6. Sınıf Sosyal Bilgiler 1. Kitap (MEB)
Zaman İçinde Değişen Gruplar ve Roller
Sayfa 12-13-17-18-19-20-21-22-23 Cevapları (2025-2026)
Sayfa 12 Cevapları
Zaman İçinde Değişen Gruplar ve Roller
Dahil Olduğum Gruplar ve Sahip Olduğum Roller
Gruplar: Aile - Okul - Spor Takımı
Roller: Evde çocuk / kardeş - Okulda öğrenci - Takımda oyuncu
Seçtiğim Grup ve Gruplarda Sahip Olduğum Roller
1. Dahil Olduğum Grup: Aile
- Gruptaki Rollerimin Hak ve Sorumlulukları: Evde kardeş olarak aileme saygılı davranmak, büyüklerimi dinlemek, verilen görevleri yerine getirmek, ev işlerinde yardımcı olmak.
- Rollerim Hakkındaki Duygu ve Düşüncelerim: Ailemdeki rolüm bana güven ve huzur veriyor. Ailemin bir parçası olmak, sorumluluk almayı öğretiyor.
2. Dahil Olduğum Grup: Okul
- Gruptaki Rollerimin Hak ve Sorumlulukları: Öğrenci olarak derslere katılmak, ödevleri yapmak, öğretmenlerime ve arkadaşlarıma saygı göstermek, okul kurallarına uymak.
- Rollerim Hakkındaki Duygu ve Düşüncelerim: Öğrenci olmak, bilgi edinmemi ve geleceğim için hazırlanmayı sağlıyor. Okulda rolüm sayesinde kendimi geliştirme imkânı buluyorum.
3. Dahil Olduğum Grup: Spor Takımı
- Gruptaki Rollerimin Hak ve Sorumlulukları: Takım içinde birlikte çalışmak, antrenmanlara katılmak, kurallara uymak, arkadaşlarıma destek olmak.
- Rollerim Hakkındaki Duygu ve Düşüncelerim: Spor yaparken hem sağlıklı kalıyorum hem de ekip ruhunu öğreniyorum. Takımda yer almak bana aidiyet duygusu kazandırıyor.
Sayfa 13 Cevapları
Soru: Aşağıdaki görselleri inceleyiniz. Görsellerin hangi gruplarla ilişkili olduğunu söyleyiniz. Siz de gelecekte dahil olabileceğiniz benzer gruplara ve bu gruplardaki rollerinize dair örnekler yazınız.
Görsel 1.1 – (Turuncu tişörtlü gençler, stand/market alanı)
- Grup: Çevre/Toplumsal Hizmet Gönüllüleri (STK/okul kulübü)
- Rol: Çevre temizliği etkinliği yürütmek, geri dönüşüm bilgilendirmesi yapmak, kampanya/bağış standı işletmek, katılımcılara broşür dağıtmak, etkinlik sonrası rapor hazırlamak.
- Gelecekte benzer grup: Okul Çevre Kulübü / Belediye Gençlik Meclisi
- Olası rolün: Proje lideri, sosyal medya-duyuru sorumlusu, geri dönüşüm kutuları organizasyonu.
Görsel 1.2 – (Kep ve cübbeyle diploma alan öğrenci)
- Grup: Okul/Öğrenci–Mezunlar Topluluğu
- Rol: Ders ve proje sorumluluklarını yerine getirmek, sınav ve tören süreçlerine katılmak, okul kurallarına uyum, kulüp/etkinlik çalışmalarına destek olmak.
- Gelecekte benzer grup: Üniversite öğrenci kulübü / Mezunlar derneği
- Olası rolün: Kulüp sekreteri, etkinlik koordinatörü, yeni üyelere mentörlük.
Görsel 1.3 – (Farklı mesleklerden ekip: şef, sağlıkçı, mühendis vb.)
-
Grup: İşyeri/Ekip – Meslek Topluluğu
- Rol: Ekip çalışması, iş güvenliği ve kalite standartlarına uyum, hizmet/üretim görevlerini yapmak, iletişim ve problem çözme, müşteri/hasta memnuniyeti sağlamak.
- Gelecekte benzer grup: Teknoloji atölyesi / Sağlık gönüllüleri / Girişimcilik takımı
- Olası rolün: Görev paylaşımı ve zaman planı, araştırma–geliştirme desteği, sunum ve raporlama.
