Çocuk Bayramı Ülkesi Metni Etkinlik Cevapları (6. Sınıf Türkçe)

Çocuk Bayramı Ülkesi Metni Cevapları

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 118 Cevapları

HAYDİ, BAŞLAYALIM

Soru: Türkiye Cumhuriyetimden başka hangi ülkelerde çocuk bayramı kutlanıyor olabilir? Tahminlerinizi söyleyiniz.

Cevap: Türkiye dışında bazı ülkelerde de çocuk bayramı olabilir; mesela Japonya, Çin veya Hindistan’da da çocuklara özel günler kutlanabilir.

Soru: “İsim şehir” oyununu oynadığınızı ve “j” harfinin seçildiğini düşününüz. Aşağıdaki tabloyu bu harfle başlayan hangi kelimeler ile tamamlardınız? Yazınız.

Soru: “Doğan güneş ülkesi” adıyla bilinen Japonya’nın ulusal bayrağı kırmızı ve beyaz renklerden oluşur. Buna göre aşağıdaki görsellerden hangisi Japonya bayrağına aittir? Söyleyiniz.

Cevap: Ortada kırmızı bir daire bulunan beyaz zeminli bayrak, yani ikinci görsel, Japonya bayrağıdır.

Öğretmeniniz şiiri okurken siz de kitabınızdan takip ediniz. Ardından şiiri tür özelliklerini dikkate alarak duyguyu yansıtacak bir tonlama ve işitilebilir bir sesle okuyunuz.

Doğrusunu Bilelim
Metnin yazım ve noktalamasında orijinaline bağlı kalınmıştır. Günümüz yazım ve noktalama kurallarına uygun olmayan ifadelerin doğrusu şu şekildedir: • Japonya’mız • Çocuk Günü’nde

1. ANLAYALIM

a) Okuduğunuz şiirdeki ses benzerliklerini örneklerden hareketle aşağıda gruplandırınız.

✔ Doğru gruplama budur.

b) Aşağıdaki görseller sizce şiirin hangi bölümlerini temsil ediyor olabilir? Söyleyiniz.

Cevap: Bu çizgiler şiirdeki dizelerin sırasını kesin olarak temsil eder. Her çizgi şiirin bir dizesini gösterir.

Görsellere göre şiirdeki bölümler:

1. “Okyanusların çocuğudur Japonya’mız”
2. “Manga okuyunca erken hayal kurmaya başlarız” “Deniz kuşları gibi”
3. “Güç ve başarı dileriz" “Beş Mayıs Çocuk gününde”

(Kitaptaki görseller bu dizelerle uyumludur.)

c) Etkinliğin “a” ve “b” maddelerinde belirlediğiniz özellikler şiirdeki ahenk ve ritmi nasıl etkilemiştir? Söyleyiniz.

Cevap: Şiirdeki ses benzerlikleri, uyaklar ve tekrar eden kelimeler, okurken akıcı bir ritim oluşturmuştur. Görsellerle uyumlu bölümler ise şiirin duygusunu güçlendirmiş, okuyucunun zihninde daha canlı bir anlam oluşmasına yardımcı olmuştur. Böylece şiir hem kulağa hem de hayale hitap eden ritmik bir yapı kazanmıştır.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 120 Cevapları

2. ANLAYALIM

Soru: Yandaki haritayı inceleyiniz. Okuduğunuz şiirin ilk iki dizesinde Japonya’dan “okyanusların çocuğu” şeklinde söz edilmesinin sebebi ne olabilir? Söyleyiniz.

Cevap: Şiirin ilk iki dizesinde Japonya‛dan “okyanusların çocuğu” şeklinde söz edilmesinin sebebi Japonya‛nın bir ada ülkesi olmasıdır.

Soru: Şiirin ilk iki dizesi yerine “Okyanusun ortasında yer alır/Japonya’mız.” dizeleri yer alsaydı anlatımda nasıl bir değişiklik olurdu? Söyleyiniz.

Cevap: Şiirin ilk iki dizesi yerine “Okyanusun ortasında yer alır/Japonya‛mız.” dizeleri yer alsaydı anlatım daha az dikkat çekici olurdu.

Soru: Japonya’nın coğrafi konumu farklı bir şekilde ifade edilmek istense aşağıdakilerden hangileri kullanılabilirdi? Haritadan hareketle işaretleyiniz.

