11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 84 Cevapları – MEB Yayınları
Hazırlık – Soru ve Cevap
Soru: Yandaki görselden yararlanarak mevsimlerin insan ruhuna etkileri hakkında neler söyleyebilirsiniz? Açıklayınız.
Cevap : Mevsimler insan ruhunda doğrudan duygusal değişimler oluşturur. Görseldeki sararmış ve yaprak döken ağaç, insanın içindeki yorgunluk, sakinlik ve hüzün duygularını çağrıştırırken; yeşil ve canlı ağaç yenilenme, enerji ve umut hissini yansıtır. Doğa nasıl mevsimlerle değişiyorsa insanın ruh hâli de ortamın ışığına, rengine ve sıcaklığına göre şekillenir. Bu yüzden mevsimler, ruh hâlimizi olumlu ya da olumsuz yönde etkileyen güçlü birer dış etkendir.
11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı – Sayfa 85-86 Cevapları
Metni Anlama ve Çözümleme (Sayfa 86)
1) Şiirin dönem gerçekliğiyle ilişkisini değerlendiriniz.
Cevap: Şiir, Servetifünun’un bireysel ve melankolik bakışını yansıtır. Toplumdan çok bireyin ruh hâlini öne çıkarması dönemin sanat anlayışıyla uyumludur.
2) Elhân-ı Hazân ile On Dokuzuncu Asır manzumesinin içerik farkları nelerdir?
Cevap: On Dokuzuncu Asır ilerleme, bilim ve yeniliği anlatırken; Elhân-ı Hazân yalnızlık, hüzün ve tabiat üzerinden bireysel duyguları işler.
3) Cenap Şahabettin’in iki mevsim şiiri yazması neyi gösterir?
Cevap: Şairin mevsimleri bir duygu dili olarak kullanan, tabiatla güçlü bağ kuran bir sanatçı olduğunu gösterir.
4) “Ey tuyûrun sehâb-ı seyyâhı / Bâd-ı zârın cenâh-ı zârında” söz sanatlarını söyleyiniz.
Cevap: Dizelerde kişileştirme ve istiare vardır. Rüzgâr ve kuşlar insan gibi tasvir edilmiştir.
5) Şiir hangi ses tonuyla okunmalıdır?
Cevap: Hüzünlü, ağır ve dingin bir ses tonuyla okunmalıdır; çünkü şiirin ruhu sonbahar melankolisine dayanır.
Karşı Pencereden
Bâkî’nin gazeliyle Elhân-ı Hazân şiirinin benzerlik–farklılık sonuçları
Cevap: Bâkî klasik divan üslubuyla baharın bitişini aşk merkezli işler. Cenap Şahabettin ise mevsimi bireysel melankolinin sembolü hâline getirir. Klasik şiir–modern şiir farkı belirgindir.
Sıra Sizde
Vivaldi’nin Sonbahar bölümünün sizde uyandırdığı duygular
Cevap: Eser, sakinlik, durgunluk, hafif hüzün ve doğanın yavaşça soluşunu hissettirdi. Sonbaharın dingin atmosferini çağrıştırdı.
11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları – Sayfa 87
Kalemin İzinden – Soru ve Cevap
Soru: Yukarıdaki resmin sizde uyandırdığı hislerden yararlanarak yanda verilen alana sekiz mısralık bir şiir yazınız. Şiire bir başlık veriniz.
UFUKTA SAKLI EZGİ
Kızıl bir perde inerken ufkun titrek yüzüne,
Dalga sesleri karışır martıların sözüne.
Minareler sessizce akşamı çağırırken,
Güneş, şehrin kalbine altın bir mühür birken.
Sulara düşen gölgeler kıpırdar hafifçe,
Rüzgâr taşır İstanbul’u içimdeki nefesçe.
Her renk başka bir hatıra, her ışık başka zaman,
Gecenin eşiğinde durur gönlüm, huzura tam uyan.