6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders kitabı Sayfa 72-73-74-75-76-77-78 Cevapları Meb Yayınları

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Meb Yayınları Sayfa 72 Cevapları

1. Abbasiler ile Türklerin Horasan bölgesinde sınır komşusu olması, Türk-Arap ilişkilerini nasıl etkilemiş olabilir? Tartışınız.
Cevap: Abbasiler döneminde Türkler ile Araplar Horasan bölgesinde sınır komşusu olmuşlardır. Bu durum iki millet arasında kültürel ve ticari ilişkilerin başlamasına neden olmuştur. Ardından askeri olarak da dayanışma içinde olmanın gerekliliğe ile ortak düşmana karşı ortak hareket edilmiştir.

Araplar ve Türkler birlikte hareket ederek zamanla Müslüman ordularının Türklerden oluşmasına neden olunmuştur. Türkler, İslamiyet’i kabul ederek İslam şehirlerinin kuvvetlenmesinde ve askeri olarak devletin de ileri gitmesinde, devlet sınırlarının genişlemesinde etkili olmuşlardır. Türklerin Müslüman olması Abbasilerin Çin üzerine gitmesi sayesinde olarak Talas Savaşı akabinde yaşanmıştır.

2. Türklerin Müslüman olmadan önceki inançları hakkında neler biliyorsunuz? Söyleyiniz
Cevap: Türkler, Abbasilerle komşu olduktan sonra Çinliler ile girilen mücadelelerde Araplara yardım edip kültürel olarak etkilenince Müslüman olmuşlardır. Türkler, İslam’dan önce de çeşitli çok tanrılı ve tek tanrılı dinlere inanarak inanç merkezli bir anlayış içinde hayat sürmüşlerdir.

Türklerin Müslüman olmadan önceki hayatlarında tek tanrılı inanç, şamanizm, budizm, maniheizm gibi inançların varlığından söz etmek mümkündür. Devlet geleneğindeki kut anlayışı da buradan ileri gelmektedir. Türkler Araplarla kurdukları dostluk ilişkilerinde kültürel olarak etkilenip İslamiyet’i seçmişler ve bir daha hiç ayrılmamışlardır. Bu bakımdan İslam Türk dini olmuş, Avrupa’da da eş anlamlı olarak kullanılmıştır.

Talas Savaşı’nın dinî, kültürel ve siyasi sonuçlarını söyleyiniz.

• Türklerin de yardımıyla Abbasi ordusu Çin ordusunu yenilgiye uğrattı. (siyasi)
• Orta Asya Çinlileşmekten kurtuldu. (siyasi)
• Çin’in Batı’ya ilerleme politikası başarısızlıkla sonuçlandı. (siyasi)
• İslamiyet Türkler arasında yayıldı ve Orta Asya İslamlaşmıştır. (dini)
• Kağıt Çin dışında da üretilmeye başlanmıştır. (kültürel)

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Meb Yayınları Sayfa 73 Cevapları

Karahanlıların İslam dinini resmî din olarak ilan etmesinin, Türk-İslam tarihi açısından önemini açıklayınız.

Karahanlıların İslam dinini resmî din olarak ilan etmesinin, Türk-İslam tarihi açısından önemi:

• Karahanlılar Devleti resmi dini İslamiyet olarak kabul edilmiştir. Bu olay ile birlikte Karahanlı Devleti içerisinde hayatını devam ettiren Türk boylarının İslamlaşmasını ve İslamiyet’in çok kısa bir zaman içerisinde o coğrafyada yayılmasını sağlamıştır.
• Türkler ilk kez İslam adına tarih sahnesine çıkarak hukuk sistemlerini ona göre belirlemiş ve ona göre savaş ilkelerine sahip olarak varlıklarını sürdürmüşlerdir.
• Devlet olmanın gereği olarak İslami eserler de vermişlerdir. Bu eserler ile İslam dini daha da yaygın hale gelmiştir.
• Türklerin diğer İslamiyet’i kabul eden medeniyet ve ülkelerde önemli yöneticilik görevlerinde yer almaları ve ileride İslam Devletleri kurmalarının yolunu açmıştır.

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Meb Yayınları Sayfa 74 Cevapları

Metinden yola çıkarak Gazneli Mahmut’un bilime ve bilim insanlarına verdiği değeri açıklayınız.

Cevap: Gazneli Mahmut tüccarın anlattıklarına kutuplar ve dünyanın dönüşü hakkında çok bilgisi olmadığı için inanmamış ama sonra yanında alimlerden bilgi alınca tüccarı ödüllendirmiştir. Bu da bilim insanlarına ne kadar değer verdiğine hatta onların görüşlerinin doğruluğunu sorgulamadan kabul ettiğini bile bize göstermektedir.

