11. Sınıf MEB Tarih Ders Kitabı Sayfa 26-27 Cevapları
Harita Analizi
1. Haritada Osmanlı toprağı olarak görülen yerlerde günümüzde hangi devletler bulunmaktadır?
Türkiye, Yunanistan, Bulgaristan, Romanya, Sırbistan, Hırvatistan, Bosna-Hersek, Karadağ, Kosova, Arnavutluk, Kuzey Makedonya, Macaristan, Moldova, Ukrayna, Rusya, Ermenistan, Gürcistan, Azerbeycan, Suriye, Irak, İran ve Kıbrıs.
2. Haritayı incelediğinizde Osmanlı Devleti’nin denizlerdeki hâkimiyetini yorumlayınız.
Osmanlı; Karadeniz, Ege ve Doğu Akdeniz’de uzun bir kıyı şeridine ve önemli boğazlara sahipti. Bu coğrafya, donanma ve ticaret yolları üzerinde askerî ve ekonomik üstünlük sağlamış; ancak Karlofça/İstanbul antlaşmalarıyla kayıplar arttıkça Ege–Adriyatik hattında üstünlük zayıflamaya başlamıştır.
3. Karlofça Antlaşması ile kaybedilen toprakları harita üzerinde incelediğinizde Osmanlı’ya yönelik muhtemel stratejik tehditler hangi devletlerden gelebilir?
Avusturya, Venedik, Lehistan (Polonya) ve (1700 İstanbul Antlaşması nedeniyle) Rusya.
4. Osmanlı Devleti’nin Karlofça Antlaşması ile kaybettiği topraklarda günümüzde hangi devletler bulunmaktadır?
Macaristan (Orta Macaristan ve bağlı bölgeler), Romanya (Erdel/Transilvanya), Ukrayna (Podolya), Yunanistan (Morea/Peloponez, geçici olarak Venedik’e geçti), ayrıca Hırvatistan ve Karadağ kıyılarındaki bazı Dalmaçya sahaları.
Tarihsel Önem Analizi
Karlofça Antlaşması tarihsel olarak hangi açılardan önemlidir?
- Osmanlı’nın ilk büyük toprak kayıplarını resmen kabul ettiği antlaşmadır.
- Devleti savunmaya ve diplomasiye yöneltmiş, daimi elçilikler ve ıslahat ihtiyacı gündeme gelmiştir.
Karlofça Antlaşması’ndan antlaşmanın tarafı olan devletler nasıl etkilendi?
- Avusturya, Venedik ve Lehistan toprak ve nüfuz kazandı; Osmanlı’nın Avrupa’daki üstünlüğü sona erdi.
- Bölgedeki güç dengesi Osmanlı aleyhine değişti.
Karlofça Antlaşması’nın etkileri ne kadar sürdü?
Etkileri uzun vadeli oldu; XVIII. yüzyılda Osmanlı’nın Batı karşısındaki zayıflaması ve sınırların daralması sürecini hızlandırdı.
Sıra Sizde
Sizce Osmanlı Devleti XVII. yüzyılda daha fazla toprak kaybetmemek için hangi devletlerle ne tür ittifaklar kurabilirdi?
- Fransa ve İngiltere ile denge siyaseti temelinde askerî/diplomatik ittifaklar;
- Venedik ile deniz ticareti ve güvenliği odaklı sınırlı bir uzlaşma;
- Lehistan’la (Polonya) Rusya’ya karşı iş birliği girişimleri.