11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 44 Cevapları (MEB Yayınları)
Hazırlık
Soru 1: Beklemek kelimesi sizde ne gibi çağrışımlar uyandırmaktadır?
Cevap: Beklemek, sabır, umut, özlem ve heyecan çağrıştırır.
Soru 2: Hangi durumlarda içsel konuşmalar yaparsınız? Açıklayınız.
Cevap: Karar verirken, üzgün olduğumda veya yalnız kaldığımda içsel konuşmalar yaparım.
11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 47 Cevapları (MEB Yayınları)
Metni Anlama ve Çözümleme
Soru 1: Metindeki iç konuşma bölümlerini tespit ediniz.
Cevap: “Ya hastaysanız!.. Sanki hastaydınız… Allah esirgesin! Hasta olmayın!” gibi bölümler iç konuşmadır.
Soru 2: “İçimi mütevekkil bir sıkıntı sardı.” cümlesindeki mütevekkil kelimesinin anlamını tahmin edip açıklayınız.
Cevap: Mütevekkil, kadere boyun eğmiş, teslim olmuş anlamındadır.
Soru 3: Metni bir durum hikâyesi yapan öğeleri tespit edip açıklayınız.
Cevap: Metinde belirgin bir olay yoktur; kahramanın düşünceleri, duyguları ve ruh hâli ön plandadır. Bu özellikler metni durum hikâyesi yapar.
Soru 4: Metinden yararlanılarak hikâyenin yazıldığı dönemle ilgili hangi bilgilere ulaşılabilir?
Cevap: 1940’lı yılların İstanbul’u, tramvaylar, ekonomik sıkıntılar ve gündelik yaşam ayrıntıları dönemin özellikleri hakkında bilgi verir.
Soru 5: Hikâyenin kahramanı ile ilgili düşünceleriniz nelerdir?
Cevap: Kahraman duygusal, hassas, kırılgan ve sevdiği kişiye bağlı bir kişidir.
Soru 6: Olayın geçtiği mekânla kahramanın ruh hâli arasında ilişki var mıdır? Açıklayınız.
Cevap: Evet, vardır. Beyazıt Havuzu’nun sessizliği ve durgunluğu, kahramanın yalnız, hüzünlü ve dalgın ruh hâlini yansıtır.
Kalemin İzinden – Havuz Başı Metni Tablosu
A. Tür: Durum hikâyesi
B. Konu: Bir kişinin sevdiğini beklerken yaşadığı iç konuşmalar ve duygular
C. Tema: Bekleyiş, yalnızlık, özlem
Ç. Yapı:
- Kişiler: Anlatıcı, beklenen sevgili, camiyi soran adam ve kadın
- Mekân: Beyazıt Havuzu ve çevresi
- Zaman: 1940’lı yıllar, bir Mayıs günü
D. Anlatıcı ve Bakış Açısı: Kahraman anlatıcı, birinci kişi bakış açısı
E. Anlatım Teknikleri: İç konuşma, betimleme, diyalog, iç çözümleme
11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 48 Cevapları (MEB Yayınları)
Uygulama
Soru: Aşağıdaki tabloda olay ve durum hikâyeleriyle ilgili bazı özellikler verilmiştir. Bu özelliklerin ilgili olduğu hikâye türüne ait kutucuğu işaretleyiniz.
- Anlatılanlar dar bir zaman diliminde gerçekleşir. → Durum Hikâyesi
- Okurda merak duygusu canlı tutulur. → Olay Hikâyesi
- Belirli bir sonla bitmez. → Durum Hikâyesi
- Okurun hayal gücüne bırakılan yerler vardır. → Durum Hikâyesi
- İç konuşmalara yer verilir. → Durum Hikâyesi
- Serim-düğüm-çözüm bölümleri belirgindir. → Olay Hikâyesi
- “Çehov tarzı hikâye” de denir. → Durum Hikâyesi