12. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Cevapları (MEB) 1. Ünite – Sayfa 20-21-22-23
Konu: Edebiyat ile Psikoloji ve Psikiyatri Arasındaki İlişki
Sayfa 20 – Hazırlık
Soru 1a: Görselin sizde hangi duyguları çağrıştırdığını yazınız.
Cevap: Görsel bende yalnızlık, huzursuzluk ve karamsarlık duygularını çağrıştırıyor.
Soru 1b: Verdiğiniz cevabın ruh hâlinize göre değişebileceğini düşünüyor musunuz? Niçin?
Cevap: Evet, değişebilir. Çünkü insanın ruh hâli, çevresindeki olayları algılama biçimini doğrudan etkiler. Mutlu olduğumda aynı görseli huzur verici görebilirim.
Sayfa 21 – Metni Anlama ve Çözümleme
Soru 1: “Hayretler geçecek yüzümden, gözlerimden. Kimsenin çözemeyeceği… Kendi dünyamın cimrisi olacağım, kimse bilmeyecek.” cümlelerinde anlatılmak istenen nedir?
Cevap: Anlatıcı, kimsenin anlayamayacağı derin duygular ve düşüncelerle yalnız kalacağını ifade etmektedir.
Soru 2: Okuduğunuz metinde “insanoğlunun böyle acınası halleri vardır” cümlesinde geçen “halleri” kelimesi dönemin imla özelliklerine uygun kullanılmıştır. Bu konuda ne düşünüyorsunuz?
Cevap: Dönemin imlasına bağlı kalınması, metnin özgünlüğünü ve dönemin dil özelliklerini yansıtması açısından önemlidir.
Soru 3: Metinde anlatıcının içinde bulunduğu ruh hâli ve bunun sebepleri nelerdir?
Cevap: Anlatıcı, yaşlılık, yalnızlık ve hayattan kopma korkusu nedeniyle kaygılı ve huzursuz bir ruh hâline sahiptir.
Soru 4: Anlatıcı, deniz evini neden isli lambayla hatırlayacağını söylüyor?
Cevap: Çünkü isli lamba, geçmişteki güzel günlerin hatırasını canlandırmakta ve ona huzur vermektedir.
Soru 5: Anlatıcının ruh hâlini olumlu yönde değiştirmek için neler önerirsiniz?
Cevap: Geçmişe takılmaması, geleceğe umutla bakması, sosyal ilişkiler kurarak yeni anılar oluşturması önerilebilir.
Sayfa 22 – Metni Anlama ve Çözümleme (Devamı)
Soru 6: Metindeki çatışmayı belirleyiniz. Bu çatışmanın metnin anlatımına katkısını söyleyiniz.
Cevap: Çatışma, yaşlanmak istememe ile hayatın doğal akışına uyma zorunluluğu arasındaki içsel çatışmadır. Bu çatışma, metne psikolojik derinlik kazandırır.
Soru 7: Metnin başlığı ile içeriği arasında nasıl bir ilişki vardır? Siz olsanız bu metne nasıl bir başlık verirdiniz? Niçin?
Cevap: “Güneşin Son Saatleri” başlığı, insan hayatının son dönemine yapılan bir göndermedir. Ben olsam “Hayatın Sonbaharı” başlığını verirdim; çünkü metin yaşlılık dönemini simgeler.
Soru 8: Edebiyatın psikolojiyle ilişkisi metinden örneklerle açıklayınız.
Cevap: Anlatıcının yalnızlık, korku ve yaşlanma kaygıları psikolojik çözümlemelerle verilmiştir. Bu yönüyle edebiyat, psikolojiyi destekler.
Soru 9: Okuduğunuz metin ile “Edebiyat, insanı insana anlatır.” sözü arasında nasıl bir ilişki vardır?
Cevap: Metin, insanın iç dünyasını ve ruhsal sorunlarını anlatarak bu sözün işlevini yerine getirmektedir.
Soru 10a: Bu metin psikolojik ögeler içeriyor mu?
Cevap: Evet. Metinde insan ruh hâli doğa ile ilişkilendirilerek psikolojik çözümlemeler yapılmıştır.
Soru 10b: Eylül metni ile verilmiş görsel arasında nasıl bir ilişki kurabilirsiniz? Görsel metnin yorumlanmasına katkı sağlar mı?
Cevap: Evet. Görsel, metindeki hüzün ve karamsarlığı destekler, okuyucunun olayı daha derinden hissetmesini sağlar.
Sayfa 23 – Ek Çalışmalar
Soru 11: Okuduğunuz eserde yer alan psikolojik unsurların eserin anlatımına nasıl katkı sağladığını tartışınız.
Cevap: Psikolojik unsurlar, karakterlerin iç dünyasını derinleştirir, okuyucuya empati imkânı sunar ve olayları daha inandırıcı kılar.
Metin Biterken:
Soru: “Güneşin Son Saatleri” adlı metin sizde edebiyat ile psikoloji arasındaki ilişki hakkında nasıl bir farkındalık oluşturdu?
Cevap: Metin bana, edebiyatın insan psikolojisini anlama ve anlatmada çok güçlü bir araç olduğunu gösterdi. Psikolojik çözümlemelerin edebiyatı daha etkileyici kıldığını fark ettim.