11. Sınıf Ata Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 72-75 Cevapları

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları – Sayfa 72 (Ata Yayınları)

Metin: Vâveyla Hazırlık Çalışmaları

1. Soru: Teması hürriyet ve vatan aşkı olan şiirlerden bildiklerinizi sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız.

Cevap: Türk edebiyatında hürriyet ve vatan temalı pek çok güçlü şiir vardır.
Bunlar arasında Namık Kemal’in "Hürriyet Kasidesi", Mehmet Âkif Ersoy’un "İstiklâl Marşı" ve Arif Nihat Asya’nın "Bayrak" adlı şiirleri öne çıkar.
Bu eserlerde özgürlük, millet sevgisi ve vatan uğruna fedakârlık duyguları derin bir biçimde işlenmiştir.

2. Soru: Türk milleti için **“vatan”**ın neler ifade ettiğiyle ilgili düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

Cevap: Vatan, Türk milleti için yalnızca bir toprak parçası değil, bağımsızlığın, özgürlüğün ve birliğin sembolüdür.
Uğruna canların feda edildiği, geçmişin hatıralarını ve geleceğin umutlarını barındıran kutsal bir değerdir.
Türk milleti için vatan; millet olmanın temeli, özgür yaşamanın güvencesi ve milli kimliğin kalbidir.

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları – Sayfa 74 (Ata Yayınları)

Metin: Vâveyla – Metni Anlama ve Çözümleme

1. Soru: “Vâveyla” adlı şiirin temasını belirleyiniz.

Cevap: Şiirin teması vatan sevgisi, özgürlük tutkusu ve şehitlik inancıdır.
Namık Kemal, milletin bağımsızlığı uğruna fedakârlık yapmanın kutsal bir görev olduğunu vurgular.

2. Soru: Şiirde ahengi sağlayan unsurları (ölçü, kafiye, redif, nakarat vb.) belirleyiniz.

Cevap: Şiirde aruz ölçüsü (fâilâtün / mefâilün / fe’ilün) kullanılmıştır.
Ahenk, kafiye ve rediflerle desteklenmiş; ayrıca “nevha” ve “vay” sözcüklerinin tekrarı, şiire duygusal ritim ve coşku kazandırmıştır.

3. Soru: Şiirin konusunu ve temasını dikkate alarak nazım türünü tespit ediniz.

Cevap: Şiir, hem vatan şiiri hem de ağıt (nevha) özelliği taşır.
Şair, vatan için can verenlerin ardından yas tutarken, aynı zamanda halkı direnişe ve birlik olmaya çağırır.

4. Soru: Şiirin “Nevha: 2” başlıklı bölümünde öne çıkan imge ve edebî sanatları belirleyerek bunların şiirin anlamına katkısını değerlendiriniz.

5. Soru: Şiirin yazıldığı dönemin gerçekliğini yansıtan unsurları tespit ederek şiirdeki millî, manevi, evrensel değerler ile sosyal, siyasî ve tarihî ögeleri belirleyiniz.

• Millî değer: Vatan sevgisi, bağımsızlık, millet bilinci.
• Manevî değer: Şehitlik, iman, Allah’a bağlılık.
• Evrensel değer: Özgürlük, cesaret, fedakârlık.
• Sosyal–siyasî–tarihî ögeler: İşgaller, savaşlar, esaret ve vatan savunması düşüncesi.

6. Soru: Dönemin edebiyat, sanat ve fikir akımlarının şiire yansımalarını değerlendiriniz.

Cevap: Namık Kemal’in “Vâveyla” şiirinde Tanzimat Döneminin “sanat toplum içindir” anlayışı görülür.
Şair, halkı bilinçlendirmek ve özgürlük düşüncesini yaymak istemiştir.
Ayrıca eserde romantizmin etkisi belirgindir; duygu, coşku ve kahramanlık temaları ağır basmaktadır.

