11. Sınıf Edebiyat – Sayfa 194 Cevapları
3. Metin: Yıllık Atı – Hazırlık Soruları
Soru 1 - “Yiğit yiğidin yoldaşı / At yiğidin öz kardaşı” dizelerine göre atın Türk kültüründeki yeri nedir?
Kısa Cevap - At, Türk kültüründe yiğitliğin, sadakatin ve gücün simgesidir.
Türkler için at, yalnızca bir binek değildir.
Savaşta, göçte, günlük yaşamda insanın en yakın yardımcısıdır.
Bu yüzden:
- cesaretin
- özgürlüğün
- dostluğun
- şerefli yaşamın
simgesi olarak kabul edilir.
Soru 2 - “Sefalet asaleti bozar.” sözüyle vurgulanan nedir?
Kısa Cevap - Yoksulluk, insanın onurunu ve ahlaki duruşunu zedeleyebilir.
İnsan büyük sıkıntılar yaşadığında:
- değerlerinden uzaklaşabilir
- zor kararlar vermek zorunda kalabilir
- gururu incinebilir
Bu söz, geçim derdinin insan karakterini sarsabileceğini anlatır.
11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 198 – Metni Anlama ve Çözümleme
1. Eserin roman türlerinden hangisine ait olabileceğini gerekçeleriyle açıklayınız.
Cevap: Bu eser toplumcu gerçekçi roman özelliği taşır.
Çünkü eserde;
- köy hayatı,
- yoksulluk,
- doğa ile mücadele,
- insanların yaşam koşulları
gerçekçi ve sade bir dille anlatılmıştır.
2. Metinden öyküleyici ve açıklayıcı anlatıma örnek ifadeler bulunuz.
Öyküleyici anlatıma örnek:
➡️ “Üssünoğlu, gökyüzüne kırpık gözlerle baktı.”
Açıklayıcı anlatıma örnek:
➡️ “Kış yaklaşıyor, hayvanlar için zor günler başlıyordu.”
Bu cümlelerden ilki olayı anlatır, ikincisi ise bilgi verir ve açıklar.
3. Metinde geçen
“Sekiz yaşına basınca günlerin türküsü değişti.”
cümlesiyle anlatılmak istenen nedir?**
Cevap: Bu sözle, Dorukısrak’ın çocukluktan çıkıp olgunlaşmaya başlaması anlatılmıştır.
Artık:
- yük taşır,
- yarışır,
- çalışır
yani hayatı daha zorlaşır.
4. Metinde geçen aynı söz bir başka anlamda neyi simgeler?
Cevap: Bu ifade aynı zamanda:
- zamanın geçişini,
- gücün azalmasını,
- hayatın değişmesini
simgeler.
Yani insan ve hayvan için zamanın yıpratıcı etkisi anlatılır.
5. Metnin içeriğine bakarak yazarın kişisel ve edebî yönü hakkında neler söylenebilir?
Cevap: Abbas Sayar;
- sade ve anlaşılır bir dil kullanır,
- Anadolu insanını gerçekçi biçimde anlatır,
- doğayı, emeği, hayvan sevgisini işler,
- olayları duygusal fakat abartısız şekilde verir.
Bu yüzden anlatımı hem samimi hem de etkileyicidir.
11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı — Sayfa 199
Ders Dışı Etkinlik: Romanların Karşılaştırılması
Soru - Sınıf iki gruba ayrılır. Gruplar, kahramanları hayvan olan romanlardan birini seçip okur. Romanları kontrol listesine göre inceleyip sunum hazırlar.
➡ Seçilen romanları karşılaştırınız.
Cevap (Kısa) : Her iki romanda da insan–doğa çatışması, özgürlük ve yaşam mücadelesi anlatılır.
Seçilen Romanlar
- Dişi Kurdun Rüyaları – Cengiz Aytmatov
- Vahşetin Çağrısı – Jack London
Konu – Tema
- insan–doğa ilişkisi
- özgürlük
- hayatta kalma mücadelesi
- insanın doğaya verdiği zarar
Başkahraman Hayvanlar
Dişi Kurdun Rüyaları:
- özgür
- içgüdüleriyle yaşayan
- insan zulmünden zarar gören
Vahşetin Çağrısı (Buck):
- güçlenir
- lider olur
- vahşi doğaya uyum sağlar
İnsanların Özellikleri
- çoğu çıkarcı ve hükmetme isteği taşıyan
- bazıları merhametli ve doğaya saygılı
Zaman ve Mekân
- Dişi Kurdun Rüyaları: Sovyet dönemi — bozkırlar
- Vahşetin Çağrısı: Alaska — buzlu vahşi doğa
Sonuç
- Aytmatov: Doğayı insanın aynası gibi gösterir.
- London: Doğayı bir sınav ve güç mücadelesi alanı olarak anlatır.