8. Sınıf Din Kültürü Ders Kitabı Sayfa 20 Cevapları
Yorumlayalım
Soru: Verilen hadisi külli ve cüz’i irade açısından yorumlayınız.
Hadis: İbni Abbas, Allah Resulü’yle yolculuk hâlindeyken onun kendisine şöyle dediğini anlatır: “Delikanlı! Sana bazı şeyler öğreteceğim. Allah’ı gözet ki Allah da seni gözetsin. Allah’ı gözet ki Allah’ı (daima) yanında bulasın. Bir şey istediğinde Allah’tan iste! Yardım talep ettiğinde Allah’tan yardım dile! Şunu bil ki bütün insanlar sana fayda vermek için toplansa Allah’ın takdiri dışında sana fayda sağlayamazlar. Ayrıca bütün insanlar sana zarar vermek için toplansa Allah’ın takdiri dışında sana hiçbir şeyde zarar veremezler. Bu konuda kalemler kaldırılmış (karar verilmiş), sayfalar kurumuştur (hüküm kesinleşmiştir).” (Tirmizî, Sıfatü’l-Kıyame, 59)
Cevap: Bu hadis, insanın cüz’i iradesiyle seçimler yapabileceğini fakat sonucun Allah’ın külli iradesine bağlı olduğunu vurgular. İnsan çalışır, gayret eder, dua eder ama Allah dilemedikçe hiçbir şey gerçekleşmez. Dolayısıyla insanın sorumluluğu kendi tercihlerinden dolayıdır; ancak Allah’ın mutlak iradesi ve takdiri her şeyin üzerindedir.
Kaderle İlgili Kavramlar
Soru: Ecel, ömür, rızık, tevekkül, başarı gibi kavramların günlük dildeki kullanımlarıyla ilgili neler söyleyebilirsiniz?
Cevap: Günlük yaşamda bu kavramlar sıkça kullanılır. Örneğin, “eceli gelmek” ölüm zamanı için, “ömrü uzun olsun” sağlıklı yaşam dileği için, “rızkını kazanmak” geçimini sağlamak için söylenir. “Tevekkül etmek” çalıştıktan sonra sonucu Allah’a bırakmayı ifade eder. Başarı ve başarısızlık ise insan iradesiyle bağlantılıdır fakat nihai sonuç Allah’ın takdiriyle gerçekleşir.