Soru : Osmanlı Devletinde görülen düşünce akımlarının ortaya çıkış nedenleri nelerdir? Tartışınız.
Cevap : Osmanlı Devleti’nde görülen düşünce akımları demokratikleşme temayülünün yaygınlaşması neticesinde ortaya çıkmıştır. Türkçülük, Turancılık, Batıcılık, İslamcılık, Ademi Merkeziyetçilik, Osmanlıcılık olarak ortaya çıkan düşünce akımları kendine özgü yorumlarıyla kendine has taraftar ortaya çıkarmıştır. Bu tür düşünce akımlarının ortaya çıkmasında, o yıllarda etkili olan demokratikleşme ve modernleşme çabası etkili olmuştur.
Bu nedenle fikir hayatında da bu akımların hür bir şekilde yayınlarda savunulmasına müsaade edilmiştir. Bazı fikir akımları savaşların yaşanmasından, ulusların birleşmesinden, eskinin özlenmesinden, modern dünyaya özenilmesinden ortaya çıkmıştır. Böylece bu fikirler muhatap bulduğu ölçüde kendine taraftar toplamaya başlamıştır.