Balıklar kuşatmış dört yanını
Denize uzak şehirler diyarı
(✔) Dalgaların ortasında bir ada ülkesi
(✔) Üç tarafı mavilerle çevrili bir yurt

3. ANLAYALIM

a) Aşağıdaki metni okuyup başlığını inceleyiniz.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 121 Cevapları

b) Metinde düşünceyi geliştirme yollarından hangilerine başvurulmuştur? İşaretleyiniz.

Tanımlama (✔)
Benzetme (✔)
Örneklendirme ()
Karşılaştırma (✔)

c) Etkinliğin “b” maddesinden hareketle aşağıdaki ifadeleri tamamlayınız.

Metnin başlığında “Japonya’nın Çocuk Bayramı Var” yerine tanımlayıcı bir ifade denilerek karşılaştırmaya başvurulmuştur.
Flamaların rüzgârda dalgalanması anlatılırken benzetmeden yararlanılmıştır.
Sazan balığının özelliklerinden söz edilirken tanımlamaya başvurulmuştur.

4. ANLAYALIM

a) Yandaki karekodu okutarak “Japonya’nın Geleneksel Özür Dileme Festivali” adlı içeriği izleyiniz.

Cevap: Festivalde insanlar bağırarak özür diliyor ve hatalarını kabul ediyor.

b) İzlediğiniz içeriğin konusundan hareketle haberde Japonya ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangilerine yer verildiğini işaretleyiniz.

Doğru olanları işaretleyelim:

⬜ Kadın erkek fark etmeksizin hatalı kişinin özür dilemek için saçını tıraş etmesi
⬜ Japoncada özür dileme için yaklaşık 20 farklı ifade olması
✔ İsmi “özür dilemek” anlamına gelen bir kasaba olması
✔ Geleneksel olarak özür dileme festivalinin düzenlenmesi

c) İzlediğiniz içerikten Japonların aşağıdaki kişilik özelliklerinden hangilerine sahip olduğu söylenebilir? İşaretleyiniz.

Doğru olanları işaretleyelim:

✔ Alçak gönüllülük
⬜ Sabır
⬜ Fedakârlık
✔ Dürüstlük
✔ Saygılı olmak
✔ Cesaret
⬜ Çalışkanlık
✔ Erdemli olma

ç) İşaretlemelerinizi metindeki hangi ifadelerden yola çıkarak yaptığınızı açıklayınız.

Cevap: Çünkü festivalde herkes hatasını kabul edip özür diliyor, bu da onların alçak gönüllü, saygılı ve erdemli olduklarını gösteriyor.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 122 Cevapları

5. ANLAYALIM

a) “4. ANLAYALIM” etkinliğinden ve ön bilgilerinizden hareketle aşağıdaki ifadeyi tamamlayınız.

Cevap: Özür dilemek benim için hatamı kabul edip karşımdakine saygı göstermek demektir.

b) Aşağıdaki soruları izlediğiniz içerikten hareketle sözlü olarak cevaplayınız.

Soru: Hangi durumlarda özür dilenmelidir?

Cevap: Birini kırdığımızda, hata yaptığımızda veya saygısızlık ettiğimizde özür dilenmelidir.

Soru: Japonların özür diledikleri konular onların yaşam tarzları hakkında nasıl bilgiler veriyor?

Cevap: Japonların saygılı, düşünceli ve hatalarını kabul eden insanlar olduğunu gösteriyor.

c) İçerikteki karakterler, etkinliğin “a” maddesinde belirlediğiniz norma uygun davranışlar sergiliyorlar mı? İçeriğin tamamından hareketle değerlendiriniz.

Cevap: Evet, sergiliyor. Çünkü videoda insanlar hata yaptıklarında bunu kabul ediyor, özür diliyor ve karşısındaki kişiye saygı gösteriyorlar.

ç) Sizce bu video aracılığıyla verilmek istenen mesaj, insanların özür dileme alışkanlığı geliştirmesine yardımcı olabilir mi? Düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

Cevap: Video, insanların özür dilemenin önemini fark etmeleri,
hatalarını duyarlı bir şekilde telafi etmeleri ve
saygılı bir toplum oluşturmaları gerektiğini anlatmaktadır.
Bu mesaj, insanların özür dileme alışkanlığı edinmesine yardımcı olabilir.

