Soru : Aral Gölü'nde yaşanan sorunun ortaya çıkmasında etkili olan doğal ve beşerî faktörler neler olabilir? Açıklayınız.
Ödev cevabı kısaca : Aral Gölü’nün kurumasında doğal faktörler arasında kurak iklim ve buharlaşmanın artması; beşerî faktörler arasında ise sulama amaçlı aşırı su kullanımı, nehirlerin yönünün değiştirilmesi ve bilinçsiz tarımsal faaliyetler yer almaktadır.
Aral Gölü’nde yaşanan çevre felaketinin sebepleri hem doğal hem de insan kaynaklı etkenlerle açıklanabilir. Doğal faktörler arasında bölgenin genel olarak kurak iklim kuşağında bulunması, yağış miktarının az olması ve yüksek sıcaklıkların etkisiyle buharlaşmanın artması sayılabilir. Ancak gölün hızla küçülmesindeki esas pay, beşerî faktörlerdedir. Özellikle pamuk tarımı için gölü besleyen Amuderya ve Siriderya nehirlerinin yönünün değiştirilmesi, sulamada vahşi yöntemlerin kullanılması ve su kaynaklarının plansız tüketilmesi gölün geri dönüşü olmayan bir şekilde küçülmesine yol açmıştır. Dolayısıyla Aral Gölü, günümüzde insan müdahalesinin doğayı nasıl değiştirebileceğinin en çarpıcı örneklerinden biri hâline gelmiştir.