10. Sınıf Düşler Edebiyat Sayfa 21-22 Cevapları

1. Ünite Değerlendirme Çalışmaları

A. Aşağıdaki cümlelerin bildirdiği yargılar doğruysa yay ayraç içine “D”, yanlışsa “Y” yazınız.

1. (D) Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında kullanılan ölçütlerden biri de kültür değişimidir.
2. (D) İslamiyet’in kabulünden önceki Türk edebiyatı, gelişimini sözlü ve yazılı olarak iki koldan sürdürmüştür.
3. (Y) Sözlü edebiyat ürünlerinde anlam arka plandadır.
4. (Y) Uygurlardan kalan yazılı eserler, Orta Türkçe Dönemi’ne aittir.
5. (D) Köktürk Abideleri’nde Göktanrı inancının izleri görülür.
6. (Y) Türkçenin bilinen en eski yazılı ürünleri Uygur alfabesiyle yazılmıştır.
7. (D) Eski Türkçe Çağı, Köktürkçe ve Uygurca olmak üzere ikiye ayrılır.

B. Aşağıdaki cümlelerde noktalı yerlere uygun kelimeleri yazınız.

1. Bir toplumun geçmişi tarih kavramının içindedir.
2. Din, tarih ve edebiyat karşılıklı bir etkileşim içindedir.
3. Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında dinî hayat, kültürel farklılaşma, dil coğrafyası ve kültür değişimi ölçütleri esas alınır.
4. Köktürkler kağan veya hakan denilen ve gücünü Göktanrı’dan alan bir hükümdar tarafından yönetilirdi.
5. İslam kültürü etkisinde gelişen Türk edebiyatı, gelişimini divan ve halk edebiyatı olmak üzere iki koldan sürdürmüştür.
6. Türk edebiyatında tasavvufi gelenek Ahmet Yesevi’nin Divan-ı Hikmet adlı eseri ile başlar.
7. X ve XV. yüzyıllar arasındaki Türkçe evresine Orta Türkçe Çağı denir.
8. Bugünkü yaşayan Türk dilleri dönemi Çağdaş Türkçe Çağıdir.

C. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplandırınız.

1. Türk atasözlerinin en eski örnekleri aşağıdaki eserlerin hangisinde yer almaktadır?

A) Alp Er Tunga Destanı B) Divanü Lugati’t-Türk C) Uygur metinleri
D) Köktürk Abideleri E) Oğuz Kağan Destanı
Cevap: B

2. İslami Dönem Türk Edebiyatı ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?

A) Tamamıyla millî özellikler gösterir.
B) Dil yabancı dillerin etkisinde ve süslüdür.
C) İlk İslami eserler Uygurlar Dönemi’nde verilmiştir.
D) Eserlerde Batı kültürünün etkileri görülür.
E) Varlığını günümüzde de sürdürmektedir.
Cevap: B

3. Arap alfabesiyle yazılan ilk eser aşağıdakilerden hangisidir?

A) Altun Yaruk B) Irk Bitig C) Kutadgu Bilig
D) Kalyanam Kara ve Papamkara E) Sekiz Yükmek
Cevap: C

4. Aşağıdakilerden hangisi divan edebiyatının özelliklerinden değildir?

A) Aruz ölçüsünün kullanılması
B) Dilin Arapça ve Farsçanın etkisi altında olması
C) Arap ve İran edebiyatı nazım şekillerinin kullanılması
D) Biçim yönüyle belli kuralların dışına çı- kılmaması
E) Toplum için sanat anlayışının hâkim olması
Cevap: E

5. Aşağıdakilerden hangisi Türklerin kullandığı alfabeler arasında yer almaz?

A) Arap B) Grek C) Kiril D) Köktürk E) Uygur
Cevap: B

6. Aşağıdakilerden hangisi divan ve halk edebiyatının özellikleri arasında yer almaz?

A) Aruz ölçüsünün kullanılması
B) Hece ölçüsünün kullanılması
C) Vatan, millet, hürriyet temalarının işlenmesi
D) Anlatımda Arapça ve Farsça kelimelere yer verilmesi
E) Halkın konuştuğu dilin kullanılması
Cevap: C

7. Binlerce yıllık tarihin izlerini taşıyan Ani Harabeleri’nde Urarturlara ait olduğu düşünülen izlere rastlanmıştır. Birçok uygarlığa şahit olan Ani Harabeleri; kilise, şapel ve anıt mezarlarından oluşmaktadır. 2016 yılında, UNESCO Dünya Miras Listesi’ne dâhil edilmiştir. Planlarınız arasında Kars’a gitmek varsa bu tarihi yeri kesinlikle kaçırmamalısınız son olarak Osmanlı Padişahı I. Murat’ın isteği üzerine yapılan, bölgenin tarihsel dokusuyla karşılaşacağınız Taş Köprü’den geçmeyi de unutmayın. Bu parçada altı çizili sözcüklerden hangisinin yazımı yanlıştır?

A) I B) II C) III D) IV E) V
Cevap: D

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin imlası doğrudur?

A) Yağmurlu bir Mayıs sabahı İstanbul’a girdik.
B) Her Pazar yürüyüşe çıkarız.
C) Amcasına olduğu kadar yakındı dayısına da.
D) Ay, dünyanın çevresini bir günde dolanır.
E) Gün boyu Güneş’in altında çalıştık.
Cevap: C

9. Dişlerim kamaştı( ) Yolda kimsecikler yoktu( ) Bir evin damını( ) uzakta uçan bir iki kuşu( ) yaprakların arasında denizi gördüm( ) Bu parçada ayraçlarla gösterilen yerlere sırasıyla aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangileri getirilmelidir?

A) (,) (!) (!) (,) (,) B) (.) (?) (”) (,) (,) C) (,) (!) (,) (,) (.)
D) (.) (.) (,) (,) (.) E) (;) (?) (,) (,) (,)
Cevap: D

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde iki nokta doğru kullanılmıştır?

A) Türküler ezgilerine göre farklı isimler alır: hoyrat, oyun havası, bozlak…
B) Kardeşim: Beni de al, diyordu.
C) Yazıdaki tasvirler o kadar güzel ki: Bize çağıl çağıl akan suya elini daldırmak kalıyor.
D) Önemli olan: olaya gösterilen tepkidir.
E) Sınava niçin çalışmadın: hâlâ anlamış değilim.
Cevap: A

Ç. Aşağıdaki soruları cevaplandırınız.

1. Tarihî süreç içinde Türkçenin gelişimini etkileyen sebepler nelerdir?
Cevap: Tarihî süreç içinde Türkçenin gelişimini etkileyen sebepler kültür, coğrafî etmenler, din, teknolojik etmenler ve siyasal yaşamdır.

2. Dünya dilleri arasında Türkçenin yerinin korunabilmesi için neler yapılmalıdır?
Cevap: Dünya dilleri arasında Türkçenin yerinin korunabilmesi için hem yazı hem konuşma dilinde Türkçeye gereken özen ve önem gösterilmeli, Türkçe doğru ve özenli kullanılmalı, yabancı dillerdeki sözcükleri Türkçe kelimelere tercih ederken daha dikkatli davranılmalı, okullardaki Türkçe öğretimi konusunda daha özenli eğitimler verilmesine dikkat edilmelidir.

D. Aşağıda verilen dönemler ve bu dönemler ait eserleri doğru bir şekilde eşleştiriniz.

1. Geçiş Dönemi --> c. Divan-ı Hikmet
2. Yazılı Dönem --> d. Irk Bitig
3. Sözlü Dönem --> ç. Sagu
4. Divan Edebiyatı --> a. Bâki Divanı