Soru : Farklı doğal ortam koşullarının insan-doğa etkileşimini nasıl etkilediğini yorumlayınız
İnsan her anında çevresindeki doğal ortamdan etkilenmekte hayatını doğal çevrenin şartlarına göre belirlemektedir. Örneğin; insan, tarım, turizm, ulaşım gibi faaliyetleri ile giyim, gıda, yerleşme gibi ihtiyaçlarını, iklim ve yeryüzü şekilleri gibi doğal unsurların etkisinde kalarak yapabilmektedir.
Manş Tüneli; Fransa ve İngiltere arasındaki Manş Denizi’nin 91 metre derinliğinde inşa edilen Manş Tüneli deniz içerisinde toplam 38 km uzunluğuyla dünyanın en uzun su altı tünelidir. Bu tünel iki ülke arasındaki demiryolu ulaşımını sağlamaktadır. Tünel 1994 yılında hizmete açılmış ve bugün satte 300 km hıza ulaşabilen trenler ile ulaşımı sağlamaktadır.
Central Valley Projesi; Kaliforniya’daki eski bir çöl alanı olan Central Valley bölgesi verimli bir tarım alanına dönüştürülmüştür. Bölgede yer alan dağlardaki sular kanallarla aşağı kesimlere iletilerek bölge verimli tarım alanı haline gelmiştir. Bu sulama projesinin maliyeti yüksek olduğu için bölgere ekonomik değere sahip tarım ürünleri yetiştirilmektedir. Ancak son zamanlarda artan nüfusla beraber gelen şehirleşme tarım alanlarının azalmasına sebep olmuştur.
Yapay Nehir Projesi; Libya’nın güneyindeki yeraltı sularının sulama amacıyla ülkenin kuzeyindeki sahil kesimlerine taşınması amaçlanmıştır. Bu sayede günde 5 milyon metreküp su taşınarak yaklaşık 150000 hektar alan sulanacaktır. Proje 1984 yılında başlamış ve tamamlandığında su taşıma hattının uzunluğu 4000 km yi bulacaktır.
İsviçre ve Dağlar; Avrupa kıtasının ortalama yükseltisi ve engebeliliği en fazla olan ülkesi İsviçre’dir. Buna rağmen Avrupa’nın en gelişmiş ulaşım sistemine sahip ülkelerinden biri yine olan İsviçre’dir. İsviçre ortalama yükseltisi 4000 metreyi geçen Alp dağlarıyla kaplıdır. Normalde dağlar ulaşımı olumsuz etkileyen büyük bir faktördür ancak burada gelişmiş teknolojilerle tüneller ve viyadükler yapılarak ulaşım imkanları geliştirilmiştir. Kara ve demiryolu ulaşımı sayesinde dağlık bölgede kış turizmi de canlanmış ülke ekonomisine katkı sağlanmıştır.
Hollanda Kıyıları; Hollanda Avrupa’nın yükseltisi en az olan ülkesidir. Ülkenin en yüksek yerleri bir kaç tepeden oluşur ve yükseltileri 350 metreyi geçmez. Ülke topraklarının çoğu deniz seviyesi altındadır. Bu yüzden sık sık deniz taşkınlarına maruz kalmaktadır. Kıyı kesimi taşkınlardan korumak için kıyıya setler ve barajlar yapılmıştır. Bu sayede topraklarının çoğu deniz seviyesinde ve altında olan ülke topraklarını kullanabilir duruma gelmiştir.
Güneş Görmeyen Köy Viganella; İtalya’da dağlar arasındaki bir vadide yer alan Viganella köyü yılın 3 ayı güneş ışığı almıyor. Bunun için köyün karşısında bulunan bir tepeye, güneş ışığını köye yansıtacak şekilde tasarlanmış ve konumlandırılmış aynalar koyulmuştur. Bu aynalar bilgisayarla kontrol edilerek güneşin yıllık ve günlük hareketine göre programlanmış ve güneş ışığından istifade edilmiştir.
Soru : Doğal ortam koşullarının bölgelere göre farklılık göstermesinin nedenlerini açıklayınız
Bir canlının içerisinde doğup büyüdüğü ve yaşamını şekillendirdiği alan aslında o canlının doğal ortamı olarak tanımlanabilir. Doğa öyle farklı bir güce sahiptir ki; hiçbir canlının yaşayamayacağı bir ortamda doğmasına sebep vermemektedir. Zaten bu yüzden bahsettiğimiz ortam sadece ortam olarak değil; doğal ortam olarak tabir edilmektedir.
Canlıların dünyaya geldikleri doğal ortamların bölgelere göre farklılık göstermesinin en büyük sebebi; sıcaklıktır. Örneğin dünya üzerinde birçok iklim tipi vardır. Bu iklim tiplerinden Akdeniz İklimine sahip olan yerleşim alanlarında sıcaklık kendisini gösterirken; Karasal İklimde daha soğuk bir iklim tipi karşımıza çıkar. Çöl İklimindeyse sıcaklık, kuraklık ve susuzluk bir aradadır.
Çöl ikliminde yaşama eğilimi gösteren en bariz canlılardan bir tanesi devedir. Çöl İklimi dediğimiz zaman aklımıza sıcaklıkla beraber susuzluk gelmektedir. Deve ise; susuzluğa en fazla dayanan hayvandır. Doğal ortam koşullarının bölgelere göre farklılık göstermesinin nedenleri arasında göstereceğimiz sıcaklık farklılıkları sebebiyle de Çöl İklimine sahip bir bölgede balıkların yaşamasını beklememekteyiz.