11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı — Sayfa 182 Cevapları
Cumhuriyet Döneminde (1923–1950) Roman — Hazırlık Soruları
Soru 1 - Söylenen bir yalanın, söyleyen kişi ve toplum üzerindeki etkisini verilen görsel üzerinden yorumlayınız.
Kısa cevap: Yalan güveni bozar ve giderek büyüyen bir etki oluşturur.
Ayrıntılı cevap: Görseldeki su halkaları gibi, bir yalan söylediğinizde etkisi yalnızca sizle sınırlı kalmaz.
İnsanlar size güvenmez, ilişkiler zedelenir ve toplum içinde güvensizlik yayılır.
Bir yalan diğerini doğurur ve sonuçta bağlar kopar.
Soru 2 - “Hayatımı yazsam roman olur.” sözüyle anlatılmak istenen nedir?
Kısa cevap: Kişinin hayatının sıradan değil; olaylarla dolu olduğudur.
Ayrıntılı cevap: Bu söz, kişinin yaşamında birçok ilginç olay, zorluk, mutluluk ve deneyim bulunduğunu anlatır.
Yani kişinin hayatı adeta bir roman gibi anlatılmaya değer görülmektedir.
11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı
Sayfa 186 – Metni Anlama ve Çözümleme Cevapları
1️⃣ Metindeki şahısların karakter özelliklerini belirleyip açıklayınız.
Cevap: Halil Hilmi Efendi, görevine bağlı ama çekingen, ürkek ve kararsız biridir.
Hurşit ise saf, temiz kalpli fakat dikkatsiz bir askerdir.
2️⃣ Metindeki ironik durumları belirleyiniz.
Cevap: Kaymakamın yaptığı hataya rağmen madalya ile ödüllendirilmesi ironiktir.
Yani başarısızlık başarı gibi gösterilmiştir.
3️⃣ Metinde hangi edebî akımın etkisi görülmektedir? Gerekçesiyle açıklayınız.
Cevap: Metinde Realizm (Gerçekçilik) akımı etkilidir.
Çünkü:
- Olaylar günlük hayat içinden seçilmiştir.
- Karakterler abartılmadan, olduğu gibi anlatılmıştır.
- Mekânlar gerçekçi ayrıntılarla verilmektedir.
4️⃣ “Sen min bey? … nefz-i dimagi hafızallah!” ifadesine göre dil ve üslubu belirleyiniz.
Cevap: Metnin dili, Osmanlı Türkçesinin etkilerini taşımaktadır.
Üslup ise:
- Yer yer sanatlı,
- Ama genel olarak akıcı ve sade bir anlatıma sahiptir.
5️⃣ Kaymakamın ödüllendirilmesinden hareketle dönemin sosyal–siyasal yapısını yorumlayınız.
Cevap: Bu durum, dönemde:
- Liyakatsizlik
- Kayırmacılık
- Gösteriş ve yüzeysellik
gibi problemlerin bulunduğunu göstermektedir.
Başarısız kişiler bile sistemin çıkarına uygunsa ödüllendirilebilmektedir.
Karşı Pencereden Cevapları
Roman türü ve gerçeklik arasındaki ilişki hakkında düşüncelerinizi yazınız.
Cevap: Roman, hayatı gözlemleyerek ortaya çıkar.
Bir romanın inandırıcı olabilmesi için:
- Yazarın insanları iyi tanıması,
- Olayları gerçeğe uygun biçimde aktarması gerekir.
Bu nedenle gerçeklik, romanın gücünü artırır.
11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 187 – Sıra Sizde
Soru: Bu parçada yazarın hangi anlatım biçimi ve bakış açısından yararlandığını örnek ifadeler üzerinden açıklayınız.
Cevap - Bu parçada öyküleyici (hikâye edici) anlatım kullanılmıştır; çünkü olaylar art arda gelişmektedir ve bir hareket akışı vardır.
Ayrıca parçada üçüncü kişi bakış açısı (ilahi/dış gözlem) vardır. Yazar, olayları dışarıdan aktarır:
- “Halil Hilmi Efendi… elini battaniyesinin altından çıkarmak istedi.”
- “Kendini tutamayarak ‘aman’ diye bağırdı.”
Bu örnekler, olayların anlatıcı tarafından dışarıdan gözlemlenerek aktarıldığını göstermektedir.