Dünya’nın küresel şekle sahip olmasının sonuçları
- Dünya’nın bir yarısı aydınlık, diğer yarısı karanlıktır.
- Güneş ışınlarının yeryüzüne düşme açıları değişir. Güneş ışınlarının yere düşme açısı Ekvator’dan kutuplara doğru daralır.
- Genel olarak Ekvator’dan kutuplara doğru sıcaklık azalır.
- Cisimlerin gölge boyları kutuplara doğru uzar.
- Paralellerin boyları Ekvator’dan kutuplara doğru kısalır.
- Meridyenlerin boyları birbirine eşittir. Meridyenler arası mesafe Ekvator’dan kutuplara doğru daralır.
- Termik basınç kuşakları oluşur (Ekvator’da termik alçak basınç, kutuplarda termik yüksek basınç).
- Dünya’nın kendi çevresindeki dönüş hızı (çizgisel hız) Ekvator’dan kutuplara doğru azalır.
- Tan ve gurup süreleri Ekvator’dan kutuplara doğru artar.
- Dünya’nın şeklinden dolayı harita çizimlerinde hatalar meydana gelir.
- Kutup Yıldızı (Kuzey Yıldızı) sadece Kuzey Yarım Küre’den görülür. Kutup Yıldızı’nın görülme açısı o yerin enlem derecesini verir.
- Aydınlanma çizgisi çember şeklinde olur.
Dünyanın şeklinin sonuçları
a. Güneş ışınların düşme açısı Ekvator’dan uzaklaştıkça azalır.
Buna göre ;
- Sıcaklık ekvatordan kutuplara doğru azalır.
- Tarım, yerleşme ve ormanın üst sınırı azalır.
- Kalıcı kar sınırı Ekvator’dan uzaklaştıkça deniz seviyesine doğru yaklaşır.
- Denizlerin tuzluluk oranı Ekvator’dan uzaklaştıkça
- azalır.
- İklim ve bitki örtüsü kuşakları oluşur.
- Cisimlerin gölge boyu Ekvator’dan uzaklaştıkça uzar.
- Işınların Güneş’ten gelirken kat ettiği mesafe uzar. Atmosferdeki tutulma oranı
- artar.
- Ekvator’da termik alçak basınç, kutuplarda termik yüksek basınç merkezleri oluşur
b. Paralel boyları kutuplara doğru kısalır.
c. Meridyen yaylarının araları ekvatorda 111 km iken kutuplar doğru daralır.
d. Dünya’nın çizgisel hızı ekvatordan uzaklaştıkça azalır.
e. Dünya’nın yarısında gece yarısında gündüz yaşanır.
f. Küresel olan Dünya, düzleme aktarılırken şekillerde bozulmalar yaşanır.
g. Alacakaranlık süresi (grup ve tan) kutuplara doğru uzar
h. Kutup yıldızının görünüm açısı Ekvator’a yaklaştıkça küçülür.