6. ANLAYALIM

a) Şiirde yer alan yandaki bölümü okuyunuz. Bu bölümdeki altı çizili kelimeleri duyu organlarıyla algılanma durumuna göre inceleyiniz.

Cevap: Çocuk kelimesi duyu organlarıyla algılanabilir, barış kelimesi algılanamaz.

b) Etkinliğin “a” maddesinde belirtilen özelliğe göre okuduğunuz şiirden kelimeler seçiniz. Seçtiğiniz kelimeleri iki gruba ayırıp yelpazeler üzerine yazınız.

Somut Kelimeler: çocuk, ev, deniz, balık, oyuncak, çiçek
Soyut Kelimeler: barış, başarı, gelecek, güç, sevgi

(İki yelpazenin içine bu kelimeler yazılmalıdır.)

c) Bu yelpazeleri belirlediğiniz ölçüte göre adlandırınız.

Cevap: Sol yelpaze: Somut kelimeler
Sağ yelpaze: Soyut kelimeler

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 123 Cevapları

7. ANLAYALIM

a) Aşağıdaki metinleri okuyunuz.

Yan tarafta verilen Japonya’nın millî marşı, dünyanın en kısa millî marşlarından biridir. Yazarı bilinmektedir. 13 Ağustos 1999’da resmî olarak ulusal marş ilan edilmiştir. Marşın sözleri, Japonya’nın barış ve refahının sürmesi dileğini anlatmaktadır

Senin saltanatın;
Bin yıl,
Sekiz bin yıl sürsün.
Çakıl taşları,
Kaya olana ve
Yosun tutana kadar.

b) Ön bilgilerinizden hareketle İstiklal Marşı ile Japonya millî marşını içerik ve dil özellikleri bakımından karşılaştırınız. Marşların benzer ve farklı yönlerini belirleyip defterinize listeleyiniz.

Benzer yönleri: İkisi de vatan sevgisini ve milletin güçlü olma isteğini anlatır. İkisi de resmî millî marştır.
Farklı yönleri: İstiklal Marşı daha uzun ve coşkuludur; Japonya marşı ise çok kısadır ve daha sade bir dille yazılmıştır.

c) Listenizden hareketle defterinize ulaştığınız yargıyı içeren kısa bir paragraf yazınız.

Cevap: İstiklâl Marşı ile Japonya millî marşı içerik bakımından farklılık gösterse de her ikisi de milletin birlik ve huzur içinde yaşama isteğini anlatır. İstiklâl Marşı daha coşkulu ve mücadele ruhunu yansıtırken Japon marşı barışın sürmesini dilemektedir. Bu yönleriyle iki marş, ülkelerinin tarihî ve kültürel özelliklerini yansıtan önemli metinlerdir.

8. ANLAYALIM

a) Okuduğunuz şiirden alınan yandaki bölümü kurallı bir cümle hâline getirerek söyleyiniz.

Yerken yüzer gibi
Olduğumuz için
Çok severiz
Çiğ balık suşiyi

Cevap: Yerken yüzer gibi olduğumuz için çiğ balık suşiyi çok severiz.

b) Bu cümledeki anlam ilişkisini belirleyerek işaretleyiniz.

Bir eylemin amacı bildirilmiş. ()
Bir eylemin sebebi bildirilmiş. (✓)

Soru: c) Bu cümleyi “çünkü” ifadesini kullanarak yeniden kurunuz. “Çünkü” ifadesini kullandığınızda artık hangi ifadeyi kullanmanıza gerek kalmadı? Açıklayınız.

Cevap: Çiğ balık suşiyi çok severiz çünkü yerken yüzer gibi oluruz. “İçin” ifadesine gerek kalmadı.

ç) “Orta Asya’ya gidecek çünkü Türklerin ata yurdunu çok merak ediyor.” cümlesinde “çünkü” ifadesinden önceki ve sonraki bölümleri adlandırmanız gerekse aşağıdakilerden hangilerini seçerdiniz? Söyleyiniz.

Sebep – Amaç – Koşul – Sonuç

Cevap: “Çünkü”den önceki bölüm sebep, sonraki bölüm sonuç olur.

d) Yandaki bulmacada “çünkü” ile aynı anlamı bildiren dört ifade gizlenmiştir. Bu ifadeleri bulunuz ve defterinize bu ifadelerin geçtiği birer cümle yazınız.

Cevap: Bu nedenle, dolayısıyla, bu yüzden, sebebiyle.