Görsel 1.4 – (Atölyede resim yapan öğrenci)
- Grup: Sanat Atölyesi / Görsel Sanatlar Kulübü
- Rol: Atölye kurallarına uyma, eser üretme, sergiye hazırlık, malzeme düzeni, arkadaşlarla iş birliği.
- Gelecekte benzer grup: Okul Sanat Kulübü / Halk Eğitim Resim Kursu
- Olası rolün: Afiş–davetiye tasarımı, sergi kurulumu sorumlusu, çalıştaylarda yardımcı eğitmen.
Gelecekte dahil olabileceğim gruplar:
- Hastane – Rol: Doktor
- Yazılım Şirketi – Rol: Bilgisayar Mühendisi
- Çevre Derneği – Rol: Gönüllü Üye
Sayfa 15 Cevapları
Soru: Yaşamınızın bugüne kadarki bölümünde verilen bu rollerden hangilerini üstlendiniz?
- Aile Grubu’nda: Çocuk ve kardeş rollerini üstlendim.
- Okul Grubu’nda: Öğrenci ve nöbetçi rollerim oldu.
- Arkadaş Grubu’nda: Arkadaş ve takım oyuncusu rolünü üstlendim.
- Hobi Grubu’nda: Kurslarda öğrenci ve katılımcı rollerim oldu.
Sayfa 17 Cevapları
Soru: İncelediğiniz örneklerden hareketle gelecekte dahil olabileceğiniz üç grup belirleyiniz. Bu gruplardaki rollerinize ilişkin düşüncelerinizi aşağıdaki kartlara yazınız.
Seçtiğim Kartlar
Kart 1 – TÜBİTAK proje takımında öğrenci
Düşüncem: Bu rolde bulunmak bana bilimsel araştırmalar yapma, ekip ruhu kazanma ve sorumluluk alma fırsatı sağlar.
Kart 2 – Başarılı bir üniversite öğrencisi
Düşüncem: Üniversitede başarılı olmak, gelecekte iyi bir meslek edinmek için en önemli adımdır. Derslere katılmak, projelere dahil olmak ve akademik başarı sağlamak hedefim olurdu.
Kart 3 – Millî sporcu olmak
Düşüncem: Ülkemi uluslararası alanda temsil etmek büyük bir gurur verir. Bu rol sayesinde disiplin, azim ve ülke sevgisi kazanılır.
Etkinlik Sorusu
Soru: Dahil olduğunuz gruplar ve bu gruplardaki rolleriniz zaman içerisinde nasıl değişebilir?
- Aile grubunda: Şu an çocuk/kardeş rolündeyim, ileride ebeveyn rolünü üstlenebilirim.
- Okul grubunda: Şimdi öğrenciyim, gelecekte öğretmen veya akademisyen olabilirim.
- Arkadaş grubunda: Şu an oyun ve paylaşım içindeyim, ileride yardımlaşma ve dayanışma rolüm ön plana çıkabilir.
- Toplumsal gruplarda: Şimdi bir öğrenciyim, ileride meslek sahibi, gönüllü veya lider olarak topluma katkı sağlayabilirim.
Gelecek Derse Hazırlık
Söyleşi: Babamla Geçmişten Günümüze Gruplar ve Roller
Ben: Baba, geçmişten bugüne kadar hangi gruplara dahil oldun?
Babam: Çocukluk döneminde ilk grubum tabii ki ailemdi. O dönemde çocuk ve kardeş rollerim vardı. Aile içinde sevgi ve saygı gibi değerleri öğrendim.
Ben: Okul yıllarında rollerin nasıldı?
Babam: Okulda öğrenci rolündeydim. Ayrıca zaman zaman sınıf başkanlığı yaptım. Bu roller bana hem liderlik hem de sorumluluk bilinci kazandırdı.
Ben: Peki iş hayatına geçtiğinde neler değişti?
Babam: İş hayatında önce çalışan rolünde yer aldım. Daha sonra yönetici oldum. Bu süreçte planlı olmayı, ekip çalışmasını ve insanlarla doğru iletişim kurmayı öğrendim.
Ben: Aile içinde üstlendiğin roller nelerdi?