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Meb Yayınları Sayfa 75 Cevapları

Ordu-millet anlayışının Türk devletlerine askerî açıdan katkıları nelerdir? Açıklayınız.

Cevap: Ordu-millet anlayışı, Türklerin devlet anlayışından ileri gelen bir ilke olarak kabul edilmektedir. Tarih boyunca Türkler varlıklarını devam ettirmek maksadıyla savaşmak durumunda kalmıştır. İslam’ı kabul ettikten sonra da İslam topraklarını korumak ve genişletmek için çalışmalar yapmışlardır.

Türkler tarih boyunca savaştığı ve askeri alanda sürekli çalıştıkları için ordu-millet anlayış ve prensibine sahip olarak hayatlarını sürmüşlerdir. Bu da Türklerin birçok devlet kurmalarına, birçok devletin ordularında bulunmaya, İslam’ın genişlemesinde ve tebliğ edilmesinde etkili olduğu bilinmektedir. Türkler günümüzde de bu prensip gereğince askerlik vazifelerini yerine getirmekte bunu bir görev olarak değil doğal olan bir süreç olarak görmektedirler.

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Meb Yayınları Sayfa 76 Cevapları

Türk-İslam devletleri ticaretin gelişmesi için neler yapmışlardır? Söyleyiniz.

Cevap: Türk-İslam devletleri, dini hükümlerin uygulanarak ticari ilişkiler meydana getiren devletler olmuşlardır. Bu devletler iktisadi ve mali olarak İslam hükümlerinin uygulanmasında alimlere danışarak yol almışlardır. Kadılar, müftüler, şeyhülislamlar bu vasıfla vazifelerini yapmışlardır. Ticari hükümler zekat ve sadaka ekseninde gelişme göstermiştir.

Türk-İslam devletleri ticaretin gelişmesi için bimarhane, kervansaray, han kurmuşlardır. Ticaret yolları belirlemişlerdir. Denizden ve demir yollarından istifade ederek ticari limana sahip şehirlerde de ticari şehirler geliştirmişlerdir. Fuar merkezleri de oluşturarak ticaretin hareketlenmesini sağlamışlardır. Ticari faaliyetlerde ithalat ve ihracat noktasında da geniş davranmışlar ve denetimli olarak hareket etmeyi ihmal etmemişlerdir.

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Meb Yayınları Sayfa 77 Cevapları

İslamiyetle beraber Türklerin sosyal ve kültürel alanda yaşadıkları değişimler nelerdir? Söyleyiniz.

Cevap: İslami hukuk kuralları uygulanmaya başlanmıştır. İslami hukuk kurallarına “Şer’i Hukuk” denmektedir. İslamiyet öncesi dönemde önemli bir sanat dalı olan heykel sanatı ise İslamiyet’in etkisiyle zayıflamıştır. İslamiyet ile beraber tasavvuf müziği gelişmiştir. Ayrıca İslamiyet ile beraber kutlamaya başladığımız dinî bayramlar Türk kültürünün zenginleşmesine, sosyal toplum yapısının güçlenmesine, birlik ve beraberliğin artmasına vesile olmuştur.

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Meb Yayınları Sayfa 78 Cevapları

1. İslam dini ile beraber kutlamaya başladığımız bayramlarımız hangileridir? Söyleyiniz.

Cevap: Kurban Bayramı, Ramazan Bayramı, Kandillerdir.

2. Dinî ve millî bayramlarımız toplumda hangi değerlerin gelişmesini sağlamaktadır? Söyleyiniz.

Cevap: Birlik ve beraberliğin yanında kurban kesip dağıtılması sayesinde toplum içinde paylaşımın da arttığını söylemek mümkündür.

Aşağıdaki tabloda Türklerin İslamiyeti kabulünden öncesi ve Türklerin İslamiyeti kabulünden sonrasıyla ilgili yaşayışları verilmiştir. Bu yaşayışlarındaki benzerlikleri ya da değişimleri dikkate alarak boş bırakılan yerleri doldurunuz.

Türkler'in İslamiyet'i Kabulü Öncesi:

• Cami, mescit yerleri ve buna benzer alanlar yok idi.
• Dünyayı ele geçirme anlayışı hüküm sürmekte idi.
• Öte dünya inancı mevcut idi.
• Orta Asya'da Gök Tanrı inancı mevcut idi.
• Rasathane ve gözlem yerleri var idi.

Türkler'in İslamiyet'i Kabulü Sonrası:

• Sultan, halife ve buna benzer unvanlar yaygı bir şekilde kullanılmaya başlanmıştır.
• Heykeltıraş sanatı önemini kaybederek azalmaya başlamıştır.
• Allah inancı yayılmaya başlamıştır.
• Ahlaki ilkelerde herhangi bir değişiklik olmamıştır.
• Arap alfabesi kullanılmaya başlanmıştır.