap: Kişiler, mekân ve çatışmalar, toplumun inançlarını, değerlerini ve kültürel mirasını yansıtır.
Soru: III. Grup: Dil ve anlatım özelliklerinin toplumsal yaşamla ilişkisini değerlendiriniz.
Cevap: Masallardaki kalıplaşmış sözler, tekerlemeler ve olağanüstü olaylar sözlü kültürün aktarılmasına katkı sağlar.
Soru: Masalın özelliklerinin toplumsal yaşama yansımasıyla ilgili genellemelere ulaşınız.
Cevap: Masallar toplumun değerlerini, geleneklerini ve yaşam biçimlerini geleceğe aktaran kültürel hazinelerdir.
Soru: Masaldaki tutarsızlıkların ve çatışmaların metne olan etkisini değerlendiriniz.
Cevap: Tutarsızlıklar masalın olağanüstülüğünü güçlendirir. Çatışmalar ise masalı sürükleyici ve merak uyandırıcı kılar.
Çalışma Kağıdı
1-a) Mercan Kız’ın özelliklerini isim ve sıfatlarla betimleyiniz.
Cevap: Mercan Kız, güzel yüzlü, uzun saçlı, iyi kalpli, sabırlı ve fedakâr bir kızdır.
1-b) Mercan Kız, size göre hangi değerleri temsil etmektedir?
Cevap: Mercan Kız, sevgi, sabır ve sadakati temsil etmektedir.
1-c) Bu değerlerin hayatınızdaki önemine örnek veriniz.
Cevap: Ben de sabırlı oldukça başarıya ulaşıyorum. Sevdiklerime sadık kaldığımda güven kazanıyorum.
2-a) Şehzadenin özelliklerini isim ve sıfatlarla betimleyiniz.
Cevap: Şehzade, cesur, kararlı, dürüst ve fedakâr bir delikanlıdır.
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 72 Cevapları (MEB Yayınları)
Soru: b) Şehzade, size göre hangi değeri/değerleri temsil etmektedir?
Cevap: Şehzade cesaret, kararlılık, azim ve doğruluğu temsil etmektedir.
Soru: c) Bu değerin/değerlerin sizin hayatınızdaki önemine örnekler veriniz.
Cevap: Ben de cesaretle zor işlere girişiyorum. Azimle çalışınca hedeflerime ulaşabiliyorum. Doğruluk ise çevremde güven kazanmamı sağlıyor.
Soru: 3) Mercan Kız’ın ve şehzadenin temsil ettiği değerlerin toplumsal yaşamdaki önemine dair görüşlerinizi örneklerle açıklayınız.
Cevap: Mercan Kız’ın sadakati ve sabrı, şehzadenin ise cesareti ve azmi toplumsal yaşamda güveni, dayanışmayı ve ilerlemeyi güçlendirir. Örneğin, bir toplumda insanlar sabırlı ve sadık olursa aile bağları sağlam olur; cesaret ve azim gösteren bireyler ise toplumun gelişmesine katkı sağlar.
Öz Değerlendirme Formu
- Masaldaki olayların tutarlı olduğunu düşünüyorum. → Bazen
- Masaldaki kahramanların davranışlarını inandırıcı buluyorum. → ✔ Her zaman
- Masaldaki dilin akıcı ve anlaşılır olduğunu düşünüyorum. → ✔ Her zaman
- Masalda verilen öğütlerin toplumsal açıdan önemli olduğunu düşünüyorum. → ✔ Her zaman
- Masaldaki olağanüstü olayların dikkat çekici olduğunu düşünüyorum. → ✔ Her zaman
- Masalda anlatılan mekânların betimlemelerinin etkileyici olduğunu düşünüyorum. → ✔ Her zaman
- Masalın sonunda verilen mesajın değerli olduğunu düşünüyorum. → ✔ Her zaman