Babam: Evlendikten sonra eş ve baba rolüm başladı. Bu roller bana sabır, fedakârlık ve sevgiyi öğretti. Şimdi hem aileme destek oluyor hem de çocuklarımı yetiştiriyorum.
Ben: Toplumsal hayatta nasıl rollerin oldu?
Babam: Mahalledeki çeşitli faaliyetlerde gönüllü oldum. Bazen yardım organizasyonlarında yer aldım. Bu roller bana yardımlaşma ve dayanışma bilincini kazandırdı.
Sayfa 18 Cevapları
Soru: Ailenizden veya akrabalarınızdan biri ile geçmişten günümüze kadar dahil olduğu gruplar ve bu gruplarda üstlendiği roller hakkında bir söyleşi yapınız.
Söyleşi Yapılan Kişi: Babam
| Dâhil Olduğu Grup | Grupta Üstlendiği Rol |
|---|---|
| Aile Grubu | Çocuk, kardeş, daha sonra baba rolü |
| Okul Grubu | Öğrenci, sınıf başkanı |
| Arkadaş Grubu | Dost, takım arkadaşı |
| İş Grubu | Çalışan, yönetici |
| Toplumsal Grup | Gönüllü, dernek üyesi |
| Akraba Grubu | Torun, yeğen, amca rolü |
Aile Birliğine Katkıda Bulunan Davranışlara Örnekler
- Aile bireylerinin birbirine saygı ve sevgi göstermesi
- Sorumlulukların paylaşılması (örneğin ev işlerinde yardımlaşmak)
- Sorunları birlikte çözmek, kararları ailece almak
- Dayanışma içinde olmak, zor zamanlarda birbirine destek vermek
- Birlikte vakit geçirmek, sohbet etmek ve eğlenmek
Sayfa 19 Cevapları
Soru: Sayfa 18’de listelediğiniz gruplar ve gruplardaki rollerin değişimini zaman, hak ve sorumluluklar açısından karşılaştırınız.
Çocukluk Dönemi
- Dahil Olduğu Gruplar: Aile, okul, arkadaş grubu
- Sahip Olduğu Roller: Çocuk, öğrenci, kardeş, oyun arkadaşı
Rollerin Hak ve Sorumlulukları:
- Aile içinde sevgi görmek, bakım hakkına sahip olmak
- Derslere katılmak, ödevleri yapmak
- Arkadaşlarıyla oyun oynamak, paylaşmak
- Saygılı olmak, kurallara uymak
Gençlik Dönemi
- Dahil Olduğu Gruplar: Okul, arkadaş grubu, spor/etkinlik grupları, sivil toplum kuruluşları
- Sahip Olduğu Roller: Öğrenci, genç, takım oyuncusu, gönüllü
Rollerin Hak ve Sorumlulukları:
- Eğitim alma hakkı, derslere katılma sorumluluğu
- Arkadaşlarıyla iş birliği yapma
- Spor veya etkinliklerde görev almak
- Topluma faydalı projelerde yer almak
- Kendi kararlarını vermeye başlamak
Yetişkinlik Dönemi
- Dahil Olduğu Gruplar: Aile, iş yeri, meslek grubu, toplum
- Sahip Olduğu Roller: Ebeveyn, eş, çalışan, vatandaş
Rollerin Hak ve Sorumlulukları:
- Çocuklarına bakmak, ailesine sahip çıkmak
- İş hayatında çalışmak, üretmek, geçimini sağlamak
- Vatandaş olarak oy kullanmak, vergisini ödemek
- Toplum kurallarına uymak, toplumsal sorumluluk üstlenmek
- Aile bireylerine sevgi, saygı ve destek göstermek
Sayfa 20 Cevapları
Soru: Çocukluk, gençlik ve yetişkinlik dönemlerinde dahil olduğunuz gruplar, sahip olduğunuz roller ve sorumlulukları yazınız.
Uygulayalım – Gelecekte Dâhil Olacağım Gruplar ve Rollerim
Günümüz → Gelecek
Grup
- Günümüz: Okul Grubu
- Gelecek: Meslek Grubu (Öğretmenler/sağlıkçılar/mühendisler vs.)
