İslâm kültür ve medeniyetinin gelişimini, pekçok mütefekkir ve yazar farklı şekilde tasnif etmiştir ve edebilir. Bizde kendi tesbitlerimize göre, konuyu, 1400 yıllık zaman dilimi içinde, şöylece tasnif edebileceğimizi sanıyoruz:
1- İslâm'ın " meydan okuma ve fetih " dönemi: 7. ve 16. asırlar arası
2- İslâm'ın kabuğuna çekilme ve direnme dönemi. 17. ve 18. asırlar arası.
3- İslâm Âleminin Batı'ya boyun eğme ve teslim olma dönemi. 19. ve 20. asırlar arası.
İslam Medeniyetini Temsil Eden Belli Başlı Dönemler
Asr-ı Saadet Dönemi --> (622-632)
Dört Halife Dönemi --> (632-661)
Emeviler Dönemi --> (661-750)
Abbasiler Dönemi --> (750-1258)
Selçuklular Dönemi --> (1040-1308)
Osmanlılar Dönemi --> (1299-1923)