Mağrip hangi ülkeleridir

ATV’nin vazgeçilmez yarışma programı Kim Milyoner Olmak İster? 29 Ağustos 2023 Salı yeni bölümü ile ekranlarda izleyicileri ile buluştu. Kenan İmirzalıoğlu’nun sunumu ile yayınlanan yarışmada yarışmacıya sorulan sorunun cevabı merak konusu oluyor.

Soru : Mağrip hangi ülkeleridir

Doğru Cevap: Fas, Cezayir, Tunus

17 Şubat 1989 tarihinde gerçekleştirilen Marakeş zirvesinde kurulan Mağrip Arap Birliği'nin (MAB) merkezi Rabat'tadır. Fas, Cezayir, Tunus, Libya ve Moritanya'nın üye olduğu MAB barındırdığı ülkeler arasında ikili ihtilaflar sebebiyle bu zamana kadar arzu edilen düzeyde işlerlik kazanamamıştır.

Arapça kökenli bir sözcük olan Mağrip: "Batı" anlamına gelmekte ve Mağrip kelimesi "Güneşin battığı yer" anlamında da kullanılmaktadır. Kuzeybatı Afrika Bölgesi olarak bilinen Mağrip; günümüzde Cezayir, Libya, Fas, Tunus, Moritanya ve İspanya'nın Mağrip bölgesindeki özerk toprakları olan Septe ve Melilla ülkelerini içermektedir. Tarihte Malta, Sicilya ve İber Yarımadası'nı da kapsadığı bilinmekte olan Mağrip Bölgesi Mısır'ın batısında yer aldığından bazı kaynaklarda Endülüs de Mağrip coğrafyasına dahil edilmektedir. Mağrip Bölgesi'nin nüfusunu Araplar, Berberîler ve Zenci asıllılar meydana getirmektedir. Nüfusun %98'ini Müslüman kesim oluşturmaktadır.

Osmanlı İmparatorluğu döneminde Avrupa ülkelerinin baskısı altında kalarak belli topraklarını kaybeden Mağrip Bölgesi'nin Cezayir, Tunus ve Libya bölümlerinde savaşan Osmanlı Devleti bu topraklar üzerinde hâkimiyet kurmuştur. Osmanlı Padişahı III. Murad döneminde altın çağını yaşayan Mağrip Bölgesi, sonraki dönemlerde Cezayir'in işgali ile başlayıp Tunus, Fas ve Moritanya'nın da ele geçirilmesiyle devam eden Fransız istilası ve İtalyanlar'ın Libya'yı işgal etmesiyle 1912 yılında tamamen işgal altına girmiştir. II. Dünya Savaşı'na kadar İtalyan sömürgesi olan ve sonrasında İngiliz ve Fransız mandası altında kalan Libya 1951 yılında, Moritanya 1960'ta bağımsızlığını elde etmiş ve Tunus ile Fas'ı hakimiyeti altına aldığını ilân eden Fransa bu ülkelere ancak 1956 yılında bağımsızlık vermiştir. Cezayir devrimi, Mağrip ülkelerinin bağımsızlığını kazanma yolunda önemli bir adım olmuştur.

1980'li yıllarda siyasi ve iktisadi açıdan birlik çabası gösteren Mağrip ülkeleri 1989 yılında Fas, Cezayir, Tunus, Libya ve Moritanya'nın birleşmesiyle Arap Mağrip Birliği'ni kurmuştur. Ticari amaçlarla kurulduğu bilinen ve zamanla ortak pazara dönüşmeyi hedefleyen bu birlik, üye olan ülkelerdeki ekonomik ve toplumsal karışıklıklar yüzünden hedefine ilerleyememiş; siyasi ihtilaflar ve dış etkenler sebepli etkisiz hale gelmiş olsa da kurumlar arası iş birliği giderek gelişmektedir.