10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 158-159 Cevapları Meb Yayınları

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları – MEB Yayınları | Sayfa 158

Devlet Ana – Sıra Sizde Cevapları

Soru 1 - “Devlet Ana” metninin hangi bilim dallarıyla ilişkili olduğunu düşünüyorsunuz?

Cevap: Devlet Ana metni; tarih, sosyoloji, din bilimleri ve ekonomi ile doğrudan ilişkilidir. Metinde Ahilik teşkilatının ortaya çıkışı, Anadolu’daki toplumsal düzen, ahlaki değerler, inanç sistemi ve çalışma anlayışı ayrıntılı biçimde ele alınmaktadır. Bu yönleriyle metin, hem tarihsel bir dönemi hem de toplumun sosyal yapısını yansıtır.

Soru 2 - “Devlet Ana” metni hangi tarihî ve kültürel unsurları yansıtmaktadır? Metinden örnekler vererek açıklayınız.

Cevap: Metin, Ahilik kültürünü, Türk-İslam ahlakını, dayanışma ve paylaşma anlayışını, emeğe verilen değeri ve toplumsal adalet düşüncesini yansıtmaktadır.
Özellikle “Ahilikte miras yürümez, babanın kazandığı oğula geçmez, herkesin kendi kazanması kanundur.” ifadesi, Ahilikte çalışmanın, alın terinin ve dürüst kazancın ne kadar önemli olduğunu göstermektedir.
Ayrıca “eli, yüzü, gönlü, sofrası” sözleri; Ahiliğin cömertlik, temizlik, iyi niyet ve misafirperverlik gibi temel ahlaki değerlerini açıkça ortaya koymaktadır. Bu unsurlar, dönemin kültürel yapısını ve yaşam felsefesini güçlü biçimde yansıtır.

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları – MEB Yayınları | Sayfa 159

Sıra Sizde – Okumayı Yönetebilme

Soru 1 - Destanlarda ele alınabilecek konular neler olabilir? Düşüncelerinizi açıklayınız.

Cevap: Destanlarda milletlerin ortaya çıkışı, savaşlar, kahramanlık mücadeleleri, doğa olayları, göçler, zaferler ve vatan sevgisi gibi konular ele alınır. Bu konular aracılığıyla toplumun ortak değerleri, inançları ve tarih bilinci yansıtılır.

Soru 2 - Destan kahramanlarının taşıyabileceği özellikler hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Cevap: Destan kahramanları cesur, güçlü, fedakâr, adaletli ve lider ruhlu kişilerdir. Halkını koruyan, zor şartlar karşısında yılmayan ve toplumuna yol gösteren özellikleriyle öne çıkarlar.

Soru 3 - Tahlil edeceğiniz destanın başlığından ve yukarıdaki görsellerden faydalanarak destanın içeriğine yönelik tahminlerde bulununuz.

Cevap: Görsellerde savaşçı figürler, atlar ve doğa unsurları ön plandadır. Buna dayanarak destanın kahramanlık, mücadele, doğa ile iç içe yaşam ve millet olma bilinci etrafında şekillendiği söylenebilir.

Soru 4 - Tahlil edeceğiniz destanın içeriğindeki millî kültür öğelerini ortaya çıkarmak amacıyla destanı güdümlü okuma yöntemiyle okuyunuz.

(Bu soru uygulamaya yöneliktir.)

Soru 5 - Okuma sırasında Oğuz Kağan Destanı’nın içeriğine yönelik aldığınız notları aşağıdaki boşluğa yazınız.

Cevap : Oğuz Kağan Destanı’nda cesaret, liderlik, vatan sevgisi, birlik ve beraberlik, töre, inanç ve adalet anlayışı gibi Türk kültürüne ait temel değerler ön plana çıkmaktadır.

Soru 6 - Destanın sözlü kültür ve anlatma geleneğiyle ilişkisi hakkındaki yorumlarınız nelerdir?

Cevap: Destanlar sözlü kültür ürünleridir ve yazıya geçirilmeden önce ozanlar tarafından sözlü olarak anlatılmıştır. Bu sayede toplumun tarihî hafızası, değerleri ve kültürü kuşaktan kuşağa aktarılmıştır.