10. Sınıf Fizik – Sayfa 22, 1.1. Soru (MEB 2025-2026)
Soru metni (tam):
Doğrusal bir parkurda birbirine doğru sabit hızlarla hareket eden K ve L bisikletlilerinin hareketi görseldeki gibidir. Bisikletlilerin hız büyüklükleri sırasıyla 5 m/s ve 6 m/s’dir. K ve L bisikletlileri t = 0 anında görseldeki gibi karşılaştıklarına göre:
a) Bisikletlilerin 5 s’lik hareketine ait x–t grafiğini çiziniz.
b) Bisikletlilerin 8. s’de aralarındaki uzaklık kaç m olur?
c) Bisikletlilerin 8 s’lik hareketine ait x–t grafiğini çiziniz.
ç) L bisikletlisinin 5 s’de aldığı yolu K bisikletlisi kaç saniyede alır?
Cevaplar
Verilenler: v_K = 5 m/s (batı → doğu), v_L = 6 m/s (doğu → batı), t = 0’da karşılaşma.
a) x–t grafikleri (5 s):
K: t = 0’da x = 0’dan başlayıp (t, x) = (5, 25) noktasına giden doğrusal (pozitif eğimli) çizgi.
L: t = 0’da x = 0’dan başlayıp (t, x) = (5, −30) noktasına giden doğrusal (negatif eğimli) çizgi.
Gerekçe: sabit hız ⇒ x(t) doğrusal. K için x_K = 5t, L için x_L = −6t.
b) 8. saniyede aralarındaki uzaklık:
K’nın aldığı yol = 5 × 8 = 40 m
L’nin aldığı yol = 6 × 8 = 48 m
Aradaki uzaklık = 40 + 48 = 88 m. Cevap: 88 m
c) x–t grafikleri (8 s):
K: (0,0) → (8, 40) doğrusu (eğim = 5).
L: (0,0) → (8, −48) doğrusu (eğim = −6).
Not: çizgiler t eksenine göre simetrik eğimli, başlangıç ortak, eğimler hız büyüklükleridir.
ç) L’nin 5 s’de aldığı yolu K kaç saniyede alır?
L’nin 5 s’de aldığı yol: 6 × 5 = 30 m
K’nın hızı: 5 m/s ⇒ süre t = yol / hız = 30 / 5 = 6 s. Cevap: 6 s