11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 83 Cevapları (Ata Yayınları)
Hazırlık Çalışmaları
Soru 1: Kişinin yaşadığı duygusal karmaşanın durulmasını sağlayan ağlama eylemi, kişiyi rahatlatarak daha sağlıklı düşünmesine ve içsel cevap bulmasına yardımcı olur mu?
Cevap: Evet, ağlamak insanın duygularını dışa vurmasını sağlar. Bu da kişiyi psikolojik olarak rahatlatır, daha sağlıklı düşünmesine ve iç huzura kavuşmasına yardımcı olur.
Soru 2: Ağladığınız zaman ruhsal ve fiziksel âleminizde değişiklikler olurken çevrenizdeki insanlarla olan ilişkilerinizde de bir şeyler değişir mi?
Cevap: Evet, ağladığımızda içsel bir rahatlama yaşarız. Bu durum çevremizdeki insanların bize daha empatik ve anlayışlı yaklaşmasını sağlar; ilişkilerde samimiyet artar.
11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Ata Yayınları Sayfa 85
Metni Anlama ve Çözümleme Cevapları
Soru 1: “Ağlasam” adlı şiirden alınan aşağıdaki dizelerde geçen altı çizili kelime ve kelime grubunun anlamını metindeki bağlamdan hareketle tahmin ediniz, tahmininizi kaynaklardan yararlanarak kontrol ediniz.
Cevap: “Âfet-i hicrân” ayrılık acısı, “vuslat demi” ise kavuşma zamanı anlamındadır. Yani “ayrılığın acısını anlatırken kavuşmanın verdiği huzurla ağlamak.”
Soru 2: Şairin şiirde duygularını tabiata ya da cansız varlıklara aktarmasının nedenini açıklayınız.
Cevap: Şair, duygularını derinleştirmek ve somutlaştırmak için doğayı bir aynaya dönüştürür. Tabiat, şairin iç dünyasının bir yansıması olur.
Soru 3: Şiirin temasını belirleyiniz.
Cevap: Aşk, ayrılık acısı ve kavuşma özlemi.
Soru 4: Şiirdeki kelime tekrarlarının şiire katkısını belirleyiniz.
Cevap: “Ağlasam” kelimesinin tekrarı şiirde musiki oluşturur, duygunun yoğunluğunu artırır ve tema etrafında bir bütünlük sağlar.
Soru 5: Şiirdeki imge ve öne çıkan edebî sanatları belirleyerek bunların anlama katkısını değerlendiriniz.
Cevap: İmgeler: gözyaşı, zülüf, gökyüzü, çocuk.
Edebî sanatlar: teşbih, istiare, nida, tekrir.
Katkı: Şairin içsel fırtınasını derinleştirir, okuyucuda duygusal bir yankı uyandırır.
Soru 6: Okuduğunuz şiirdeki söyleyici ile hitap edilen kişi/varlık arasındaki ilişkiyi ve şiirin muhatabını belirleyiniz.
Cevap: Söyleyici bir âşık, muhatap ise sevgilidir. İlişki, sevgilinin yokluğundan doğan özlem ve aşk acısı üzerinedir.
Soru 7: Şiirin kafiye örgüsünü, kafiye ve rediflerini gösteriniz, bunların şiire katkısını değerlendiriniz.
Cevap: Kafiye örgüsü: “ağlasam” redif, “-em / -am” sesleriyle tam uyum sağlanmıştır. Bu tekrarlar şiire ahenk ve ritim kazandırır.
Soru 8: Şiir; nazım birimi, kafiye örgüsü ve konusu dikkate alındığında divan şiiri nazım biçimlerinden hangisiyle benzerlik göstermektedir?
Cevap: Gazel nazım biçimiyle benzerlik gösterir; çünkü beyitlerle yazılmış, aşk ve ayrılık teması işlenmiştir.
Etkinlik
Soru: “Ağlasam” adlı şiirdeki açık ve örtük iletileri tespit ederek şiirle ilgili tespitlerinizi, eleştirilerinizi, güncellemelerinizi ve beğeninizi metne dayanarak belirtiniz.
Açık ileti: Şair, sevgiliye duyduğu derin aşkı ve ayrılığın acısını dile getirir.
Örtük ileti: Aşk, insan ruhunu dönüştüren güçlü bir duygudur; ağlamak ise arınmanın simgesidir.
➡️ Tespit: Servetifünun dönemine özgü bireysel duygular ön plandadır.
➡️ Eleştiri: Dildeki Arapça-Farsça kelimeler anlamı zorlaştırır, ancak estetik bir derinlik kazandırır.
➡️ Beğeni: “Ağlasam” kelimesinin tekrarı şiire hem ritim hem de duygusal bir yoğunluk kazandırmıştır.