Rol
- Günümüz: Öğrenci
- Gelecek: Meslek sahibi, çalışan, uzman
Hak
- Günümüz: Eğitim alma hakkı, oyun oynama hakkı
- Gelecek: Çalışma hakkı, sosyal güvenlik hakkı, oy kullanma hakkı
Sorumluluk
- Günümüz: Derslere katılmak, ödev yapmak, kurallara uymak
- Gelecek: Mesleğini en iyi şekilde yapmak, ailesine bakmak, topluma hizmet etmek, vergisini ödemek
Sayfa 21 Cevapları
Soru: Dahil olduğunuz grupları ve bu gruplardaki rollerin zaman içindeki değişimini haklarınızı ve sorumluluklarınızı göz önünde bulundurarak açıklayan bir tarih şeridi hazırlayınız.
Etkinlik – Zaman İçinde Gruplar ve Rollerim
Tarih Şeridi
Çocukluk Dönemi
- Grup: Aile, okul, arkadaş çevresi
- Rol: Çocuk, kardeş, öğrenci, oyun arkadaşı
- Hak ve Sorumluluk: Sevgi ve ilgi görme hakkı, derslere katılma, ödevlerini yapma, arkadaşlarıyla oyun oynarken paylaşma
Gençlik Dönemi
- Grup: Okul, spor kulübü, gençlik toplulukları
- Rol: Öğrenci, takım üyesi, gönüllü
- Hak ve Sorumluluk: Eğitim hakkı, fikirlerini özgürce ifade etme hakkı, projelerde görev alma, disiplinli çalışmak, arkadaşlarla dayanışma
Yetişkinlik Dönemi
- Grup: Aile, iş yeri, meslek örgütü, toplum
- Rol: Ebeveyn, eş, çalışan, vatandaş
- Hak ve Sorumluluk: Çalışma ve seçme-seçilme hakkı, sosyal güvenlikten yararlanma hakkı, ailesine bakmak, mesleğini en iyi şekilde yapmak, topluma hizmet etmek
Sayfa 22 Cevapları
Soru: Hazırladığınız tarih şeridine göre dahil olduğunuz grupların ve bu gruplardaki rollerin zamanla değişebileceğini, bu değişimin de doğal olduğunu anlatan kısa bir mektup yazınız.
Mektup: Sevgili Gelecekteki Ben
Bugün çocukluk dönemindeyim ve ailemin, okulun ve arkadaşlarımın bir parçasıyım. Şu anki rollerim öğrenci, kardeş ve çocuk olmak. Görevim derslerime çalışmak, aileme saygı göstermek ve arkadaşlarımla yardımlaşmak.
Biliyorum ki zaman ilerledikçe rollerim değişecek. Gençlik döneminde artık daha fazla sorumluluk üstleneceğim. Derslerime daha çok önem verip, gelecekteki mesleğime hazırlanacağım. Aynı zamanda topluma faydalı olmak için farklı sosyal gruplarda gönüllü roller üstleneceğim.
Yetişkinlik döneminde ise aile kuracak, meslek sahibi olacak ve topluma hizmet eden bir vatandaş olacağım. O zaman sorumluluklarım daha da artacak; ailemi korumak, işimi en iyi şekilde yapmak ve ülkem için çalışmak görevim olacak.
Bu değişimlerin hepsi çok doğal. Çünkü hayat ilerledikçe haklarımız ve sorumluluklarımız değişir. Çocukken daha çok korunmaya ihtiyacım var, yetişkin olunca ise koruyan ve yöneten kişi ben olacağım.
Sevgili gelecekteki ben, umarım sorumluluklarını yerine getiren, topluma faydalı ve ailesine destek olan biri olursun.
Sevgiyle,
Bugünkü Ben
Sayfa 23 Cevapları
Soru: Şemadaki ifadelerden bazıları doğru, bazıları yanlıştır. En üstteki ifadeden başlayarak verdiğiniz cevapları takip ediniz ve doğru çıkışa ulaşınız.
- Doğuştan kazandığımız rolleri seçme hakkımız yoktur. → Doğru (D)
- İçinde bulunduğumuz gruplarda rollerimiz değişse de sorumluluklarımız hep aynı kalır. → Yanlış (Y)
- Bazı rollerimiz hayat boyu devam eder ancak sorumluluklarımız değişir. → Doğru (D)
Sonuç: 3. ÇIKIŞ