10. Sınıf Meb Tarih Ders Kitabı Sayfa 50-53 Cevapları

10. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları MEB Yayınları Sayfa 50

Düşünelim

Soru: Türkistan’dan Türkiye’ye uzanan süreçte Türklerin sosyoekonomik faaliyetleri ile yerleşme ve şehirleşme anlayışlarına ilişkin bilgi görselini inceleyiniz. Konuyla ilgili merak ettiğiniz soruları boş bırakılan alanlara yazınız.

Cevap (Merak Edilebilecek Sorular):

• Selçuklu döneminde yapılan kaleler ve saraylar halkın güvenliği ve devletin otoritesi açısından nasıl bir rol üstlenmiştir?
• Ticaret yolları üzerindeki kervansaraylar, şehirlerin gelişmesine ne gibi katkılar sağlamıştır?
• Türbe, cami ve medrese gibi yapılar halkın sosyal, kültürel ve dini hayatında hangi ihtiyaçlara cevap vermiştir?
• Halı, kilim ve madeni eşyalar gibi üretimler Türklerin ekonomik faaliyetlerinde nasıl bir yere sahip olmuştur?
• Şehirleşme sürecinde Anadolu’daki yerleşim merkezleri hangi faktörlere bağlı olarak gelişmiştir?

10. Sınıf Tarih Ders Kitabı Sayfa 51 Cevapları MEB Yayınları

Düşünelim

Soru: Türkistan’dan Türkiye’ye uzanan süreçte Türklerin sosyoekonomik faaliyetleri ile yerleşme ve şehirleşme anlayışlarına ilişkin bilgi görselini inceleyiniz. Konuyla ilgili merak ettiğiniz soruları boş bırakılan alanlara yazınız.

Cevap (Merak Edilebilecek Sorular):

• Konar-göçer Türk toplulukları hangi sebeplerle yerleşik hayata geçti?
• Kervansaraylar ticari güvenliği nasıl sağlıyordu ve şehirleşmeye ne tür katkılar yaptı?
• Gazneliler ve Büyük Selçuklular döneminde basılan paraların ekonomik istikrar üzerindeki rolü neydi?
• Türbeler, saraylar ve camiler Türk-İslam şehirlerinin sosyal merkezleri haline nasıl geldi?
• Ticaret yolları boyunca gelişen şehirler kültürel etkileşim ve bilimsel ilerlemeyi nasıl etkiledi?

10. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları MEB Yayınları Sayfa 52

Keşfedelim

Soru 1: Uygulama adımlarını takip ederek 5N1K etkinliğini gerçekleştiriniz.

Cevap – Araştırma Raporum:
Türkler, Türkistan’dan Türkiye’ye uzanan süreçte konar-göçer yaşamdan yerleşik hayata geçmiştir. Bu süreçte ticaret yolları üzerinde şehirler kurarak ekonomiyi canlandırmışlardır. Kervansaraylar, ribatlar ve pazarlar ticaretin güvenliğini sağlamış, saray, cami ve medreseler şehirleşmeyi hızlandırmıştır. Halkın geçim kaynakları tarım, hayvancılık ve el sanatları olmuştur. Kullanılan paralar ekonomik düzeni desteklemiştir. Sonuç olarak Türkler, siyasi ve kültürel gelişmelerin yanı sıra sosyoekonomik alanda da güçlü bir medeniyet kurmuştur.

Soru 2: Uygulama adımlarını takip ederek kavram öğretim materyali anagram bulmacayı çözünüz.

Cevap – Kavramlar ve Cümleler:

1. Ahi → XIII. yüzyılda Anadolu’da ortaya çıkan Ahi teşkilatı, Osmanlı’nın kuruluşunda etkili olmuştur.
2. Fütüvvet → Başlangıçta tasavvufi olan Fütüvvet teşkilatı, zamanla toplumsal ve ekonomik yapıya dönüşmüştür.
3. Dihkan → Köylerin idaresinden Dihkanlar sorumluydu.
4. Haraç → Gayrimüslimlerin arazilerinden alınan vergiye Haraç denilirdi.
5. İkta → Devlet görevlilerine maaş karşılığı İkta toprakları verilirdi.
6. Has → Hükümdara ve hanedan mensuplarına ait gelir kaynaklarına Has denirdi.
7. Mülk → Hükümdar veya üst düzey devlet adamlarına verilen özel mülklere Mülk denirdi.
8. Vakıf → Sosyal hizmetlerin yürütülmesi için kurulan hayır kurumlarına Vakıf adı verilirdi.
9. İskân → Bir kimsenin yerleştirilmesine ve sürekli yaşamasına İskân denirdi.

10. Sınıf Tarih Ders Kitabı Sayfa 53 Cevapları (MEB)

Öğrenelim Etkinliği

Soru: 1040-1299 yılları arasında Türklerin sosyoekonomik faaliyetleri ile ilgili verilenlerden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Cevap: Türklerin 1040-1299 yılları arasındaki sosyoekonomik yaşamı, hem aile düzeni hem de toplumsal ilişkiler bakımından oldukça gelişmişti. Selçuklu toplumu, Türkistan’dan getirdiği örf ve âdetleri İslam kültürü ve fethedilen bölgelerdeki geleneklerle birleştirerek özgün bir yaşam biçimi oluşturdu.

• Aile yapısı toplumun temelini oluşturuyor, aile üyeleri arasında sevgi ve saygı ön plandaydı.
• Kadınlar sosyal ve kültürel hayatta aktif roller üstleniyor, saçlarını örerek süslüyor ve takma zülüf kullanıyorlardı.
• Çocuk sahibi olmak önemli bir değer kabul ediliyor, doğum sonrası kutlamalar ve sünnet törenleri yapılıyordu.
• Komşuluk ilişkileri güçlüydü, yardımlaşma ve dayanışma hayatın merkezindeydi.
• Halk, dini bayramlar, Nevruz ve hükümdarın tahta çıkışını büyük coşkuyla kutluyordu.
• Sportif faaliyetler olarak avcılık, güreş, at binme, cirit ve çevgân oyunları yaygın şekilde oynanıyordu.

Bu özellikler, Türklerin yalnızca siyasi alanda değil, aynı zamanda kültürel ve sosyal hayatta da güçlü bir medeniyet kurduğunu göstermektedir.