11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 107 Cevapları (Ata Yayınları)
Hazırlık Çalışmaları
Soru 1: Sosyal ilişkilerin düzenli olması, saygı ve sevgi içinde kalması, özgürlüklerin kısıtlanmaması toplumda huzuru sağlayan temel unsurlardandır. Buna göre, insanlar arasında barış ortamının oluşması için insanlara düşen görevler nelerdir?
Cevap: İnsanlar birbirine saygılı, hoşgörülü ve anlayışlı olmalıdır. Kimse kimsenin hakkını çiğnememeli, empati kurarak adaletli davranmalıdır.
Soru 2: Hak; yasal, toplumsal ya da ahlaki özgürlük veya yetkidir. Toplumun ve kültürün köküdür. Hak, uygarlığın temelidir. Buna göre, toplumda hak kavramının tesisi için neler yapılmalıdır?
Cevap: Toplumda adalet ve eşitlik bilinci yerleşmeli, herkesin haklarını bilmesi ve koruması sağlanmalıdır. Eğitimle ve hukukla hak arama kültürü güçlendirilmelidir.
11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 108 Cevapları (Ata Yayınları)
10. Metin – Dışta Hak Arama (Bahtiyar Vahapzade)
Metni Anlama ve Çözümleme
1. “Dışta Hak Arama” adlı şiirin temasını belirleyiniz.
Cevap: Şiirin teması adalet, vicdan ve insanda hak arayışıdır.
2. Okuduğunuz şiirde söyleyici ile hitap edilen kişi/varlık arasındaki ilişkiyi belirleyiniz.
Cevap: Söyleyici, insanlara seslenerek onlara vicdanlarını dinlemeyi ve içsel dürüstlüğü öğütler.
3. Şiirin dil ve anlatım özelliklerini belirtiniz.
Cevap: Şiir sade, açık, didaktik bir dille yazılmıştır. Toplumsal mesaj taşıyan öğretici bir anlatım vardır.
4. Şiirdeki millî, manevi ve evrensel değerler ile sosyal ögeleri belirleyiniz.
- Millî değer: Adalet, doğruluk, sorumluluk
- Manevî değer: Vicdan, inanç, dürüstlük
- Evrensel değer: İnsanlık, eşitlik, hakkaniyet
5. Şiirdeki açık ve örtük iletileri belirleyiniz.
Açık ileti: Gerçek adalet, insanın içindeki vicdanla başlar.
Örtük ileti: Toplumda adaletin tesis edilmesi, bireylerin içsel dürüstlüğüne bağlıdır.
6. Bahtiyar Vahapzade’nin biyografisini dikkate alarak şair ile şiir arasındaki ilişkiyi değerlendiriniz.
Cevap: Vahapzade, Azerbaycan halkının sesi olmuş bir şairdir. Şiirlerinde adalet, vatan sevgisi, insanlık ve özgürlük gibi değerleri savunur. Bu şiir de onun halkına vicdan çağrısıdır.
Etkinlik
Soru: Okuduğunuz şiirden hareketle adaletin insan ve toplum için önemini tartışınız.
Cevap: Adalet, toplumun huzur ve düzeninin temelidir. Vicdanlı insanlar adaleti korur, bu da barış ve güven ortamını güçlendirir.
11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 109 Cevapları (Ata Yayınları)
Etkinlik – “Sanat” ve “Dışta Hak Arama” Şiirlerinin Karşılaştırılması
| Ölçütler | Sanat (Faruk Nafiz Çamlıbel) | Dışta Hak Arama (Bahtiyar Vahapzade) |
|---|---|---|
| Tema | Millî sanat ve yerli kaynaklara yönelme | Adalet, vicdan ve içsel doğruluk |
| Tür | Lirik şiir | Didaktik (öğretici) şiir |
| Biçim | Dörtlüklerden oluşan nazım biçimi | Kıtalar hâlinde yazılmış nazım biçimi |
| Ahenk unsurları | Hece ölçüsü, kafiye ve redifler | Hece ölçüsü, iç uyum ve tekrarlar |
| Dil ve üslup | Sade, açık, duygulu bir anlatım | Sade, öğretici ve etkileyici bir anlatım |
| Millî değerler | Anadolu, halk kültürü, yerli sanat | Vicdan, adalet, insanlık ve doğruluk |