10. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 186-187-188-189-190-191 Cevapları Meb Yayınları

2. Ünite 1.Bölüm Ölçme ve Değerlendirme Cevapları

A) Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere doğru sözcüğü/sözcükleri yazınız.

1. Belirli zaman diliminde, sınırları belirli bir alanda yaşayan insan sayısına nüfus adı verilir.
2. Doğum ve ölümler dikkate alınarak hesaplanan, göçlerin dâhil edilmediği yönteme doğal nüfus artışı adı verilir.
3. Türkiye’de çalışan nüfusun yarısından fazlası hizmet sektöründe yer alır.
4. Ülkelerin sahip olduğu 0-14 yaş arası ile 65 yaş üstü nüfusuna bağımlı nüfus adı verilir.
5. Herhangi bir alanda yaşayan nüfus ile o alanın yüz ölçümü arasındaki orana aritmetik nüfus yoğunluğu adı verilir.

B) Aşağıdaki eşleştirmeyi yapınız.

6. Aşağıda nüfus dağılışını etkileyen bazı faktörler verilmiştir. Bu faktörleri doğal ya da beşerî olma durumuna göre eşleştirerek numaralarını noktalı alanlara yazınız.

Doğal faktörler, 2-5-7-8-10
Beşeri faktörler, 1-3-4-6-9

7. Aşağıda Türkiye’de nüfusun yoğun ve seyrek olduğu bazı alanlar verilmiştir. Bu alanları, nüfusunun yoğun ve seyrek olma durumuna göre eşleştirerek numaralarını noktalı alanlara yazınız.

A- Seyrek nufüslu yerler, 1-5-6-7
B- Yoğun nüfuslu yerler, 2-3-4

C) Aşağıdaki açık uçlu soruların cevabını boş bırakılan alana yazınız.

8. Dünya genelinde nüfusun düzenli dağılmadığı gözlenmektedir. Dünyanın bazı alanları sık nüfuslu iken I bazı alanları da seyrek nüfusludur. Örneğin Amazon Havzası, seyrek nüfuslu alanlardan birisidir. Amazon Havzası’nın seyrek nüfuslu olmasında…gibi faktörler etkili olmuştur.
Yukarıdaki paragrafta boş bırakılan alana neler yazılmalıdır?
Cevap: Zorlu doğal yaşam koşulları, ulaşımın güçlüğü ve ekonomik faaliyetlerin sınırlı olması.

9. Nüfus piramidinin tabanının geniş olması; çocuk nüfusun, doğum oranının ve nüfus artış hızının fazla | olduğunun; üst kısmının dar olması ise yaşlı nüfusun az, ortalama yaşam süresinin kısa olduğunun göstergesidir. Buna göre hangi ülkelere ait olan nüfus piramitlerinde, piramidin tabanının geniş olması beklenir?
Cevap: Genellikle gelişmekte olan ülkelerin nüfus piramitlerinde, yüksek doğum oranları ve çocuk nüfusunun fazlalığı nedeniyle tabanın geniş olması beklenir.

10. Ülkelerin kalkınması, siyasi ve kültürel etki alanlarını genişletebilmesi için nüfus önemli ve gereklidir. Özellikle üretimi ve tüketimi fazla olan ülkelerin ekonomileri giderek büyür ve gelişir. Türkiye’de son yıllarda devlet politikası hâline gelen doğum oranlarının yükseltilmesi olgusunu, ekonomiye etkisi açısından değerlendiriniz.
Cevap: Türkiye’de doğum oranlarının artırılması politikası, iş gücü arzını ve tüketimi artırarak ekonomik büyümeyi destekleyebilir; ancak bu, eğitim, sağlık ve istihdam gibi alanlarda yeterli altyapı ve kaynakların sağlanmasını gerektirir.

11. Türkiye’de 2007 yılından itibaren Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi uygulamasına geçilmiştir. Böylece geçmiş nüfus sayımlarında olduğu gibi insanların sokağa çıkma yasağı yaşaması durumu ortadan kalkmıştır. Ayrıca Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sayesinde Türkiye nüfusunun gerek miktarına gerekse yapısal özelliklerine ait verilerin sürekli güncellenebilmesi sağlanmıştır. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi ile Türkiye nüfusunun gerek miktarının gerekse yapısal özelliklerinin sürekli güncelleniyor olabilmesinin Türkiye’ye nasıl katkıları olmuştur?
Cevap: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, Türkiye’nin nüfus planlaması ve kalkınma politikalarını daha etkin yürütmesine olanak tanımış, gerçek zamanlı veri akışı ile hızlı ve doğru karar almayı mümkün kılmıştır.

12. Aşağıda Türkiye’de nüfusun artış hızının yıllara göre değişiminin grafiği verilmiştir. Türkiye’nin nüfus artış hızı eğiliminin son yıllarda durağanlaştığı gözlenmektedir. Nüfus artış hızının durağanlaşma eğiliminde olması, Türkiye’nin gelecekte ne gibi sorunlar yaşamasına neden olması beklenir?
Cevap: Nüfus artış hızının durağanlaşması, gelecekte iş gücü piyasasında genç çalışan eksikliği ve sosyal güvenlik sistemleri üzerinde artan bir yük yaratabilir.

