10. Sınıf Kimya Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 99 Cevapları
Etkinlik: En İdeali
Soru 1: Grafiklerdeki bilgilerden yararlanarak:
a) Madde miktarı ile sıcaklık sabitken basınç ve hacim arasında bir örüntü oluşturunuz.
Cevap: Madde miktarı (n) ve sıcaklık (T) sabit olduğunda basınç (P) ile hacim (V) ters orantılıdır. Hacim azaldığında basınç artar. Bu ilişki Boyle Yasası ile açıklanır. P·V = sabit.
b) Madde miktarı ile basınç sabitken sıcaklık ve hacim arasında bir örüntü oluşturunuz.
Cevap: Madde miktarı (n) ve basınç (P) sabit olduğunda sıcaklık (T) ile hacim (V) doğru orantılıdır. Sıcaklık arttıkça tanecikler daha hızlı hareket eder ve hacim genişler. Bu durum Charles Yasası ile açıklanır. V/T = sabit.
c) Basınç ile sıcaklık sabitken madde miktarı (mol sayısı) ve hacim arasında bir örüntü oluşturunuz.
Cevap: Basınç (P) ve sıcaklık (T) sabit tutulduğunda madde miktarı (n) arttıkça hacim (V) de artar. Gaz taneciklerinin sayısı arttıkça daha fazla yer kaplar. Bu ilişki Avogadro Yasası ile açıklanır. V/n = sabit.
Soru 2: Oluşturduğunuz örüntülerden yola çıkarak basınç, hacim, madde miktarı ve sıcaklık değişkenleri ile ilgili genel bir ideal gaz denklemi yazınız. Oluşturduğunuz denklemin eşitliğe dönüştürülmesi için bir orantı sabitine ihtiyaç olacağını unutmayınız.
Cevap: Üç örüntü birleştirildiğinde P·V = n·R·T denklemi elde edilir. Bu denklem İdeal Gaz Yasası olarak bilinir. Burada R, gaz sabiti olup tüm gazlar için ortaktır.
10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Sayfa 100 Cevapları – MEB Yayınları
Soru 3: İdeal gaz denkleminde bulmuş olduğunuz sabit sayıya ideal gaz sabiti adı verilir. R harfi ile gösterilir.
Aşağıdaki tabloda verilen değerler için ideal gaz sabitini ayrı ayrı hesaplayınız.
Cevap: İdeal gaz denklemine göre:
P·V = n·R·T
I. Durum:
2·11,2 = 1·R·273
R = 22,4 / 273 ≈ 0,082 L·atm/mol·K
II. Durum:
1·5,6 = 0,25·R·273
R = 22,4 / 273 ≈ 0,082 L·atm/mol·K
III. Durum:
0,5·11,2 = 0,5·R·546
R = 22,4 / 273 ≈ 0,082 L·atm/mol·K
Soru 4: Aşağıdaki koşullar için x ve y değerlerini hesaplayarak ideal gaz denklemini test ediniz.
Cevap: P·V = n·R·T
1- 0,5·22,4 = 0,5·R·x
R = 22,4 / 273
x = 273 K
2- y·11,2 = 4·R·546
R = 22,4 / 273
y = 16 atm
Değerlendirme
1. Verilen basınç-hacim grafiğinden yararlanarak bir gazın 1/V–P grafiğini çiziniz.
Cevap: n ve T sabitken P ile 1/V doğru orantılıdır. Bu nedenle grafiğin doğrusal bir artış gösterdiği görülür.
2. İdeal gaz denkleminde mutlak sıcaklık yerine °C kullanılabilir mi?
Cevap: Hayır, kullanılmaz. Çünkü ideal gaz denkleminde sıcaklık mutlak sıcaklık (Kelvin) cinsinden olmalıdır. °C kullanılırsa orantı bozulur. Dönüşüm formülü: T(K) = t(°C) + 273