10. Sınıf Biyoloji Ders Kitabı Sayfa 41-42-43 Cevapları (MEB Yayınları)
Soru 1
Sindirim nedir?, Sindirim nerede ve nasıl gerçekleşir?
Cevap: Sindirim, besinlerin hücre zarından geçebilecek küçük parçalara ayrılmasıdır. Ağızda başlar, mide ve ince bağırsakta devam eder, emilim ince bağırsakta gerçekleşir.
Soru 2
Bazı omurgalı canlıların ağız, diş yapısı ile sindirim sistemi yapılarını inceleyiniz.
Cevap: Kuşların dişleri yoktur, besinleri taşlıkta parçalar. Kurtların keskin köpek dişleri ve tek odacıklı midesi vardır. İneklerin geniş azı dişleri ve dört bölmeli mideleri bulunur. İnsanların ise farklı besinlere uygun dişleri ve tek odacıklı mideleri vardır.
Soru 3
Verilen omurgalı canlıların mide ve diş yapılarını karşılaştırınız.
Cevap:
-
Kuş: Taşlık ve bezli mide, gagalı.
-
Kurt: Tek odacıklı mide, keskin köpek dişleri.
-
İnek: Dört odacıklı mide, otları ezmeye uygun azılar.
-
İnsan: Tek odacıklı mide, kesici–köpek–azı dişleri karışık.
Soru 4
Verilen omurgalı canlılarda diş çeşitleri ile beslenme arasında nasıl bir ilişki vardır?
Cevap: Otçullarda azı dişleri gelişmiş, etçillerde kesici ve köpek dişleri güçlü, hepçillerde dişler karışıktır.
Soru 5
Bağırsak uzunluklarının beslenme tipine göre değişip değişmediğini açıklayınız.
Cevap: Değişir. Otçullarda bağırsak uzun, etçillerde kısa, hepçillerde orta uzunluktadır.
Soru 6
Aşağıda hücre içi ve hücre dışı sindirimle ilgili görselleri inceleyiniz.
Cevap: Hücre içi sindirimde besin hücre içinde parçalanır (tek hücreliler). Hücre dışı sindirimde besin boşlukta parçalanır (insan, inek, kurt, kuş).
Soru 7
Canlılarda sindirim çeşitlerini ve yapıları sınıflandırmak için ölçütler belirleyiniz.
Cevap:
-
Sindirim çeşitleri: Hücre içinde mi, hücre dışında mı.
-
Sindirim yapıları: Diş yapısı, mide yapısı, bağırsak uzunluğu.
Soru 8
Bilgileri özetleyerek sindirim çeşitlerini ve yapılarını ayrıntılayınız.
Cevap: Kuşlarda diş yok, taşlık var. Kurtlarda keskin dişler ve tek mide. İneklerde gelişmiş azılar, dört mide. İnsanlarda farklı diş tipleri ve tek mide bulunur.
Soru 9
Tanımladığınız ölçütleri kullanarak canlıları gruplandırınız.
Cevap:
-
Kuş: Hücre dışı sindirim, taşlık + gaga.
-
Kurt: Hücre dışı sindirim, kesici–köpek dişleri, kısa bağırsak.
-
İnek: Hücre dışı sindirim, geniş azılar, uzun bağırsak.
-
İnsan: Hücre dışı sindirim, karışık diş yapısı, orta bağırsak.
Soru 10
Kendi gruplandırmalarınızı bilimsel karşılıklarla karşılaştırınız.
Cevap:
-
Kuş: Dişsiz, taşlık sindirimi – Omnivor, taşlıkta mekanik sindirim.
-
Kurt: Keskin dişli, tek mideli – Karnivor, kısa bağırsaklı.
-
İnek: Gelişmiş azılar, dört mideli – Herbivor, geviş getiren.
-
İnsan: Karışık diş yapısı, tek mideli – Omnivor.
Soru 11
Canlılardaki sindirim çeşitlerini ve yapılarını isimlendiriniz.
Cevap: Kuş: Hücre dışı sindirim, taşlık + bezli mide. Kurt: Hücre dışı sindirim, tek mideli etçil. İnek: Hücre dışı sindirim, dört mideli otçul. İnsan: Hücre dışı sindirim, tek mideli hepçil.
Soru 12
Yaptığınız gruplandırmaları farklı yöntemlerle sununuz.
Cevap: Kuş için taşlık modeli, kurt için diş maketi, inek için dört bölmeli mide şeması, insan için diş çeşitleri ve sindirim düzenini gösteren çizim/poster hazırlanabilir.
Değerlendirme Grid Soruları
a) İnsan ve inekte ortak olanlar: 5, 6, 7, 10, 12
b) Sadece inekte bulunan: 3
c) Beslenmeye göre değişebilen yapılar: 2, 5, 7, 8, 9, 10, 11
ç) Çürüme/kokuşma sağlayan sindirim çeşidi: 1
d) Kuş, kurt, inek ve insanda ortak olanlar: 6, 12