13. Türkiye’de ortanca yaş giderek yükselmiştir. 1980’de 19,9 olan ortanca yaş 2022’de 33,5 olmuştur. Ortanca yaşın giderek yükselmesi, ülke nüfusunun yaşlandığının bir göstergesidir. Türkiye’de nüfusun giderek yaşlanması, gelecekte Türkiye’nin ne gibi sorunlar ile karşı karşıya kalmasına neden olabilir?
Cevap: Türkiye’de nüfusun yaşlanması, genç nüfusun azalması ile iş gücü piyasasında daralma ve emekli nüfusun artmasıyla sosyal güvenlik harcamalarının artması gibi sorunlara yol açabilir.

Ç) Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları okuyunuz ve doğru seçeneği işaretleyiniz.

14. Aşağıdakilerden hangisi, bir ülkede nüfus sayımlarından elde edilebilecek bir bilgi değildir?

A) Toplam nüfus miktarı
B) Yerleşme doku ve tipleri
C) Kadın ve erkek nüfus oranı
D) Kırsal ve kentsel nüfus miktarı
E) Nüfusun yaş gruplarına dağılımı
Cevap: B

15. Aşağıdaki tabloda X ve Y ülkelerinde nüfusun bir yıl içindeki doğal ve gerçek artış oranları verilmiştir. Buna göre, X ve Y ülkeleri için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) X ülkesinde nüfus yoğunluğu, Y ülkesinden fazladır.
B) Y ülkesinde bebek ölüm oranı, X ülkesinden azdır.
C) X ülkesi dış göç almış, Y ülkesi dış göç vermiştir.
D) Y ülkesinde nüfus miktarı, X ülkesinden azdır.
E) X ülkesinde ortalama yaşam süresi, Y ülkesinden daha kısadır.
Cevap: C

16. Aşağıdakilerden hangisi gelişmiş ülkelerin nüfus özelliklerinden biri değildir?

A) Doğum oranı azdır.
B) Kentsel nüfus oranı fazladır.
C) Beklenen yaşam süresi uzundur.
D) Tarım sektöründe çalışma oranı azdır.
E) Nüfusun ikiye katlanma süresi kısadır.
Cevap: E

17. Aşağıdakilerden hangisi, bir ülkede yaşlı nüfus oranının fazla olması ve giderek artması nedeniyle yaşanması beklenen sorunlardan biri değildir?

A) Sosyal güvenlik giderlerinin artması
B) İş gücü açığının artması
C) Devletin tasarruf oranının düşmesi
D) Demografik yatırım ihtiyacının azalması
E) Ülke savunmasında gerekli insan potansiyelinin azalmas
Cevap: D

18. Aşağıdaki ülkelerden hangisinde nüfus artışının olumsuz sonuçlara neden olacağı söylenemez?

A) Kanada B) Çad C) Bangladeş D) Afganistan E) Kamerun
Cevap: A

19. Dünya üzerinde nüfus sürekli artarak günümüzde 7 milyarı aşmıştır. Dünya nüfusunda belirgin artışların yaşandığı dönemler ‘nüfus sıçraması’ diye ifade edilir. Dünya nüfusunda ‘üçüncü sıçrama’ dönemi aşağıdakilerden hangisiyle gerçekleşmiştir?

A) Yerleşik hayata geçilmesi
B) Sanayi Devrimi’nin yaşanması
C) İnsanların alet yapmayı keşfetmesi
D) Birinci Dünya Savaşı’nın sona ermesi
E) İnsanların tarım faaliyetlerine başlaması
Cevap: B

20. Dünya üzerinde nüfus, birtakım doğal ve beşerî faktörlerin etkisiyle dengeli bir biçimde dağılmamıştır. Aşağıdakilerden hangisi dünya üzerindeki sık nüfuslu alanlardan biridir?

A) Amazon Havzası
B) Güneydoğu Asya
C) Asya kıtasının kuzeyi
D) Kuzey Amerika kıtasının batısı
E) Avustralya’nın iç ve batı kesimleri
Cevap: B

21. Dünyadaki bazı alanlar; sıcaklık değerlerinin düşük olması, yükselti ortalamasının fazla olması, yağış miktarının az olması gibi doğal faktörlerin etkisiyle seyrek nüfusludur. Buna göre haritada numaralanmış alanlardan hangi ikisinde nüfusun seyrek olmasının nedenleri benzerlik gösterir?

