10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 78 Cevapları Düşler Yayıncılık

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Metinde yazıldığı dönemin gerçekliğini yansıtan unsurlar nelerdir? Bu unsurlar metnin anlamını nasıl etkilemiştir?
Cevap: O dönemde fakirleri yoksulları peygamberin gözetmesi, onlara yardımcı olması Müslümanın paylaşımın önemini bilmesi ve bunu yaşamına uygulaması gibi hayatın içinden gerçekler metinde yer almıştır. Bu unsurlar metnin o dönemi yansıtmasını ve halkın severek okumasını sağlamıştır.

2. a. İslamiyet’in kabulünden sonra Türk toplumunun hayatında ne gibi değişiklikler olduğunu metinden yola çıkarak söyleyiniz.

Türklerin ibadet şekilleri değişmiştir. İbadethaneler inşa edilmiş, böylelikle yerleşik hayata geçiş başlamıştır. Yerleşik hayat ile birlikte tarım faaliyetleri artmıştır. Yavaş yavaş şehirlere yerleşen insanlar arasında ticaret ve el sanatları etkinlikleri başlamıştır. İslamiyet’e uygun görülen eğitim kurumları açılmıştır. Türk törelerinin yanında, İslamiyet’in kabul ettiği “şer-i hukuk” sistemi de benimsenmiştir. Ekonomik açıdan sadaka ve zekat zorunlu tutulmuştur. Siyasi olarak hilafet gözetilmiştir.

b. Metinde yardımseverliğin öğütlendiği ifadelere örnekler veriniz.
Cevap: sözni aydım her kim bolsa didâr-taleb / cânnı cânğa peyvend kılıp regni avlap bu dizelerde kim sizden yardım talep ederse ona yardım elini uzatın denilmektedir.

3. Ortaya konan duygu ve düşünceler açısından metni beğenip beğenmediğinizi gerekçeleri ile birlikte açıklayınız.
Cevap: Metni beğendim. Çünkü metin bana yardımlaşmanın önemini anlatmanın yanında insana doğru olmanın ahlaklı olmanın değerini de vermektedir.

4. Metinde hangi ahenk unsurlarına yer verilmiştir? Bunları belirleyerek aşağıdaki noktalı yere metinden örneklerle birlikte yazınız.
Cevap: Metinde kafiye, ses tekrarı ve redifler ile kelime tekrarları kullanılarak ahenk sağlanmıştır.

Metinde Kullanılan Ahenk Unsurları
Cevap: Kafiye, ses tekrarı, aliterasyon, asonans, redifler

Örnek

• Cevap: avlap / sıylap / taleb: bu kelimeler dize sonuna kullanılmış ve –lep(b) sesleri ile zengin kafiye oluşturulmuştur.