• Bu nedenle ödevimi erken bitirdim.
• Hava çok soğudu, dolayısıyla dışarı çıkmadık.
• Geç kaldım, bu yüzden otobüsü kaçırdım.
• Yağmur yağdığı sebebiyle maç ertelendi.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 124 Cevapları

1. ANLATALIM

a) Aşağıdaki listede Japon ve Türk mutfağından çeşitli malzemeler verilmiştir. Malzemeleri inceleyiniz ve listeye bir malzeme de siz ekleyiniz. Elinizdeki malzemelerden nasıl bir çorba yapabileceğinizi düşünüp defterinize notlar alınız.

Cevap: Listeye “havuç” eklerdim. Balık suyu, erişte, soğan ve baharatlarla bir karışık çorba yapabileceğimi düşünürdüm.

b) Notlarınızdan hareketle oluşturduğunuz…isimli çorba tarifinizi aşağıdaki yönergelere göre sınıfta anlatınız.

Cevap: Ben bu çorbaya “Karışık Lezzet Çorbası” derdim. Malzemeleri tencerede kavurur, balık suyu ekler ve erişteyi pişirerek çorbayı hazırlarım.

➡️Konuşmanızda uygun hitap, selam ve sonlandırma ifadelerini kullanınız.
➡️Tarifinizin yapılış aşamalarını eksiksiz anlatınız.
➡️Süreç esnasında arkadaşlarınızın merakını canlı tutacak sorular sorabilirsiniz.
➡️Konuşmanız bittiğinde arkadaşlarınıza sorularını sormaları için süre tanıyınız.
➡️Soruları açık, net ve saygılı bir şekilde cevaplayınız.

Cevap: “Merhaba arkadaşlar, bugün sizlere Japon-Türk Sebze Çorbası tarifimi anlatacağım.
Önce tencereye tereyağını alıp soğan ve domatesi kavuruyoruz. Ardından mercimek, havuç ve baharatları ekliyoruz. Daha sonra balık suyunu koyup sebzeler yumuşayana kadar kaynatıyoruz. Son olarak erişteleri ekliyoruz ve yosun parçalarını hafifçe içine bırakıyoruz. Çorbamız yaklaşık 10 dakika daha piştikten sonra servise hazır hale geliyor. Sorularınızı memnuniyetle cevaplayabilirim, dinlediğiniz için teşekkür ederim.”

Değerlendirelim

a) Konuşma sürecinizi aşağıdaki yıldızlı puan çizelgesini kullanarak değerlendiriniz. Ölçütteki her bir davranışı gerçekleştirme durumunuza göre yıldızlarınızı yay ayraç içine çiziniz.

Öğrenci buradaki maddelere göre “Gelişmeye Açık – Yeterli – Kısmen Güçlü – Güçlü – Çok Güçlü” olarak kendi yıldızını işaretler.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 125 Cevapları

b) Konuşmanızı değerlendirmek için aşağıdaki tabloyu tamamlayınız.

Konuşmamda güçlü olduğum bölüm: Tarifi sıralı ve net anlatmam.
Konuşmamda gelişmeye açık olduğum bölüm: Arkadaşlarıma daha fazla söz verme kısmı.
Bir dahaki konuşmamda dikkat edeceklerim: Daha akıcı konuşmaya ve herkesin katılmasını sağlamaya dikkat edeceğim.

Konuşmanızda kullandığınız materyalleri seçki dosyanıza eklemeyi unutmayınız.

2. ANLATALIM

a) Aşağıdaki sorulardan birini seçip işaretleyiniz.

(✔) Bir başka ülkede çocuk olmak nasıldır?

b) Konuşma amacınızı ve türünü seçip işaretleyiniz.

Bilgi vermek (Tanımlamak, açıklamak vb.) (✓)
Bir olay anlatmak (Günlük hayattan bir örnek olay vb.) ()
Mizahi konuşma yapmak (anı, fıkra, anekdot vb.) ()

c) Konuşmanızın türünü seçip işaretleyiniz.

Hazırlıklı ()
Hazırlıksız (✓)

ç) Hazırlıksız konuşma yapmayı seçtiyseniz konu ve amacınızdan hareketle konuşmanızı yapınız. Hazırlıklı konuşma yapmayı seçtiyseniz konuşmanızı bir sonraki ders gerçekleştiriniz.

