Kâtip Çelebi kimdir

Ünlü Türk coğrafya ve tarih bilgini olan ve Cihannüma eseri ile tüm dünyada bilinen Katip çelebi hayatı ve eserleri hakkında kısaca bilgi veren yazımız.

KÂTİP ÇELEBİ (1609 – 1657)

Asıl adı Mustafa’dır. Özel hocalardan ders alarak yetişmiş ve 14 yaşındayken Anadolu Muhasebesi kalemine çırak olarak girmiştir. Pek çok sefere katılmış ve dönemin bilginlerinin derslerine devam etmiştir. Latinceden çeviriler de yapan Kâtip Çelebi, özellikle tarih ve coğrafyayla ilgili önemli çalışmalar yapmıştır. 1657 yılının sonlarında İstanbul’da vefat eden Kâtip Çelebi, eserlerini bilimsel bir yöntemle hazırlamış ve bu alanda bir örnek tutum sergilemiştir. Örneğin “Keşfü’z – Zünûn” adlı eserinde 15 bine yakın kitap ve yazarı hakkında bilgi vermektedir. Bu eser batılıların da ilgisini çekmiş, batı dillerine çevrilmiştir. Yine “Cihannümâ” adlı eserinde çeşitli ülkelerin tarih ve coğrafyası hakkında ayrıntılı bilgiler bulabiliyoruz.

Döneminin sanatlı üslûbundan ayrı olarak eserlerini yalın bir dille yazan Kâtip Çelebi, dönemindeki pek çok toplumsal konu hakkında da önemli saptamalarda bulunmuştur.

Cihannümâ, Fezleke, Keşfü’z – Zünûn gibi eserleri dünyaca tanınmaktadır. Kâtip Çelebi’nin, tarih, coğrafya, din ve bilimle ilgili pek çok eseri bulunmaktadır.

Hayatını Kitaplara Adayan İlim İnsanı

  • Asıl adı Mustafa’dır. “Kâtip Çelebi” ve “Hacı Halîfe” de denir.
  • Osmanlı sarayında görevli olan babasının yanında iyi bir eğitim almış ve devlet hizmetine girmiştir.
  • Hayatının büyük bölümünü ilmi çalışmalara ayırmıştır. Ona göre en büyük savaş kılıç ile değil ilim tahsil ederek cahilliğe karşı yapılan savaştır.
  • Babasından kalan küçük mirasın tamamını kitaplara yatıran Kâtip Çelebi, dönemindeki kitaplarının çoğunu okumuştur.
  • Binlerce kitaptan oluşan evindeki kütüphanenin saray kütüphanesinden sonra en büyük kütüphane olduğu söylenir.
  • Dünyanın her yerindeki coğrafyacılara mektuplar gönderip bilgiler toplayarak 3 yılda yazdığı “Cihannüma” Türkçe yazılan ilk coğrafya kitabıdır.

Kâtib Çelebi bazen kendini tamamen bir kitaba verir, her şeyi unutur, odasında güneşin doğmasına kadar mum yanar ve bundan hiç yorgunluk duymazdı.

KATİP ÇELEBİ’NİN BAZI ESERLERİ

Cihannüma: Bu eser, Türk coğrafyacılık tarihinde yeni bir çağ açmıştır. Eserde, genel coğrafi bilgilere ve belirli ülkelerin coğrafi özelliklerine yer verilmiştir.
Keşfü’z Zünun: Arapça bir bibliyografya sözlüğü olup, 14 bin 500 adet kitap ve risalenin adları ile yazarlarına yer verilmiştir.
Takvimü’t-Tevarih: Eserde, Adem Peygamber’den başlayarak 1648 yılına kadar geçen olaylar, kronolojik bir sırayla verilmiştir. Yabancı dillere de çevrilmiştir.
Türkçe Fezleke: 1591 ile 1654 yılları arası Osmanlı tarihini anlatmaktadır.
Tuhfetü’l-Kibar Fi Esfari’l-Bihar: Osmanlı Devleti’nin denizcilik tarihi, kuruluşundan itibaren 1656 yılına kadar anlatılmaktadır.
Mizan-ül-Hakk fi ihtiyar-il-ehak
Kanunname
Tütün Risalesi

👍 BU İÇERİĞE EMOJİYLE TEPKİ VER!

İlk yorum yazan siz olun
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan, isimsiz ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Yorumların her türlü cezai ve hukuki sorumluluğu yazan kişiye aittir. Eğitim Sistem yapılan yorumlardan sorumlu değildir.

SORU & CEVAP Haberleri