7. Soru: Şiirdeki açık ve örtük iletileri tespit ederek şiiri yorumlayınız.

• Açık ileti: Vatan sevgisi, şehitlik ve özgürlük uğruna fedakârlık kutsaldır.
• Örtük ileti: Bir millet, ancak birlik olursa varlığını sürdürebilir; bağımsızlık bedel ister.
• Yorum: Şiir, halkı milli birlik, bağımsızlık ve inanç uğruna mücadeleye çağıran coşkulu bir bildiridir.

8. Soru: Namık Kemal’in kitabınızdaki biyografisinden hareketle şair ile şiir arasındaki ilişkiyi değerlendiriniz.

• Namık Kemal, “Vatan Şairi” olarak tanınır.
• Hayatı boyunca özgürlük, adalet ve vatan sevgisi idealleriyle yaşamış, bu duygular şiirlerine yön vermiştir.
• “Vâveyla” şiiri, onun kişiliğinin, mücadelesinin ve inançlarının bir aynasıdır.
• Şairin idealleriyle eseri arasında güçlü bir bağ vardır.

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Cevapları – Sayfa 75 (Ata Yayınları)

Namık Kemal – Vâveyla (Etkinlik ve Yorumlama)

9. Soru: Vatansever, haklarını ve sorumluluklarını bilen, dünya ve ülke sorunlarına karşı ilgili, hayvanlara ve doğaya karşı duyarlı, toplumsal değerleri benimsemiş bireylerin toplumdaki rolü nedir? Düşüncelerinizi ifade ediniz.

Cevap: Böyle bireyler, toplumun vicdanını ve geleceğini temsil eder.
Adalet, barış ve eşitliği savunarak toplumun ilerlemesine öncülük ederler.
Doğaya ve canlılara duyarlılıklarıyla çevre bilincini geliştirir, toplumsal değerlere bağlılıklarıyla da birlik ve dayanışmayı güçlendirirler.
Bu bireyler, hem ülkesine hem insanlığa hizmet eden örnek vatandaşlardır.

Etkinlik

Soru: Şiirde konuşan, olayları yaşayan ve okur tarafından sesi duyulan şairin ürettiği kurgusal kişilik “söyleyici’’ olarak adlandırılır. Söyleyici, şiirde konuşan; şairin sesini ve söyleyişini emanet ettiği kişi/varlıktır.
Yukarıdaki bilgilerden hareketle aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1) Şiirde söyleyicinin nasıl bir ruh hâli içinde olduğunu belirtiniz.

Cevap: Söyleyici, derin bir hüzün, yurt sevgisi ve özgürlük arzusu içindedir.
Coşkulu, içten ve vatanın geleceği için endişe duyan bir ruh hâliyle konuşur.

2) Şiirde söyleyicinin hitap ettiği kişi/varlık kimdir?

Cevap: Söyleyici, doğrudan vatana ve şehitlere seslenir; aynı zamanda Allah’a yakarışta bulunur.
Bu yönüyle şiir, hem duygusal bir feryat hem de kutsal bir dua havası taşır.

3) Şiirdeki söyleyici ile hitap edilen kişi/varlık arasındaki ilişkiyi belirleyiniz.

Cevap: Söyleyici ile hitap ettiği varlık arasında bağlılık, sevgi ve fedakârlık bağı vardır.
Şair, vatanı bir anne gibi yüceltir, kendisini ise o anne uğruna can vermeye hazır bir evlat olarak görür.

4) Şiirin üslubunu söyleyici ile hitap edilen kişi/varlık arasındaki ilişkiye göre değerlendiriniz.

Cevap: Şiirin üslubu coşkulu, duygulu ve destansı bir nitelik taşır.
Söyleyicinin vatanına duyduğu derin sevgi, ifadelerde yüksek bir lirizm oluşturur.
Üslup, duygusal bir haykırış ve bağımsızlık çağrısı havasındadır.

5) Söyleyiciyi dikkate alarak şiiri tekrar okuyunuz.

Cevap: Söyleyici dikkate alınarak okunduğunda, şiirdeki vatan sevgisinin derinliği, şehitlerin kutsallığı ve özgürlük arzusunun büyüklüğü daha güçlü hissedilir.
Şairin sesiyle bütünleşen bu söyleyiş, okuyucuya hem gurur hem hüzün duygularını yaşatır.