10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Cevapları – Sayfa 83 (MEB Yayınları)
Konu: Maddenin Hâlleri – Çalışma Yaprağı
a) Soru: Aşağıda maddenin katı, sıvı ve gaz hâllerine ait bazı özellikler kutucuklara yerleştirilmiştir.
Kutucuklarda verilen özellikler maddenin hangi hâline ait ise o yönde ilerleyerek çıkışa ulaşınız.
(Kutular arası aynı geçiş yolunu bir kez kullanınız.)
b) Soru: Kutucuklarda verilen özelliklerden sadece gazlara ait olanları yazınız.
Cevap: Basınç artırılarak sıkıştırılabilir. Belirli bir hacmi ve sınırla ayrılan yüzeyi yoktur. Bulunduğu kabın her yerine aynı basıncı yapar. Tanecikleri birbirinden bağımsız hareket eder. Hacmi koşullara göre değiştiği için yoğunluk ayırt edici bir özellik değildir. Birbiriyle her oranda ve homojen olarak karışabilir. Maddenin en düzensiz hâlidir.
Basınç artırılarak sıkıştırılabilir.
➤ Gaz tanecikleri arasında çok fazla boşluk bulunur. Bu yüzden basınç uygulandığında tanecikler birbirine yaklaşır ve hacim küçülür.
Belirli bir hacmi ve sınırlarla ayrılan yüzeyi yoktur.
➤ Gazlar kabın şeklini tamamen alır ve sınırları belirgin değildir; bulunduğu ortamı tamamen doldurur.
Tanecikleri birbirinden bağımsız hareket eder.
➤ Gaz tanecikleri sürekli ve rastgele hareket eder; birbirlerinden bağımsızdır ve aralarındaki çekim kuvveti çok zayıftır.
Bulunduğu kabın her yerine aynı basıncı yapar.
➤ Gaz tanecikleri her yönde hareket ettikleri için çarptıkları tüm yüzeylere eşit kuvvet uygular, bu da eşit basınç oluşturur.
Hacmi koşullara göre değiştiği için yoğunluk ayırt edici bir özellik değildir.
➤ Sıcaklık veya basınç değiştiğinde gazın hacmi de değişir. Bu yüzden yoğunluk sabit bir özellik değildir.
Birbiriyle her oranda ve homojen olarak karışabilir.
➤ Gaz tanecikleri arasında sınır bulunmadığı için tamamen karışır ve homojen bir yapı oluşturur.
Maddenin en düzensiz hâlidir.
➤ Gaz hâlinde tanecikler arasında düzen yoktur. Bu nedenle gaz hâli, maddenin en yüksek enerjili ve en düzensiz hâlidir.
Gazların davranışı Boyle, Charles ve Avogadro yasalarıyla açıklanır.
Gazlar, sıcaklık arttığında genleşir, basınç arttığında sıkışır ve düşük yoğunlukları sayesinde akışkanlık özelliği gösterir.
Bu özellikler, gazların serbest ve düzensiz tanecik hareketinden kaynaklanır.