Cevap: “Bugün sizlere bir başka ülkede çocuk olmak nasıldır sorusuna cevap vermek için konuşacağım.
Her ülkenin kültürü, oyunları, bayramları ve günlük yaşamı farklıdır.
Farklı bir ülkede yaşayan çocuklar başka yemekler yer, başka oyunlar oynar ve bambaşka bir okul düzeni içinde yaşarlar.
Bu çeşitlilik, dünyayı daha renkli ve zengin bir yer yapar.
Konuşmamı dinlediğiniz için teşekkür ederim.”

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 126 Cevapları

3. ANLATALIM

Soru: Kültür unsurlarımızdan (çay, Türk kahvesi, Türk kilimi, lokum, nazar boncuğu, el öpme vb.) birini seçerek bu unsuru yabancı misafirlere anlatacağınız bir konuşma yapınız. Konuşmanızı yaparken aşağıdaki tablodan faydalanınız.

Konuşma Metni – Lokum Tanıtımı

Giriş – Tanımlama

“Merhaba sevgili misafirler, bugün size Türk kültürünün en tatlı geleneklerinden biri olan lokumu tanıtmak istiyorum.
Lokum; şeker, su, nişasta ve doğal aromalarla hazırlanan yumuşak bir tattır.”

Gelişme – Karşılaştırma, Örneklendirme, Benzetme

“Lokum, dünya tatlılarına göre daha sade ama aynı zamanda çok zarif bir yapıya sahiptir.
Bazı ülkelerde şekerlemeler daha sert olurken bizde lokum pamuk gibi yumuşak, adeta bulut taneleri gibidir.

Misafirlere lokum ikram etmek, Türk kültüründe misafirperverliğin göstergesidir.
Gül aromalı, Antep fıstıklı, limonlu gibi pek çok çeşidi vardır.
Özellikle bayramlarda ve özel günlerde lokumun özel bir yeri bulunur.”

Sonuç – Tanık Gösterme

“Ünlü gezgin Evliya Çelebi, eserlerinde lokumdan övgüyle bahsetmiş ve İstanbul’un meşhur tatlıları arasında saymıştır.
Bu da lokumun tarih boyunca ne kadar değer gördüğünü gösterir.
Dinlediğiniz için teşekkür ederim.”

4. ANLATALIM

a) Aşağıdaki yerlerden birini seçiniz.

Gerçekte var olan bir gezegen, ülke ya da şehir ()
Gerçekte var olmayan, hayal gücünüzle oluşturduğunuz bir gezegen, ülke ya da şehir (✓)

Soru: b) Seçtiğiniz yerde yaşayan bir karakter hayal ediniz. Karakterin adını, özelliklerini, en büyük hayalini ve yaşadığı bir olayı düşününüz.

Karakterin adı: Limo
Özellikleri: Meraklı, cesur, yardımsever
En büyük hayali: Gezegenindeki karanlık ormanı keşfetmek
Yaşadığı olay: Karanlık ormanda kaybolan bir ışık böceğini bulmaya çalışması

c) Belirlediğiniz unsurlardan hareketle aşağıya bir yazı yazınız. Yazınızı şiir, hikaye, mektup ya da kendi belirlediğiniz bir türde yazabilirsiniz.

HİKAYE ÖRNEĞİ

Limo, Işıltı Gezegeninde yaşayan meraklı ve cesur bir çocuktur. Bu gezegenin gökyüzü her zaman parlak olduğu için herkes mutludur; fakat Karanlık Orman adı verilen bir yer vardır ve kimse oraya girmeye cesaret edemez. Limo’nun en büyük hayali bu ormanı keşfetmektir. Bir gün ormanda kaybolan bir ışık böceğinin yardım istediğini duyar. Herkes korkup uzak dururken Limo hiç düşünmeden yola çıkar. Ağaçların gölgeleri büyüdükçe ortam kararır ama Limo geri dönmez. Bir süre sonra ışık böceğinin zayıf ışığını fark eder. Ona yaklaşır ve “Merak etme, seni buldum.” der. Böcek Limo’nun eline konar ve birlikte çıkış yolunu ararlar. Limo onu tehlikelerden korur. Sonunda ormanın sonundaki parlak alana ulaşırlar. Böcek ailesine kavuşur ve etraf ışıkla dolar. Limo ise hayalini gerçekleştirdiği için büyük bir mutluluk duyar.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 127 Cevapları

5. ANLATALIM

a) “Gelecek Derse Hazırlanalım” bölümünde yaptığınız araştırmayı gözden geçirerek seçtiğiniz kültürün örf, adet ve geleneklerini belirleyiniz.

