6. Sınıf Fen Bilimleri (MEB) Sayfa 35 Cevapları – Bilgi & Pekiştirme İstasyonu
Kısa Cevap (öğrenciye hızlı özet)
Fergani: Tutulmaların nasıl ve ne zaman olacağını hesaplamaya yönelik yöntemler geliştirdi.
Eşleştirme:
1️⃣ Gündüz görülür → Güneş Tutulması
2️⃣ Ay’ın gölgesi Dünya’ya düşer → Güneş Tutulması
3️⃣ Dolunayda olur → Ay Tutulması
4️⃣ Koruyucusuz izlemek tehlikeli → Güneş Tutulması
5️⃣ Ay, Güneş’e Dünya’dan daha yakındır → Güneş Tutulması
6️⃣ Ay, Dünya’nın gölgesinde kalır → Ay Tutulması
Ayrıntılı Açıklama
Bilgi İstasyonu: Fergani’nin Katkısı
Türk-İslam bilgin Fergani (9. yy), Astronominin Özeti ve Göksel Hareketlerin İlkeleri adlı eserinde Güneş ve Ay tutulmalarını sistemli biçimde ele aldı.
- Tutulmaların geometrisini açıkladı,
- Zamanlarının önceden hesaplanması için yöntemler geliştirdi,
- Gözlemsel verileri derleyerek sonraki âlimlere hesap tabanlı bir çerçeve bıraktı.
Pekiştirme İstasyonu-5: Nitelik–Tutulma Eşleştirme
- 1. Gündüz vakti gözlemlenir. → Güneş Tutulması
- 2. Ay’ın gölgesi Dünya’nın üstüne düşer. → Güneş Tutulması
- 3. Ay’ın dolunay evresinde gerçekleşir. → Ay Tutulması
- 4. Koruyucu filtresiz izlemek tehlikelidir. → Güneş Tutulması
- 5. Ay, Güneş’e Dünya’ya göre daha yakındır. → Güneş Tutulması
- 6. Ay, Dünya’nın gölgesinde kalır. → Ay Tutulması
İpucu: Güneş tutulması gündüz ve Ay gölgesi; Ay tutulması gece ve Dünya gölgesi anahtar kelimeleridir.