10. Sınıf Biryay Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 173 Cevapları

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Okuduğunuz metne göre Ahmet Cemil’in hayalleri nelerdir?

Cevap: Ahmet Cemil şiirde ilerlemek ve edebiyatımıza yeni bir yön vermek istemektedir. Hüseyin Nazmi’nin kız kardeşi Lamia ile evlenmek ise Ahmet Cemil’in diğer bir hayalidir.

2. Ahmet Cemil’in ruh hâline etki eden olaylar nelerdir?

Cevap: Kız- kardeşi ölür Lamia’yı kaybeder, eserini yakar. Bütün umutlarını tüketerek İstanbul’u terk eder.

3. Eserde hâkim olan bakış açısını eserden örnekler vererek açıklayınız.

Cevap: Hakim bakış açısı vardır. Kahramanlarla ilgili her türlü bilgi ve pskolojik çıkarım yapılmaktadır.

4. Okuduğunuz metinde iç konuşmaların geçtiği yerlerin metnin anlamına katkısını değerlendiriniz.

Cevap: İç konuşmalar metindeki kahramanların ruh halini daha iyi anlamamızı sağlar.

5. Servetifünun anlayışıyla yazılan okuduğunuz metinde uzaklaşma duygusu nasıl anlatılmıştır? Açıklayınız.

Cevap: Servet-i Fünun Dönemi şair ve yazarları içinde bulunulan ortamdan memnun değillerdir ve hayal kırıklığı içindedirler. Bunun sonucunda yaşamak için yeni bir ortam, uzak ülke hayaline kapılmışlardır.

6. Okuduğunuz metne göre mai ve siyah neyi ifade etmektedir?

Cevap: Halit Ziya’nın Mai ve Siyah adlı romanı , Servet-i Fünun neslini anlatan çok önemli bir romandır. Romandaki mai (mavi) umutları siyah ise hayal kırıklıklarını temsil etmektedir. Hayal-hakikat çatışmasının anlatıldığı bu romana yazar bu yüzden Mai ve Siyah adını vermiştir.

7. Ahmet Cemil, hayallerine niçin ulaşamamaktadır? Bunun sonucunda İstanbul’u terk etmesini nasıl değerlendiriyorsunuz?

Cevap: Normal karşılıyorum. Çünkü insan hayal kırıklıkları yaşayınca kaçma isteği hisseder. Artık yeni başlangıçlara yol almanın zamanı gelmiştir çünkü.

8. Okuduğunuz metinde dönemin sosyal ve kültürel özellikleri ile ilgili ne tür bilgiler vardır? Açıklayınız.

Cevap: Mai ve Siyah dönemin bütün toplumsal sorunlarını gündeme getiren bir roman olmuştur. Yazar dönemindeki bir takım sorunları kahramanları vasıtasıyla okuyuculara açıklamıştır. Yazar bu romanda neslinin şair idealini ele alır, o zamanki sanat ve basın dünyasını yer yer çok gerçekçi çizgilerle tasvir eder. Eser aşırı duygusal ve romantik bir romandır.

9. Halit Ziya Uşaklıgil “Mai Siyah” romanının 1938 yılından sonraki baskılarında romanın dilini sadeleştirmiştir. Bunun nedeni ne olabilir? Açıklayınız.

Cevap: Mai Siyah romanın dilinin sadeleştirilmesinin en büyük sebebi daha geniş okuyucu kitlesine ulaşmaktır.

ETKİNLİK

1. Halit Ziya Uşaklıgil, edebiyat yaşamına çeviri ve şiirle başlamış, çevresinde gördüğü olaylardan faydalanmış; kişilerin ruhsal durumlarıyla betimlemelere önem vermiştir. Türk romanında ciddi bir çığır açtığı ve ilk yetkin eserleri verdiği edebiyat çevrelerince kabul görmektedir.

Bu bilgiden yola çıkarak yazarın hayatının metindeki izdüşümlerine örnekler veriniz.

Cevap: Realizm, hayal kırıklığı ve kaçış yazarın hayatının metindeki izdüşümleridir.

2. Uşaklıgil, romanında bütün olayları, kişileri, tabiatı hep Ahmet Cemil’in gözüyle anlattığına göre Maî ve Siyah, romantik bir tipin gerçekçi bir çizimidir diyebiliriz. Dilekleriyle gücünü iyi hesaplayamayan bir çeşit şehir Don Kişot’unun ilk hayatı. Asım Bezirci, Seçme Romanlar

Bu parçada verilen düşünceye katılıyor musunuz? Açıklayınız.

Cevap: Bu parçada verilen düşünceye katılıyorum. Metinde Ahmet Cemil’in kurduğu hayaller romantizme örnektir. Mesela iyi bir yazar olma isteği. Bunun yanında kız kardeşinin ölmesi ve diğer olaylar realizmi temsil eder.

3. Servetifünun Dönemi romanı ile Tanzimat Dönemi romanlarını karşılaştırınız. Farklı ve ortak yönleri tespit ediniz.

BENZERLİKLERİ:

• Hem Servet-i Fünun hem de Tanzimat edebiyatı Batı etkisindeki Türk edebiyatının dönemleridir. Bu iki dönemin çok ortak yönü yoktur.
• Her iki dönemde de Fransız edebiyatı örnek alınmıştır.
• Tanzimat döneminde ve Servet-i Fünun döneminde şiirlerde kullanılan asıl vezin aruzdur; sınırlı sayıda şiirde he­ce vezni kullanılmıştır.

FARKLILIKLARI:

1. Tanzimat Edebiyatında şiirin konusu güzel olan her şeydir, Servet-i Fünûn’da güzel kelimesi kaldırılmış ve şiirin konusu sınırsız bir şekilde genişletilmiştir.
2. Tanzimat‘ta rağbet görmüş olan metafizik ve sosyal konular Servet-i Fünûn’da mühim bir yer tutmaz.
3. Tanzimat Edebiyatında dil ve üslup, Servet-i Fünûn’a göre daha sade ve anlaşılırdır.
4. Tanzimat Edebiyatında tiyatro ön plandayken, Servet-i Fünûn’da şiir, roman ve hikaye ön plandadır. Tanzimat edebiyatında tiyatro önemli bir yer tutar. Tanzimat yazarları tiyatroyu, toplumu eğitmenin ve yönlendir­menin bir aracı olarak görmüşler, çok sayıda oyun yazmışlardır. Bu oyunlarda halka seslenmek amacıyla sade bir dil kullanmışlardır. Servet-i Fünuncular, tiyatro türünü ihmal etmiş, ikinci plana atmış, bu türle pek ilgilenmemişlerdir.
5. Tanzimatçılar “toplum için sanat” görüşünü benimserken, Servet-i Fünûncular “sanat için sanat” görüşünü benimsemişlerdir.
6. Servet-i Fünûn Edebiyatı Tanzimat‘a göre halktan uzaklaşmıştır. Çünkü, Servet-i Fünûn aydın kesime hitap eder.
7. Tanzimatçılar realizm ve romantizme önem verirken, Servet-i Fünûncular parnasizm ve sembolizme önem vermişlerdir.