Cevap: Japon kültüründe sazan flamaları asma, çocuk günü kutlama ve çay seremonisi önemli geleneklerdir.

b) Belirlediğiniz örf, adet ve gelenekler ile kendi örf, âdet ve geleneklerimizin benzer ve farklı yönlerini defterinizde listeleyiniz.

Benzer yönler:

– Her iki kültürde de özel günler kutlanır.
– Aile büyüklerine saygı gösterilir.

Farklı yönler:

– Japonya’da çocuk gününde sazan flaması asılır, bizde ise 23 Nisan kutlanır.
– Japon çay seremonisi daha uzun ve kurallıdır, bizde çay daha günlük bir alışkanlıktır.

c) Listelerinizden hareketle defterinize ulaştığınız yargıyı içeren bir yazı yazınız. Yazınızı arkadaşlarınızla paylaşınız.

Cevap: Japon ve Türk kültürlerinde bazı benzerlikler olsa da geleneklerin uygulanış biçimi farklıdır; bu durum her kültürün kendine özgü değerleri olduğunu gösterir.

6. ANLATALIM

a) “5 ANLATALIM” etkinliğindeki benzerlik ve farklılıkları aşağıdaki ölçüte göre ya da kendiniz bir ölçüt belirleyerek ayırınız.

b) Bu unsurları ayırt edici özelliklerinden hareketle aşağıya tasnif ediniz.

Değerleri yansıtanlar:

– Sazan flaması geleneği (güç, başarı, aileyi temsil eder)
– Çay seremonisi (saygı, sabır, disiplin)
– 23 Nisan kutlamaları (çocuk sevgisi, birlik, özgürlük)

Günlük yaşama yakın olanlar:

– Çay içme alışkanlığı
– Evde misafire ikramda bulunma
– Günlük küçük selamlaşma ve saygı davranışları

c) Defterinize bu tasniften hareketle ulaştığınız sonuçları içeren bir paragraf yazınız. Yazınızı gerekirse grafik, tablo ve görsel ile destekleyebilirsiniz.

Cevap: Yaptığım tasnife göre bazı örf, adet ve geleneklerin toplumun değerlerini güçlü bir şekilde yansıttığını, bazılarının ise günlük yaşamda daha sık yer aldığını gördüm. Örneğin sazan flaması ve çay seremonisi gibi gelenekler kültürel değerleri temsil ederken, çay içmek veya misafire ikramda bulunmak günlük rutinimizin bir parçasıdır. Bu durum bize kültürün hem özel günlerde hem de günlük yaşamda farklı şekillerde yaşatıldığını gösterir.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 128 Cevapları

7. ANLATALIM

a) Aşağıdaki cümleleri renkli yazılmış kelimelere dikkat ederek okuyunuz.

Cevap: Cümlelerdeki renkli kelimeler farklı ekler almış kelimelerdir.

b) Aynı eki alan kelimeler arasındaki fark nedir? Bu farkın ortaya çıkma sebebi ne olabilir? Defterinize açıklayınız.

Cevap: Fark kelimelerin ünlü/ünsüz harfle bitmesi durumuna göre eklerin yardımcı harf almasıdır.

c) Etkinlikten öğrendiklerinizden hareketle aşağıdaki şablonu yay ayraç içinde verilen ifadelerle tamamlayınız.

(yardımcı – yan yana – ünlü, ünlü)

Cevap: Türkçe kelimelerde iki ünlü yan yana gelmez, ünlü harflerle biten kelimeler ünlü harflerle başlayan ekler alırken “y, s, ş, n” yardımcı sesleri araya girer.

Soru: ç) Aşağıdaki cümleleri yay ayraç içinde verilen yardımcı ünsüzleri kullanacak şekilde uygun kelimelerle tamamlayınız.

