10. Sınıf Ata Fizik Sayfa 60 Cevapları

Mıknatısların günlük yaşamdaki kullanım alanlarını araştırınız

Mıknatısların günlük hayatımızda sıklıkla kullanıldığı yerler:

1- Mıknatısın ilk kullanıldığı aletlerin başında pusula gelir. Pusula, gövdesinde bir destek üzerinde dönebilecek şekilde yerleştirilen küçük bir mıknatıstan ibarettir.

2- Buzdolabı kapaklarında, buzdolabı süslerinde, duş kabini kapaklarında ve kimi çanta kapaklarında kullanılır, bu kapanma işlevinin daha sağlıklı olmasını sağlar.

3- Elektromıknatıslı vinçler, hurda  malzemeler  içinden  demirin  ayrılmasında  kullanıldığı  gibi  hurda  otomobillerin  taşınmasında  da  kullanılırlar. Ayrıca fabrikalarda büyük ağırlıkların taşınmasında oldukça kolaylık sağlar.

4- Radyo, televizyon, bilgisayar gibi elektronik cihazların yapımında mıknatıs kullanılır.

5- Cep telefonu, telgraf, elektrik motorları, kapı zilleri mıknatısla çalışır.

6- Elektrik santrallerinde jeneratörlerde elektrik elde etmek için kullanılır.

7- Hoparlör ve mikrofonlarda da mıknatıs kullanılmaktadır.

8- Hızlı manyetik trenler de elektromıknatıs özelliğine dayanır . Bu trenler saatte yaklaşık 500 kilometre hıza ulaşabilme özelliğine sahiptirler.

9- Elektromıknatısların başka bazı kullanım alanları kısaca şöyledir: Alarm düzenekleri, elektrikle çalışan tüm otomatik açılır kapanır düzenekler, CD yazıcıları, merdiven otomatikleri, otomobillerin sinyal sistemleri, gerilim ve akım ölçen voltmetre ve ampermetreler gibi.

Mıknatıslar; bazı elektronik donanımlı araçları etkiler, onların bozulmasına veya zarar görmesine neden olur. Bu nedenle; banka kartı, kredi kartı, cep telefonu, televizyon, bilgisayar monitörü, video kaset, CD - DVD - USB Bellek gibi hafıza ürünlerini mıknatıslara yaklaştırmamak gerekir.

A- Aşağıdaki soruların cevaplarını defterinize yazınız.

1- Manyetik alan nedir, tanımlayınız

Manyetik alan hareket eden elektrik yükleri tarafından, zamanla değişen elektrik alanlardan veya temel parçacıklar tarafından içsel olarak üretilir. Manyetik alan vektörel bir büyüklüktür. Yani herhangi bir noktada yönü ve şiddeti ile tanımlanır. Manyetik alan en genel şekilde hareket eden elektrik yüküne etki eden Lorentz kuvveti ile tanımlanır. Manyetik alan, elektrik alanı, akım ve onları yaratan yükler arasındaki bağlantı Maxwell denklemleri ile açıklanır.

2- Manyetik alan çizgileri ile mıknatıs kutupları arasındaki etkiletişim kuvvetinin ilişkisini şekil çizerek açıklayınız?

Manyetik alan çizgileri manyetik alanı temsil etmek için kullandığımız hayali çizgilerdir. Tam olarak bunlara manyetik alan kuvvet çizgileri denir, çünkü manyetik alanın uyguladığı kuvveti temsil ederler. Gerçekte çizgi falan yoktur, sadece manyetik alanı anlamak için kullandığımız bir modeldir. Bir üstteki resmin üstüne manyetik alan çizgilerini çizip yukarıdaki resimde gösterdik.

• Bu çizgiler pusulaları izliyor, her noktada pusulanın gösterdiği doğrultuya teğet çiziliyor.
• Ok yönleri pusulanın kırmızı (N) kutbunu gösteriyor. Dolayısıyla manyetik alan çizgileri mıknatısın N (kuzey) kutbundan çıkıyor ve S (güney) kutbuna giriyor.
• Çizgilerin mıknatısın kutuplarında sıklaştığını (birbirine yakınlaştığını), uzaklaştıkça seyrekleştiğini (birbirinden uzaklaştığını) görüyoruz.
• Mıknatısa paralel bölgelerde manyetik alan çizgileri de parelelleşiyor.
• Ayrıca ben düzgün çizemedim, ama aslında sonsuz sayıda çizgi var ve hiçbir çizgi diğerini kesmiyor.
• Mıknatısın içinde de manyetik alan çizgileri olduğuna, bunların güney kutbundan kuzey kutbuna doğru bir doğru şeklini aldığına da dikkat etmelisiniz.
• Manyetik alan çizgilerinin yönü kuzey kutuptan güney kutba doğru.
• Manyetik alan çizgilerinin yoğun olduğu bölgelerde manyetik kuvvetlerin etkisi şiddetli.

B- Aşağıda verilen tanılayıcı dallanmış ağaç çalışmasında sorulara vereceğiniz cevapları takip ederek ulaştığınız çıkışı işaretleyiniz.

4. Çıkış