10. Sınıf Fizik Ders Kitabı – Sayfa 236 Cevapları
3.7. Soru
Soru - Esma, saçlarını kuruturken saç kurutma makinesinin iki farklı ayarda çalışabildiğini fark eder. Babası, saç kurutma makinesinin devre şemasındaki B anahtarının, anahtara göre daha sıcak hava üflemesi için tasarlandığını söyler.
Buna göre:
a) B anahtarı kapalıyken makinenin neden daha sıcak hava üflediğini açıklayınız.
B anahtarı kapalıyken devredeki toplam direnç azalır.
Toplam direnç azaldığında devreden geçen akım artar.
Akım arttığı için ısıtma elemanında daha fazla ısı enerjisi açığa çıkar ve saç kurutma makinesi daha sıcak hava üfler.
b) Devre şemasının ne şekilde tasarlanmış olabileceğini arkadaşlarınızla tartışarak çiziniz.
Devre, ısıtma elemanlarının seri–paralel bağlanabileceği şekilde tasarlanmıştır.
- A anahtarı kapalıyken dirençler seri bağlanır → toplam direnç büyük, hava daha az sıcaktır.
- B anahtarı kapalıyken dirençler paralel bağlanır → toplam direnç küçük, hava daha sıcaktır.
- Her iki anahtar kapalıyken devre en küçük eşdeğer dirence sahip olur ve en yüksek ısı üretilir.
3.8. Soru
Soru - Bir öğrenci, paralel bağlı bir elektrik devresi tasarlamıştır. Devrede R₁ = 8 Ω, R₂ = 8 Ω ve değeri bilinmeyen R₃ direnci bulunmaktadır. Devreden geçen toplam akım I = 8 A, R₁ üzerinden geçen akım I₁ = 3 A olarak ölçülmüştür. Deney daha sonra 48 V ve 96 V potansiyel fark uygulanarak tekrarlanmıştır.
Buna göre:
a) R₃ direncinin değerini bulunuz.
Paralel devrede: I = I₁ + I₂ + I₃
I₃ = 8 − 3 − 3 = 2 A
V = I₁ · R₁ = 3 · 8 = 24 V
R₃ = V / I₃ = 24 / 2 = 12 Ω
R₃ = 12 Ω
b) Tabloda verilen değerlere göre boş kalan yerleri hesaplayarak doldurunuz.
(Üretecin iç direnci ihmal edilmiştir.)
| Gerilim (V) | I₁ (A) | I₂ (A) | I₃ (A) | Toplam Akım I (A) |
|---|---|---|---|---|
| 24 V | 3 | 3 | 2 | 8 |
| 48 V | 6 | 6 | 4 | 16 |
| 96 V | 12 | 12 | 8 | 32 |