Soru : Zitvatorok Antlaşması hükümlerinden hareketle Osmanlı Devleti’nin XVII. yüzyılın başlarındaki durumu hakkında ne gibi çıkarımlarda bulunabilirsiniz?
Ödev cevabı kısaca : Zitvatorok Antlaşması, Osmanlı Devleti’nin XVII. yüzyılın başlarında Avusturya karşısında üstünlüğünü kaybetmeye başladığını ve Avrupa’daki siyasi dengelerin değiştiğini gösterir.
1606’da imzalanan Zitvatorok Antlaşması, Osmanlı Devleti’nin geleneksel üstünlük politikasından taviz verdiğinin açık bir göstergesidir. Antlaşmayla Avusturya Arşidükü, Osmanlı padişahına eşit sayılmış ve Osmanlı’nın yıllık vergi alma hakkı sona ermiştir. Bu durum, Osmanlı’nın hem askeri hem diplomatik alanda prestij kaybı yaşadığını ortaya koyar. Ayrıca Osmanlı ordusunun uzun süren savaşlardan yıprandığı, mali kaynakların zorlandığı ve artık mutlak galibiyetler elde edemediği anlaşılır. Bu gelişmeler, XVII. yüzyılın başlarında Osmanlı’nın Avrupa’daki gücünün sınırlanmaya başladığını ve yeni dengelere uyum sağlamak zorunda kaldığını göstermektedir.