10. Sınıf Fizik Ders Kitabı Cevapları (MEB 2025-2026)
1.1. Sabit Hızlı Hareket (Sayfa 16–20)
Sayfa 16 – Konuya Başlarken
Soru: Yürüyen merdivenler ile platform tipi asansörlerin benzer özellikleri neler olabilir?
Cevap: Her ikisi de sabit hızla hareket eder. İnsanları ya da yükleri başlangıç noktasından bitiş noktasına güvenli ve düzenli şekilde taşır.
Soru: Sabit süratle hareket eden taşıyıcı banttaki valizlerin A-B yolundaki hızı ile ilgili ne söylenebilir?
Cevap: Valizler sabit süratle hareket ettikleri için A-B yolunda hızları değişmez.
Soru: Sabit süratle hareket eden taşıyıcı banttaki valizlerin B-C yolundaki hızı ile ilgili ne söylenebilir?
Cevap: Valizler B-C yolunda da aynı sabit sürate sahiptir. Yönleri değişmeden aynı hızla hareket ederler.
Sayfa 17 – 1.1. Etkinlik
1. Uçak ve otomobilin yer değiştirmeleri hakkında ne söylenebilir?
Cevap: Uçak ve otomobil aynı doğrultuda hareket ettiğinde ikisinin de yer değiştirmesi başlangıç ve bitiş noktaları arasındaki mesafeye eşittir.
2. Uçak ve otomobilin aynı konuma farklı zamanlarda ulaşmasının sebebi nedir?
Cevap: Uçak daha büyük hız değerine sahiptir, bu nedenle aynı yolu daha kısa sürede alır.
3. Animasyonda uçak yerine yük treni kullanılsaydı ne olurdu?
Cevap: Tren daha düşük sürate sahip olacağı için aynı yolu daha uzun sürede alırdı. Ancak yer değiştirme yine aynı olurdu çünkü başlangıç ve bitiş noktaları değişmez.
Sayfa 18 – Grafik Soruları
7.a) Araçların 3–5 s zaman aralığındaki yer değiştirme büyüklüğü x-t grafiğinin eğiminden bulunur. Yer değiştirme doğrusal olarak artmıştır.
7.b) v-t grafiği ile yatay eksen arasında kalan alan, 3–5 s zaman aralığında yer değiştirme değerini verir. Alan = v × t şeklinde hesaplanır.
7.c) A ve B araçlarının 3–5 s zaman aralığındaki yer değiştirme değerleri x-t grafiği ile v-t grafiğinden aynı bulunur. İki yöntem birbirini doğrular.
7.d) Araçların 5 s boyunca yaptığı toplam yer değiştirme, x-t grafiğinde son konumdan başlangıç konumunun çıkarılmasıyla bulunur.
7.e) x-t grafiklerinin eğimleri, araçların hız değerlerini verir.
7.f) x-t grafiğinde eğim ile hız doğru orantılıdır. Eğim büyüdükçe araçların hızları da artar.
Sayfa 19 – 20 Değerlendirme
1.a) Aracın hızı 5 m/s olarak ayarlandığında her saniyede konumu 5 m azalır.
- saniye: 5 m
- saniye: 10 m
- saniye: 15 m
- saniye: 20 m
- saniye: 25 m
1.b) Bu verilere göre x-t grafiği çizildiğinde, negatif eğimli doğrusal bir grafik elde edilir.
1.c) Matematiksel model: x = x0 + v × t
Burada x0 = 0, v = -5 m/s olduğundan x = 5t şeklindedir.
3–5 s aralığında yer değiştirme: Δx = v × Δt = 5 × 2 = 10 m.
Yer değiştirme büyüklüğü 10 m olur.