12. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 24-25-26-27 Cevapları (MEB 2025-2026)
Sayfa 24 – Hazırlık
1. Mehmet Kaplan’ın “Dil tıpkı ev gibi…” sözüyle ilgili düşünceleriniz?
Cevap: Dil, bir milletin evidir. Nasıl ki ev bireyin barınağıysa, dil de milletin duygu ve düşüncelerini koruyan en büyük sığınaktır. Milletin tarihi, kültürü ve kimliği dil aracılığıyla yaşar ve gelecek nesillere aktarılır.
2. Zeynep Korkmaz’ın “Dil kalıplaşmış değildir…” sözüyle ilgili görüşleriniz?
Cevap: Dil, yaşayan bir varlık gibi sürekli değişir. “İmdi/şimdi, kül/gül, til/dil, tag/dağ” örnekleri, dilin zamanla sosyal ve kültürel etkileşimlerle değiştiğini gösterir. Bu da dilin canlılığını ve gelişim gücünü ortaya koyar.
Sayfa 25 – Metni Anlama ve Çözümleme
1. Altı çizili kelimelerin anlamını açıklayınız.
- Sosyal bir varlık: Dilin toplulukları birleştiren ve iletişimi sağlayan yönü.
- Millete has bir dilin varlığı: Her milletin kimliğini ve birliğini sağlayan kendine özgü dili.
- Söz hazinesi: Bir dilin tüm kelimelerinin ve deyimlerinin oluşturduğu zenginlik.
2. Toplumların millet olma özelliği kazanabilmesinde dilin etkisi nedir?
Cevap: Dil, milletin ortak hafızasıdır. Bir toplumu millet yapan en önemli unsur, ortak dile sahip olmasıdır. Dil sayesinde insanlar aynı değerleri paylaşır, aynı kimlik altında birleşir.
3. Bir milletin sosyal hayatında meydana gelen değişikliklerin dile etkisi nedir?
Cevap: Sosyal değişiklikler dile yeni kelimeler, deyimler ve ifadeler kazandırır. Örneğin, teknoloji gelişince bilgisayar, internet, yazılım gibi kelimeler dilimize girmiştir.
Sayfa 26 – Metni Anlama ve Çözümleme
4. “Dil bir milletin duygu ve düşünce tarzı…” sözünde anlatılmak istenen nedir?
Cevap: Dil, milletin kimliğini ve varlığını temsil eder. Bir milletin tarihi, kültürü ve düşünce biçimi dil aracılığıyla yaşar ve gelecek kuşaklara aktarılır.
5. “Öğe / M. S.” yazım farklılığı ile ilgili ne söylenebilir?
Cevap: Diller canlıdır ve zamanla standartlaşır. “Öğe”nin “öge”ye dönüşmesi, yazım kurallarının zaman içinde değiştiğini gösterir. Bu farklılık, dilin sürekli geliştiğinin kanıtıdır.
6. Metinde dilin canlı ve sosyal bir varlık olmasının yanında başka hangi özellikleri vurgulanıyor?
Cevap: Dilin değişebilir, gelişebilir, toplumun sosyal yapısına paralel şekilde ilerleyen bir yapıya sahip olduğu vurgulanmıştır.
7. Metnin teması nedir?
Cevap: Dil, milletin kimliğinin en önemli göstergesidir.
8. Anlatıcının bakış açısı nasıldır?
Cevap: Nesnel, öğretici ve açıklayıcı bir bakış açısı vardır. Dilin toplumsal rolü bilimsel verilerle açıklanmıştır.
9. Ana düşünce ve yardımcı düşünceler:
Ana Düşünce: Dil, milletin varlığını ve kimliğini yaşatan en önemli unsurdur.
Yardımcı Düşünceler:
- Dil sosyal bir varlıktır.
- Dil değişir ve gelişir.
- Milletin sosyal yapısı dile yansır.
Sayfa 27 – Dil Nedir? (Kemal Ateş)
10. a) Dilin sosyal bir varlık olması ile değişkenliği arasındaki ilişkiyi açıklayınız.
Cevap: Dil, toplumun ihtiyaçlarına göre değişir. Teknoloji, kültür, ekonomi gibi alanlardaki gelişmeler dile yeni kelimeler ekler. Örneğin “bilgisayar” kelimesi, toplumda yeni bir kavram ortaya çıkınca dile girmiştir.
b) Metin ile görsel arasında nasıl bir ilişki kurarsınız?
Cevap: Görseldeki kalabalık topluluk, dilin sosyal bir varlık olduğunu gösterir. Çünkü dil, insanların topluluk içinde iletişim kurmalarını sağlar.
c) Dili anlatan yeni bir görsel seçseydiniz hangisi olurdu?
Cevap: Dalları sürekli yeni yapraklar çıkaran bir ağaç görseli seçerdim. Bu görsel, dilin köklerinin sağlam olduğunu ama zamanla sürekli değişip geliştiğini simgeler.
Metni Bitirirken
Soru: Günümüzde teknoloji, ekonomi, kültür, günlük yaşam vb. alanlardaki hızlı değişim, dilin gelişimini nasıl etkiler?
Cevap: Teknoloji ve ekonomi hızla geliştiği için dile her gün yeni kelimeler eklenmektedir. “Yapay zekâ, sosyal medya, dijitalleşme” gibi kavramlar günlük hayatımıza girmiştir. Bu da dilin sürekli yenilendiğini ve toplumla birlikte geliştiğini kanıtlar.