A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) III ve V E) IV ve V
Cevap: D

22. Bir ülkenin sadece nüfus piramidine bakılarak aşağıdakilerden hangisiyle ilgili bir bilgi elde edilemez?

A) Nüfus yoğunluğu
B) Beklenen yaşam süresi
C) Bağımlı nüfus oranı
D) Kadın ve erkek nüfus oranı
E) Nüfusun yaş gruplarına dağılımı
Cevap: A

23. Aşağıdaki ülke çiftlerinden hangisinde nüfusun beklenen yaşam süresi daha uzundur?
A) Hindistan-Pakistan
B) Japonya-Norveç
C) Nijerya-Kenya
D) Bulgaristan-Romanya
E) Özbekistan-Türkmenistan
Cevap: B

24. Yukarıda, nüfus piramidi verilen bir ülke ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Nüfus artış hızı fazladır.
B) Genç nüfus oranı fazladır.
C) Gelişmişlik seviyesi düşüktür.
D) Ortalama yaşam süresi uzundur.
E) Toplam nüfusu 20 milyondan fazladır.
Cevap: D

25. Nüfus artış hızının kalkınma hızından fazla olduğu ülkelerde işsizlik oranının fazla olduğu görülmektedir. Buna göre aşağıdaki ülkelerden hangisinde işsizlik oranının daha az olması beklenir?

A) Bangladeş B) Pakistan C) Norveç D) İran E) Mısır
Cevap: C

26. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de nüfusun tarihsel seyrinde yaşanan durumlardan biri değildir?

A) Kentsel nüfus oranı artmıştır.
B) Nüfus miktarı sürekli artmıştır.
C) Tarımda çalışan nüfus oranı azalmıştır.
D) Nüfus artış hızında dalgalanmalar yaşanmıştır.
E) Ülke içerisinde nüfusun dağılımı giderek dengelenmiştir.
Cevap: E

27. Yukarıdaki haritada numaralanmış alanlardan hangisinde nüfusun seyrek olması diğerlerinden farklı bir nedene bağlıdır?

A) I B) II C) III D) IV E) V
Cevap: C

28. Türkiye’deki Taşeli ve Teke platolarının seyrek nüfuslu olmasında aşağıdakilerden hangisi etkili değildir?

A) İş olanaklarının azlığı
B) Tarım alanlarının azlığı
C) İklim koşullarının olumsuzluğu
D) Yer şekillerinin engebeli olması
E) Ulaşım koşullarının kötü olması
Cevap: C

29. Türkiye’de nüfusun yapısal özellikleri ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğru değildir?

A) Ortalama yaşam süresi giderek artmaktadır.
B) Kentsel nüfus oranı kırsal nüfus oranından fazladır.
C) Genç nüfus oranı yaşlı nüfus oranından fazladır.
D) Çalışan nüfusun büyük bölümü tarım sektöründedir.
E) Kadın nüfusta okuma yazma oranı erkek nüfustan düşüktür.
Cevap: D

30. Aşağıdaki tabloda bazı yıllarda Türkiye’de yaş gruplarının oransal dağılışları verilmiştir. Buna göre verilen süreç ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Ortanca yaş artmıştır.
B) Yaşlı nüfus oranı artmıştır.
C) Çocuk nüfus oranı azalmıştır.
D) Bebek ölüm oranları artmıştır.
E) Çalışma çağındaki nüfus oranı artmıştır.
Cevap: D

31.
I. Yaşlı nüfus oranı fazla ve beklenen yaşam süresi uzundur.
II. Doğum oranı fazla ve genç nüfus oranı yüksektir.
III. Sanayi sektöründe çalışanların oranı az, tarım sektöründe çalışanların oranı fazladır.
Yukarıdakilerden hangileri gelişmiş bir ülkenin nüfus özellikleri arasında yer almaz?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
Cevap: E

32. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de nüfusun yapısal özellikleri ile ilgili yanlış bir bilgidir?

A) Nüfus artış hızı %010’un altındadır.
B) Okuryazar nüfus oranı %90’dan fazladır.
C) Kentsel nüfus oranı, kırsal nüfus oranından fazladır.
D) 65 ve üstü yaş grubunun nüfus oranı, 0-14 yaş grubunun nüfus oranından azdır.
E) Çalışan nüfusun yarısından fazlası hizmet sektöründe yer almaktadır.
Cevap: A

33.
I. Çalışan nüfusun yaş ortalamasının düşük olması
II. Kentsel nüfus oranının kırsal nüfus oranından fazla olması
III. Doğum oranlarının fazla olması
IV. Ortalama yaşam süresinin uzun olması
Yukarıdakilerden hangileri bir ülkede genç nüfus oranının fazla olduğunun göstergelerinden biridir?

A) Yalnız I B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) I, II ve IV
Cevap: B

34. Aşağıdaki grafikte bazı yıllarda Türkiye’de kentsel ve kırsal nüfus oranları verilmiştir. Aşağıdakilerden hangisi bu grafikten çıkarılabilecek bilgilerden biri değildir?

A) Kentsel nüfus oranı sürekli artmıştır.
B) 1980 ile 1990 yılları arasında kırsal ve kentsel nüfus oranları dengelenmiştir.
C) Kentlerde doğum oranı kırsal alanlara göre daha fazla olmuştur.
D) Kırsal nüfus oranı sürekli düşmüştür.
E) Kırsal ve kentsel nüfus oranları arasındaki en büyük fark 2016 yılında yaşanmıştır.
Cevap: C

35. Aşağıdakilerden hangisi nüfusun dağılışını etkileyen beşerî faktörlerden değildir?

A) Sanayi B) Ulaşım C) Turizm D) Göçler E) İklim
Cevap: E