10. Sınıf Ata Fizik Sayfa 69 Cevapları

4. BÖLÜMÜ DEĞERLENDİRELİM

A- Aşağıdaki soruların cevaplarını defterinize yazınız

1- Elektrik akımın manyetik etkisinin varlığını nasıl kanıtlarsınız?
Akım geçen telin etrafındaki pusulanın sapması. Gündelik hayatımızda her anda elektrik akımının etkileri ile karşı karşıya kalıyoruz. Evlerde günlük kullanılan lambalar, ısıtıcılar, televizyon, telefon vb. aletler elektrik akımının etki türlerinin sonucundan faydalanılarak üretilmiş aletlerdir.

2- Üzerinden akım geçen düz bir iletken telin çevresinde oluşan manyetik alanın nelere bağlı olarak değiştiğini şekil çizerek anlatınız?
Bir iletken telin içerisinden elektrik akımı geçirilirse iletken telin etrafında magnetik alan oluşur. İletken telin etrafında oluşan magnetik alanın şiddetini gösteren magnetik alan kuvvet çizgileri kapalı daireler şeklindedir. İçinden akım geçen iletken telin etrafında magnetik alan oluşturmasına elektromagnetizma denir.
 • İletken telin etrafında magnetik alanın oluşmasının nedeni, iletken teldeki elektrik yüklerinin (yani elektronları) (aynı yönde) hareket etmesidir.
 • İletken telin etrafında oluşan magnetik alanın şiddeti, iletken telden geçen akım şiddeti ile doğru orantılıdır. (Yüksek gerilim hatlarının etrafında oluşturduğu şiddetli magnetik alan nedeniyle bu hatlara yaklaşan helikopterler düşebilirler).
 • İletkenden geçen elektrik akımının yönü değişirse (üretecin kutupları değişirse) magnetik alanın yönü de değişir.
 • İletken telin etrafında oluşturduğu magnetik alanın yönü SAĞ EL KURALINA göre bulunur. Sağ el kuralına göre;
 – Sağ elin baş parmağı iletkenden geçen akım yönün gösterir.
 – Sağ elin dört parmağının kapanma yönü magnetik alanın yönünü gösterir.
 • İletken tel kartondan geçirilip, karton üzerine demir tozları serpilirse karton üzerinde iletken telin etrafında kapalı daireler şeklinde magnetik alan kuvvet çizgileri oluşu (gözlenir).
 • İletken telin yakınına pusula konursa, pusula magnetik alan yönünde sapar.

3- Dünyanın manyetik kutuplarının varlığını pusula kullanarak açıklayınız.
Pusulanın daima kuzey-güney yönünde durması dünyanın manyetik alanının kanıtıdır.

B- Aşağıdaki verilen ifadeler doğru ise "D" yanlı ise "Y" kutucuğunu işaretleyiniz. Yanlış olduğuna karar verdiğiniz ifadenin doğrusunu aşağıdaki boşluğa yazınız

1- Y (Akımın yününe göre değişir.)
2- D
3- Y (11,5'dir)
4- D

C- Aşağıdaki çoktan seçmeli soruların doğru cevaplarını işaretleyiniz.

1- C 2- C