10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 97-99 Cevapları
Sayfa 97 – Sıra Sizde Cevapları
Soru: Aşağıdaki metinlerden faydalanarak infografikte boş bırakılan yerleri tamamlayınız.
Şiir ve Şair İlişkisi: Necati Bey, şiirlerinde kendi hayatından izler taşır; gözyaşı ve hüzün dolu dizeleri yalnızlık duygusunu yansıtır. Fuzûlî ise lirik üslubu, üç dili ustalıkla kullanması ve derin ilim birikimiyle şiirlerine evrensel bir anlam katar.
Metin ve Dönem İlişkisi: Her iki şairin metinleri de Divan şiiri geleneğine bağlıdır; aruz ölçüsü, süslü dil ve mazmunlarla örülmüştür. XVI. yüzyılın medrese–saray kültürü ve Arapça-Farsça etkisi açıkça hissedilir. Necati gazel türünde, Fuzûlî ise Su Kasidesi’yle na’t türünde eserler vermiştir.
Sayfa 98 – Birlikte Öğrenelim Cevapları
Şiirler: “Sevgilerde” – Behçet Necatigil & “Maraş’ın ve Ökkeş’in Destanı” – Gülten Akın
| Ölçüt | Sevgilerde | Maraş’ın ve Ökkeş’in Destanı |
|---|---|---|
| Konu | Sevgilerin zamanında dile getirilememesi | Maraş’ın düşman işgaline karşı direnişi |
| Tema | Pişmanlık, hüzün, bireysel duygular | Vatan sevgisi, bağımsızlık mücadelesi |
| Amaç | İnsanlara sevgilerini ertelememeleri gerektiğini hatırlatmak | Kurtuluş Savaşı’nda halkın kahramanlığını anlatmak |
| Şair – Şiir İlişkisi | Necatigil, bireysel duygularını sade bir dille işler | Akın, halkın kahramanlığını epik bir üslupla anlatır |
| Millî/Evrensel Boyut | Evrensel – İnsan ilişkilerinde geçerlidir | Millî – Kurtuluş Savaşı’nı ve halk mücadelesini işler |
Ortak Görüş: “Sevgilerde” bireysel ve evrensel duyguları işlerken, “Maraş’ın ve Ökkeş’in Destanı” millî mücadele ruhunu öne çıkarır. Grup olarak vatan sevgisini anlattığı için Maraş’ın ve Ökkeş’in Destanı daha çok beğenilmiştir.
Sayfa 99 – Şiir Karşılaştırmaları
| Şiir | Konu | Tema | Amaç | Şair – Şiir İlişkisi |
|---|---|---|---|---|
| Koşma (Erzurumlu Emrah) | Aşk ve sevgili | Aşk ve özlem | Halk edebiyatı geleneğini sürdürmek | Emrah, âşık geleneğinin temsilcisi |
| Anne (Halide Nusret Zorlutuna) | Anneye duyulan minnet | Anne sevgisi | Anneleri onurlandırmak | Şair, bireysel duygularını samimi bir şekilde işler |
| Vatan Sevgisini İçten Duyanlar (Âşık Veysel) | Vatan ve millet sevgisi | Fedakârlık, bağlılık | Vatan sevgisini pekiştirmek | Veysel, halk diliyle millet sevgisini dile getirir |
| Kar (Ahmet Muhip Dıranas) | Kış mevsimi ve hüzün | Yalnızlık, karamsarlık | Ruh hâllerini yansıtmak | Dıranas, bireysel duygularını lirizmle ifade eder |