• Son durağımız oraya doğru yola çıktık.
• Festivale onunla annesi gelecekmiş.
• Her ülke için altışar kişilik gruplara ayrıldık.
• Japonya'nın yemeklerini çok sevdik.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 129 Cevapları

8. ANLATALIM

a) Yandaki kelime gruplarının her birini beşer kez sesli söyleyiniz. Grupları oluşturan kelimelerden hangisini söylerken daha az zorlandınız? Bu kelimeleri daire içine alınız.

sızılamak – sızlamak
burunu – burnu

Cevap: “sızlamak” ve “burnu” kelimelerini söylerken daha az zorlanırdım. Bu kelimeleri daire içine alınız.

b) Kelimelerin söyleniş kolaylığı ile harf sayıları arasında nasıl bir ilişki olabilir? Söylenişi zor olan kelimelerde hangi ünlülerin fazla olduğunu söyleyiniz.

Cevap: Söylenişi kolay kelimeler genelde daha az heceli ve harfleri daha uyumludur. Söylenişi zor olan kelimelerde “ı, u” gibi dar ünlüler daha fazladır.

c) Etkinlikten öğrendiklerinizden hareketle aşağıdaki şablonu yay ayraç içinde verilen ifadelerle tamamlayınız.

Cevap: Türkçede bazı kelimelere ünlü ile başlayan bir ek getirildiğinde kelimenin son hecesindeki “ı, i, u, ü” ünlüleri düşer. Böylece kelime daha kolay telaffuz edilir. Bu olaya ünlü düşmesi denir.

(ünlü, ünlü, son, i, u, telaffuz)

✔ Türkçede bazı kelimelere ünlü ile başlayan bir ek getirildiğinde
✔ kelimenin son hecesindeki
✔ i ünlüsü, u ünlüleri düşer.

Böylece kelime daha kolay telaffuz edilir.
Bu olaya ünlü düşmesi denir.

ç) Örneklerden hareketle aşağıdaki metinde ünlü düşmesine uğrayan kelimeleri bulunuz. Örnekteki gibi işaretleyerek açıklayınız.

Akira’nın (Akira) Tokyo’da (Tokyo) yaşayan babaannesi, amcası ve kuzenleri yaz tatili için Akira’nın yaşadığı Osaka’ya (Osaka) gelmişlerdi. Annesinin aklına ailecek nehrin kenarındaki kiraz ağaçlarının altında kahvaltı yapma fikri geldi. Çünkü Japon kültüründe, kiraz çiçeklerinin özel bir yeri vardı. Sakura (Sakura) denen kiraz çiçeklerini seyretmek herkesin hoşuna gider diye düşündü ve heyecan içinde hazırlıklara başladı. Her şey tamamlandıktan sonra kendi kendine “Artık bütün aileyi uyandırabilirim.” dedi ve önce oğluna seslendi: “Akiraaa! Haydi piknik zamanı! Bugün nehir kenarında gönlümüzce koşup oynayalım, doya doya sakuraları seyredelim, koklayalım!” Oysa Akira burnuna gelen güzel kokularla çoktan uyanmıştı bile…

Cevap: Kahvaltı, fikri, seyretmek, neslin, oğluna, halkı, burnuna.

1. aklına ← akıl + ına
Son hecedeki ı ünlüsü düşmüş.

2. nehrin ← nehir + in
“nehir” kelimesinde i ünlüsü düşmüş → nehrin

3. kahvaltı ← kahve + altı
İki kelimenin birleşmesinde e ünlüsü düşmüş → kahvaltı

4. fikri ← fikir + i
Son hecedeki i ünlüsü düşmüş → fikri

5. seyretmek ← seyr + etmek
“seyir” kelimesinin i ünlüsü düşmüş → seyr- kökü oluşmuş.

6. oğluna ← oğul + una
Son hecedeki u ünlüsü düşmüş → oğluna

7. gönlümüzce ← gönül + ümüz + ce
“gönül” kelimesinin ü ünlüsü düşmüş → gönlümüzce

8. seyredelim ← seyir + edelim
“seyir” kelimesinin i ünlüsü düşmüş → seyredelim

GELECEK DERSE HAZIRLANALIM

Soru: Bir yerküre modeli ya da dünya haritası üzerinde Mısır, İspanya, Norveç ve merak ettiğiniz diğer ülkeleri inceleyiniz. İnceleme sonuçlarınızı arkadaşlarınızla paylaşmak üzere not alınız.

• Mısır: Afrika’da; Nil ve piramitleriyle tanınır.
• İspanya: Avrupa’da; sıcak iklim ve tarihi şehirleri vardır.
• Norveç: Kuzey Avrupa’da; soğuk ülke, fiyortları ünlüdür.
• Japonya: Asya’da; ada ülkesi, teknoloji ve gelenekleri dikkat çeker.