10. Sınıf Meb Kimya Ders Kitabı Sayfa 75-76 Cevapları

10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Sayfa 75-76 Cevapları (MEB Yayınları)

Konu: Kimyasal Hesaplamalar – Kontrol Noktası

Soru 1: Ostwald Süreci ile Nitrik Asit Üretimi

Aşamalar:

1. 4NH₃ + 5O₂ → 4NO + 6H₂O
2. 2NO + O₂ → 2NO₂
3. 3NO₂ + H₂O → 2HNO₃ + NO

a) 0,4 mol HNO₃ elde etmek için kaç g NH₃ gerekir?

8 mol HNO₃ için 12 mol NH₃ gerekmektedir.
Oran kurarsak:
8 mol HNO₃ → 12 mol NH₃
0,4 mol HNO₃ → (12 × 0,4) / 8 = 0,6 mol NH₃

NH₃’nin mol kütlesi = 17 g/mol
m = 0,6 × 17 = 10,2 g NH₃

Cevap: 10,2 g NH₃ gerekir.

b) 3,01×10²³ tane NO gazı elde edilirse kaç mol HNO₃ oluşur?

6,02×10²³ tanecik = 1 mol → 3,01×10²³ = 0,5 mol NO

Oran:
12 mol NO → 8 mol HNO₃
0,5 mol NO → (8 × 0,5) / 12 = 0,33 mol HNO₃

Cevap: 0,33 mol HNO₃ elde edilir.

c) Toplam 60 mol hava kullanılmıştır. Havanın %20’si O₂ olduğuna göre 12 mol O₂ vardır.
21 mol O₂ → 8 mol HNO₃
12 mol O₂ → (8 × 12) / 21 = 4,57 mol HNO₃

m = 4,57 × 63 = 288 g HNO₃

Cevap: 288 g HNO₃ elde edilir.

Soru 2: Hidrazin (N₂H₄) ve Diazot Monoksit (N₂O) Tepkimesi

Tepkime denklemi:
2N₂H₄ + N₂O → 3N₂ + 4H₂O

a) Denklemi doğru şekilde yazınız:
2N₂H₄ + N₂O → 3N₂ + 4H₂O

b) 138 g N₂O ve 128 g N₂H₄ tam tepkimeye girerse kaç g N₂ gazı oluşur?

M(N₂O) = 92 g/mol → n = 138 / 92 = 1,5 mol
M(N₂H₄) = 32 g/mol → n = 128 / 32 = 4 mol

Oran:
1 mol N₂O ↔ 2 mol N₂H₄
1,5 mol N₂O ↔ 3 mol N₂H₄ tepkimeye girer.

Tepkimeye 4 mol N₂H₄ verildiği için sınırlayıcı madde N₂O’dur.
1 mol N₂O → 3 mol N₂
1,5 mol N₂O → 4,5 mol N₂

m = 4,5 × 28 = 126 g N₂

Cevap: 126 g azot gazı elde edilir.

Soru 3: Kalsiyum Karbürden (CaC₂) Asetilen Elde Edilmesi

Tepkime:
CaC₂ + 2H₂O → Ca(OH)₂ + C₂H₂

Verilen: 0,4 mol CaC₂, 18 g su → 5,2 g C₂H₂ (26 g/mol = 0,2 mol) elde edilmiş.

Teorik olarak 0,4 mol CaC₂ → 0,4 mol C₂H₂ elde edilmeliydi.
Gerçek 0,2 mol elde edildi.

%Verim = (0,2 / 0,4) × 100 = %50

Cevap: Tepkimenin verimi %50’dir.

Soru 4: Magnezyumun Nitrik Asitle Tepkimesi

Tepkime:
Mg + 2HNO₃ → Mg(NO₃)₂ + H₂

Mg(NO₃)₂ mol kütlesi = 148 g/mol
111 g Mg(NO₃)₂ → 111 / 148 = 0,75 mol Mg(NO₃)₂

a) 1 mol Mg(NO₃)₂ elde edilirken 1 mol Mg kullanılır.
0,75 mol Mg(NO₃)₂ → 0,75 mol Mg
m = 0,75 × 24 = 18 g Mg

b) 1 mol Mg(NO₃)₂ → 2 mol HNO₃
0,75 mol Mg(NO₃)₂ → 1,5 mol HNO₃

Cevap: 18 g Mg harcanır, 1,5 mol HNO₃ kullanılır.

Soru 5: Silisyum Üretimi (SiO₂ + 2C → Si + 2CO)

a) 11,2 g Si elde etmek için kaç mol SiO₂ gerekir?

M(Si) = 28 g/mol
n = 11,2 / 28 = 0,4 mol Si

Oran: 1 mol Si ↔ 1 mol SiO₂ → 0,4 mol SiO₂

Cevap: 0,4 mol SiO₂ gerekir.

b) 0,3 mol CO elde etmek için kaç C atomu gerekir?

Tepkime: 2C → 2CO
1 mol CO ↔ 1 mol C
0,3 mol CO ↔ 0,3 mol C
Atom sayısı = 0,3 × 6,02×10²³ = 1,806×10²³ atom

Cevap: 1,806×10²³ karbon atomu gerekir.

Sonuç Özeti